ارزیابی کارآیی مدل DSSAT برای تخمین عملکرد بالقوه سیب‏ زمینی در نظام زراعی کشت پاییزه (مطالعة موردی: منطقة جیرفت)

مدل‌های شبیه‌سازی رشد و نمو گیاهی یکی از پیشرفته‌ترین ابزارهایی است که امروزه به‏منظور تخمین عملکرد و بهینه کردن عملیات زراعی استفاده می‌شوند. این پژوهش به‏منظور ارزیابی کارآیی مدل DSSAT در شرایط کشت پاییزة سیب‌زمینی در منطقة جیرفت در سال‌‌های 1391-1393 به‏صورت دوساله اجرا شد. آزمایش مزرعه به‏صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتور اصلی تاریخ‌کاشت (26 شهریور، 1 مهر، 7 مهر، 13 مهر) و فاکتور فرعی ارقام سیب‌زمینی (سانته، ساتینا و بورن) بود. داده‌های سال نخست و دوم این آزمایش به‌ترتیب برای واسنجی و ارزیابی مدل استفاده شد. پایگاه داده‌های مورد نیاز مدل عبارت بودند از: 1. داده‌های اقلیمی مربوط به دما، تشعشع، رطوبت‌نسبی، سرعت باد و بارش؛ 2. داده‏های گیاه زراعی حاصل از آزمایش مزرعه؛ 3. داده‌های خاک. نتایج ارزیابی نشان داد عملکرد شبیه‌سازی شده، برازش خوبی با مقادیر مشاهده شده دارد (R2 > 0.90، pvalue < 0.05). مقدار جذر میانگین مربعات خطا معادل 19 درصد یا 1210 کیلوگرم در هکتار عملکرد غده بود که از لحاظ آماری قابل قبول است. زیست‌توده شبیه‌سازی شده با اختلاف 5/2673 کیلوگرم درهکتار و دقت پایین برآورد شد (RMSE > 30). برآورد مدل برای تخمین زمان غده‌زایی نیز قابل قبول نبود. به‏طور‏کلی، نتایج نشان داد هر چند این مدل عملکرد غده را پیش‌بینی کرده است، اما به دلیل دقت کم در تخمین مراحل فنولوژیک سیب‌زمینی اعتبار کافی برای شرایط کشت پاییزة سیب‌زمینی را ندارد.