بررسی اثر ضدقارچی اسانس چند گیاه دارویی در کنترل قارچ Rhizopus stolonifer عامل پوسیدگی نرم روی میوه توت‌فرنگی

برای کنترل آلودگی‌های قارچی محصولات باغبانی گاهی از محلول‌های قارچ‌کش استفاده می‌شود که برای سلامت انسان مضر هستند. هدف از این تحقیق بررسی اسانس‌های ضدقارچی چند گیاه دارویی در کنترل این قارچ‌ها و جایگزین کردن آنها به جای قارچ‌کش‌های شیمیایی بود. مهمترین قارچ بیماری‌زا در دوره پس از برداشت توت‌فرنگی، Rhizopus stolonifer است که برای کنترل آن، اثر ضدقارچی اسانس‌های مرزه (Satureja hortensis)، آویشن شیرازی (Zataria multiflora)و زنیان (Carum copticom) مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش به دو صورت in vitro و in vivo انجام شد. اسانس‌ها با غلظت‌های 10000، 2000، 1000، 500، 300، 200 و 100 پی‌پی‌ام در محیط کشت PDA و روی میوه‌های توت‌فرنگی برداشت شده علیه قارچ Rhizopus انجام شد. آزمایش in vivo شامل 6 تیمار (3 اسانس، 1 قارچ‌کش و 2 شاهد) و هر تیمار شامل سه تکرار و هر تکرار شامل 5 عدد میوه (حدود 70 گرم) بود. میوه‌ها را پس از ضد‌عفونی سطحی در سوسپانسیون 106 (اسپور در میلی‌لیتر) Rhizopus به‌طور جداگانه فرو برده و بعد در سوسپانسیون 3 اسانس ذکر شده و قارچ‌کش ایپرودیون + کاربندازیم 5/52% (پودر وتابل) فرو برده شد و در شرایط حرارت اتاق حدود 1 ± 24 درجه سانتی‌گرادقرار گرفت. نتایج آزمایش روی آگار نشان داد که غلظت مهارکننده رشد میسلیوم قارچ ریزوپوس برای مرزه و زنیان 300 پی‌پی‌ام و برای آویشن شیرازی 500 پی‌پی‌ام بود. همچنین نتایج آزمایش در شرایط in vivo نشان داد که بیشترین میزان آلودگی به‌ترتیب در اسانس شاهد، سپس زنیان، آویشن شیرازی و مرزه بود.