ارزیابی کیفی، کمی و اقتصادی تناسب اراضی برای گندم، جو، ذرت و آفتابگردان در بخشی از دشت خوی

مطالعات تناسب اراضی با بررسی جنبه­های فیزیکی، اجتماعی و اقتصادی اراضی، استفاده بهینه و پایدار از اراضی را ممکن می­سازد. هدف از این مطالعه تعیین تناسب کیفی، کمی و اقتصادی بخشی از اراضی دشت خوی در استان آذربایجان­غربی برای محصولات مهم منطقه شامل گندم، جو، ذرت و آفتابگردان می­باشد. مبنای ارزیابی کیفی، تطابق مشخصات اقلیمی، توپوگرافی و ویژگی­های خاک منطقه با نیازهای رویشی هر یک از محصولات با استفاده از جداول سایس در روش پارامتریک ریشه دوم بود و مبنای ارزیابی کمی، عملکرد در واحد سطح و پتانسیل تولید و تحلیل اقتصادی، سود ناخالص در واحد سطح در نظر گرفته شد. نتایج ارزیابی کیفی نشان داد که عمده واحدهای اراضی برای گندم و جو دارای کلاس خیلی مناسب (S1) و نسبتاً مناسب (S2) بوده و برای ذرت و آفتابگردان عمده واحدهای اراضی دارای کلاس نسبتاً مناسب (S2) و تناسب بحرانی (S3) هستند و مهمترین عوامل محدودیت در منطقه شوری و قلیائیت، آهک و اسیدیته می­باشند. بر اساس نتایج ارزیابی کمی، عمده واحدهای اراضی برای گندم و جو دارای کلاس خیلی مناسب (S1) و برای ذرت و آفتابگردان دارای کلاس نسبتاً مناسب (S2) بودند. مقایسه کلاس­های کمی و کیفی نشان داد که کلاس­های کمی تمامی محصولات مورد مطالعه در سطح برابر یا بالاتری نسبت به کلاس­های کیفی قرار داشته که بیانگر سطح بالای مدیریت و شرایط اقلیمی مناسب در منطقه مورد مطالعه است. همچنین نتایج ارزیابی اقتصادی نشان داد که در همه واحدهای اراضی آفتابگردان نسبت به سایر محصولات از سودآوری بیشتری برخوردار است.