ارزیابی پاسخ به تنش کم‌آبی برخی کلون‌های انتخابی چای (‏Camellia sinensis L.‎‏) بر پایه ‏خصوصیات رشدی

به­منظور ارزیابی تحمل به تنش کم­آبی نه کلون انتخابی چای (Camellia sinensis L.)، آزمایشی در کلکسیون چای ایستگاه تحقیقات چای شهید افتخاری فشالم واقع در شهرستان شفت، به­صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در کلون­های انتخابی به­عنوان کرت اصلی در نه سطح و تیمارهای آبیاری به­عنوان کرت فرعی در دو سطح (آبیاری کامل و بدون آبیاری) در نظر گرفته شدند. مدت 60 روز بعد از شروع تنش آبی، شاخص تنش آبی، محتوی نسبی آب برگ و صفات کمّی شامل تعداد شاخساره، وزن­تر و خشک شاخساره، رشد طولی شاخساره، طول و عرض برگ پنجم و عملکرد برگ سبز در شرایط تنش آبی و بدون تنش برای غربال­گری کلون­های چای اندازه­گیری شد. نتایج تجزیه واریانس، نشان­دهنده وجود تفاوت معنی­دار بین کلون­ها، تیمارهای آبیاری و اثر متقابل کلون وتیمارهای آبیاری برای کلیه صفات اندازه­گیری شده بود. با اعمال تنش آبی، محتوی نسبی آب برگ، عملکرد، اجزای عملکرد و سایر خصوصیات رشدی کلون­ها کاهش یافت، به­طوری که بیشترین درصد کاهش متعلق به عملکرد برگ سبز بود. نتایج حاصل از محاسبه شاخص تنش آب و درصد تغییرپذیری صفات مذکور نشان داد کلون 276 و کلون امید بخش 100 با دارا بودن بالاترین شاخص تنش آب و کمترین درصد تغییرپذیری صفات کمّی، پتانسیل بالاتری از نظر تحمل شرایط تنش کم­آبی نسبت به سایر کلون­ها داشت و می­توان آنها را به­عنوان کلون­های متحمل برای انجام برنامه­های به­نژادی چای در نظر گرفت. همچنین با توجه به پایین‌بودن شاخص تنش آب و بالابودن درصد تغییر صفات کمّی، کلون­های 399 و 278 را می­توان به­عنوان کلون­های حساس به تنش کم­آبی معرفی نمود.