ارزیابی پایداری خاکدانه‏ ها و تعیین مکانیسم ناپایداری خاک‏ های حوضۀ آبخیز طالقان

Authors

  • حسن احمدی استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
Abstract:

با توجه به محدودیت‏های موجود در تعیین میزان حساسیت خاک به فرسایش آبی یا فرسایش‏پذیری خاک از طریق آزمون‏های میدانی، کاربردِ روش‏های آزمایشگاهی روی نمونه‏های کوچک خاک (کمتر از 100 گرم)، افزون بر ساده‌بودن، نیازمند هزینه و وقت کمتری است. نتایجِ پژوهش‏های مختلف در این زمینه بیانگر آن است که از بین روش‏های مختلف آزمایشگاهی، مبنی بر استفاده از خصوصیات خاک، آزمون‏های مربوط به ساختمان خاک و پایداری خاکدانه‏ها مؤثرتر است و به آن‌ها بیشتر توجه شده است. در این تحقیق، با تکیه بر مشاهدات و تغییرات ماکروسکوپی در مقیاس واحدهای همگن، در بخشی از خاک‏های حوضة آبخیز طالقان، به وسعت 3260 هکتار، 84 نقطه به عنوان نقاط نمونه‏برداری خاک انتخاب شد. به منظور تمایز بین مکانیسم‏های شکستگی خاکدانه‏ها و ارزیابی رفتار ساختمانی خاک‏ها در  شرایط مختلف محیطی، پایداری خاکدانه‏ها با لحاظ‏کردن سه تیمار خیس‏شدن سریع خاکدانه‏ها، خیس‏شدن آهستة خاکدانه‏ها و شکستگی ناشی از تکان‏دادن خاک پس از خیس‏کردن اولیه و با استفاده از روش لی‏بیسونایس اندازه‏گیری شد. اثر اَشکال مختلف فرسایش آبی بر پایداری خاکدانه‌ها نیز با استفاده از شاخص پایداری مرطوب خاکدانه‏ها بررسی شد. نتایج نشان داد مکانیسم‏های مختلف شکستگی خاکدانه‏ها اثر معنی‏داری در میزان شکستگی خاکدانه‏ها دارد. مکانیسم ناپایداری خاک‏های طالقان فرایند واریختگی است که در اثر فشار هوای محبوس‏شده در هنگام خیس‏شدن سریع خاکدانه‏ها ایجاد می‏شود و این شرایط هنگام وقوع باران‏های شدید روی خاک خشک رخ می‏دهد. همچنین، نتایج نشان داد اختلاف معنی‏داری بین پایداری مرطوب خاکدانه‏ها در اَشکال مختلف فرسایش آبی وجود ندارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

روابط بین پایداری خاکدانه ها و برخی خصوصیات خاک در خاک‏های حوزه آبخیز طالقان

پایداری خاکدانه‏ها کی از خصوصیات اصلی مؤثر بر فرسایش‏پذیری و ویژگی‏های اصلی هیدرولیکی و فیزیکی خاک است. آگاهی از مؤلفه‏های خاک کنترل‌کننده پایداری خاکدانه‏ها برای حفظ ساختمان خاک بسیار مهم است. همچنین شناسایی خصوصیات بحرانی خاک مؤثر بر پایداری خاکدانه‏ها در حوزه آبخیزی که فرسایش خاک ناشی از الگوهای طبیعی پایداری خاکدانه‏ها است، پایه و اساس استراتژی‏های حفاظتی است. هدف این مطالعه که در خاک‏های س...

full text

تعیین و ارزیابی معیارها و نشانگر¬های پایداری در حوزه آبخیز طالقان- زیدشت یک

توسعه پایدار در صورتی تحقق می‌یابد که همپوشی بین لایه­های اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی ایجاد گردد. هدف از این تحقیق تعیین معیارها و نشانگر‌های پایداری و ارزیابی و اندازه­گیری پایداری می‌باشد. جهت ارزیابی پایداری در حوزه آبخیز زیدشت­­یک از رویکرد بوم­سازگان استفاده شده است که در پی حفظ تعادل بین سه مقوله اقتصادی، اجتماعی و اکوسیستم است. متغیرهای انتخابی با روش‌های معمول و رایج ارزیابی شدند و مقد...

full text

بررسی تغییرپذیری مکانی پایداری خاکدانه ها و عوامل مؤثر در خاکدانه ای شدن خاک با استفاده از روش زمین آماری کریجینگ (مطالعه موردی: بخشی از حوزه آبخیز طالقان)

الگوی مکانی خصوصیات خاک می تواند یک عنصر کلیدی در شکل دهی جریان مواد غذایی و آب در اکوسیستم ها باشد و شناسایی این الگوها برای تشخیص فرایندهای خاک و سپس انجام عملیات مدیریتی کافی در این مناطق مهم است. یکی از عوامل مؤثر در فرسایش خاک، پایداری خاکدانه ها و عوامل مؤثر در تغییر آن است. در صورت تعیین عوامل مؤثر در پایداری خاکدانه ها و خاکدانه ای شدن خاک و مشخص کردن روش مناسب و نوع شاخصی که بتواند در ...

full text

تعیین و ارزیابی معیارها و نشانگر¬های پایداری در حوزه آبخیز طالقان- زیدشت یک

توسعه پایدار در صورتی تحقق می یابد که همپوشی بین لایه­های اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی ایجاد گردد. هدف از این تحقیق تعیین معیارها و نشانگر های پایداری و ارزیابی و اندازه­گیری پایداری می باشد. جهت ارزیابی پایداری در حوزه آبخیز زیدشت­­یک از رویکرد بوم­سازگان استفاده شده است که در پی حفظ تعادل بین سه مقوله اقتصادی، اجتماعی و اکوسیستم است. متغیرهای انتخابی با روش های معمول و رایج ارزیابی شدند و مقد...

full text

کاربرد روش IUCN در ارزیابی وضعیت پایداری حوزه آبخیز (مطالعه موردی: حوزه آبخیز طالقان - زیدشت 1)

پایداری مفهومی است که توجه اساسی آن بر حفظ سرمایه­های (طبیعی، اجتماعی و اقتصادی) در جهت عدالت بین­نسلی است. توسعه پایدار در صورتی تحقق می­یابد که همپوشی بین لایه­های اکولوژیکی، اقتصادی ­و اجتماعی ایجاد گردد. هدف از این تحقیق ارزیابی و اندازه­گیری پایداری حوزه آبخیز است. جهت ارزیابی پایداری در حوزه آبخیز زیدشت 1 از رویکرد بوم نظامی استفاده شده است که در پی حفظ تعادل بین سه مقوله اقتصادی، اجتماعی...

full text

مدلسازی پایداری خاکدانه ها بعنوان شاخصی از فرسایش پذیری خاک با استفاده از پارامترهای ژئومورفومتریک

پایداری خاکدانه‌ها یکی از مهم‌ترین خصوصیات فیزیکی و ساختمانی موثر بر میزان فرسایش پذیری خاک­ و انتقال رسوب می‌باشد. این پژوهش با هدف مدل‌سازی رگرسیونی پایداری خاکدانه‌ها در ارتباط با ویژگی‌های زودیافت خاک و توپوگرافی در حوضه‌ی آبخیز دهدز در شمال شرق استان خوزستان مورد بررسی قرار گرفت.  به منظور انجام این پژوهش خصوصیات توپوگرافیکی شامل ارتفاع، جهت شیب، سایه زنی،...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 68  issue 4

pages  691- 710

publication date 2015-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023