اندازه‌گیری کارایی نسبی استان‌های کشور از نظر توسعه انسانی با رویکرد تحلیل پوششی داده‌های شبکه‌ای

Authors

  • الهام محمودی نژاد کارشناس ارشد مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
  • عباس رضائی پندری دکتری مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
  • پریسا بخشی کارشناس شاخص نظام اداری مدیریت، مرکز آمار ایران، تهران، ایران
Abstract:

دستیابی به توسعه و خصوصاً توسعه انسانی بالاتر، با توجه به منابع و امکانات محدود در اختیار، از اهداف مهم هر کشوری در تدوین برنامه‌های توسعه به شمار می‌رود، بنابراین یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های ذهنی سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان کشورهای درحال ‌توسعه شناخت و تجزیه ‌و تحلیل عوامل تسریع فرایند توسعه و موانع آن است که برای دستیابی به این هدف، استفاده از شاخص‌ها و ابزارهای نوین بدیهی و ضروری است. یکی از زمینه‌های مورد توجه سیاست‌گذاران، برنامه‌ریزان و پژوهشگران، توسعه انسانی است که برای اندازه‌گیری آن از شاخص توسعه انسانی (HDI) استفاده می‌شود. انتقادات وارده به شاخص توسعه انسانی و ابداع روش‌های ناپارامتریک ارزیابی عملکرد موجب شده است که ارزیابی توسعه انسانی با استفاده از تحلیل پوششی داده‌ها (DEA) مورد توجه قرار گیرد. از نقاط ضعف رویکرد سنتی تحلیل پوششی داده‌ها، عدم ‌تشخیص منبع ناکارایی است. در این پژوهش برای غلبه بر این ضعف از رویکرد تفکیک کارایی بر اساس فرایند و مدل تحلیل پوششی داده‌های شبکه‌ای (NDEA) استفاده ‌شده است. این مقاله با در نظر گرفتن یک فرایند دومرحله‌ای برای توسعه انسانی شامل؛ تأمین زیرساخت‌های توسعه انسانی و کسب نتایج به ‌اندازه‌گیری کارایی نسبی توسعه انسانی استان‌های کشور برای دوره زمانی 93-89 پرداخته است. نتایج پژوهش بیانگر این است که استان‌های البرز و تهران از نظر توسعه انسانی بالاترین کارایی را دارند و از طرف دیگر استان‌های کردستان، مازندران و لرستان از نظر توسعه انسانی نسبت به سایر استان‌های کشور در جایگاه بدتری قرار دارند. تفکیک کارایی کل نشان می‌دهد که ناکارایی در مرحله تأمین زیرساخت‌های توسعه انسانی تأثیر بیشتری در کارایی کل دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

رتبه بندی استانهای کشور با رویکرد تحلیل پوششی داده ها (با به کارگیری شاخصهای توسعه انسانی)

به منظور تحقق اهداف ملی و به ویژه اهداف برنامه چهارم توسعه کشور، هماهنگ نمودن اهداف ملی با واقعیتهای منطقه ای امری اجتناب ناپذیر است. بر همین اساس، تخصیص منابع باید بر اساس توانمندیها و مزیتهای نسبی مناطق صورت پذیرد. با در نظر داشتن این موضوع که افزایش رفاه تمامی افراد جامعه اسلامی، مهمترین هدف اجتماعی و لازمه رسیدن به کمال انسانی است، بدون شک یکی از محورهای برنامه ریزی منطقه ای درجه توسعه انسا...

full text

رتبه بندی استانهای کشور با رویکرد تحلیل پوششی داده ها (با به کارگیری شاخصهای توسعه انسانی)

به منظور تحقق اهداف ملی و به ویژه اهداف برنامه چهارم توسعه کشور، هماهنگ نمودن اهداف ملی با واقعیتهای منطقه ای امری اجتناب ناپذیر است. بر همین اساس، تخصیص منابع باید بر اساس توانمندیها و مزیتهای نسبی مناطق صورت پذیرد. با در نظر داشتن این موضوع که افزایش رفاه تمامی افراد جامعه اسلامی، مهمترین هدف اجتماعی و لازمه رسیدن به کمال انسانی است، بدون شک یکی از محورهای برنامه ریزی منطقه ای درجه توسعه انسا...

full text

ارزیابی کارایی نسبی استان‌های کشور در شاخص‌های اقتصادی فرهنگ طی برنامه سوم و چهارم توسعه؛ رویکرد تحلیل پوششی داده‌ها

یکی از مواردی که همواره ذهن برنامه‌ریزان اقتصادی را به‌خود مشغول داشته، وجود کارایی در عملکرد بنگاه‌های مختلف حاضر در اقتصاد است. بخش فرهنگ به‌عنوان یکی از ارکان مهم جامعه است که می‌تواند با تضمین کارایی در مفهوم اقتصادی، تحولات تأثیرگذاری را در جامعه فراهم آورد. در این راستا این تحقیق با هدف تعیین و تحلیل ارقام کارایی نسبی استان‌ها در شاخص‌های اقتصادی فرهنگ انجام گرفته است. این مقاله به‌کمک رو...

full text

سنجش کارایی نسبی شرکت‌های توزیع برق کشور: تحلیل پوششی داده‌ها با مرز دوگانه

 پژوهش­های متعددی اقدام به سنجش کارایی شرکت­های توزیع برق با استفاده از تحلیل پوششی داده­های سنتی نموده­اند. اما پژوهش­های اخیر نشان داده­اند که تنها با اتکا به  تحلیل پوششی داده­های سنتی یا خوش­بینانه نمی­توان با اطمینان بنگاه­ها را برحسب کارایی­شان­ رتبه­بندی کرد، از این­رو از مفهوم کارایی بدبینانه نیز استفاده کرده و این دو کارایی را در قالب یک رابطه ریاضی با هم ادغام نموده­اند، تا با اطمینان...

full text

محاسبه کارایی و کوشش مالیاتی ادارات کل امور مالیاتی استانهای مختلف کشور: روش تحلیل پوششی داده‌ها

بر اساس تعریف، کارایی از تقسیم ستانده‌های یک بنگاه بر نهاده‌های مورد استفاده آن بدست می‌آید که برای محاسبه آن، دو روش کلی پارامتری و غیرپارامتری وجود دارد. در روش غیر پارامتری که اساس محاسبات این مقاله است؛ با استفاده از بهینه‌سازی ریاضی، کارایی، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. در این مطالعه ادارات کل امور مالیاتی هر استان به عنوان یک واحد تصمیم‌گیرنده قلمداد شده که دارای چندین نهاده‌ و ستانده‌ است....

full text

بررسی عوامل مؤثر در کارایی فنی بخش صنعت استان‌‌های کشور با رویکرد تحلیل پوششی داد‌ه‌‌ها

برای تصمیم‌گیری‌‌ها و سیاست‌‌گذاری‌های اقتصادی، اطلاع از کارایی فنی بخش‌‌های مختلف کشور از اهمیت خاصی برخوردار است. این مقاله، ابتدا هر استان را به‌منزلۀ واحد تصمیم‌‌گیر در نظر گرفته و سپس به اندازه‌‌گیری کارایی فنی بخش صنعت استان‌‌های کشور و در ادامه به بررسی عوامل مؤثر در کارایی فنی بخش صنعت پرداخته است. عوامل مؤثر در کارایی فنی را می‌‌توان به دو قسمت عمده تقسیم کرد: عوامل پایه‌‌ای تولید که ب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 29

pages  111- 126

publication date 2017-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023