بررسی اثر متیل جاسمونات، نیترات پتاسیم و موالونیک اسید بر محتوای آرتمیزین در کشت سوسپانسیون سلولی درمنه خزری

مقدمه: درمنه خزری (Artemisia annua L.) از گیاهان دارویی و معطر خانواده Asteraceae می‌‌‌باشد. اهمیت عمده این گیاه ناشی از حضور لاکتون سزکوئی ترپن اندوپراکسید به نام آرتمیزینین است که علاوه بر خاصیت ضد‌ مالاریایی قادر به از بین بردن انتخابی سلولهای سرطانی می‌باشد.هدف: با توجه به مقدار اندک آرتمیزینین در این گیاه و غیراقتصادی بودن ساخت شیمیایی آن، کشت بافت آن به منظور تولید آرتمیزینین ضروری به نظر می رسد. هدف از این مطالعه کشت بافت و افزایش میزان آرتمیزینین در کشت سوسپانسیون سلولی با استفاده از الیسیتورها است.روش کار: به منظور کالزایی از محیط کشت MS حاوی تیمار هورمونی بنزیل آدنین (BA) و نفتالین استیک اسید (NAA) و ریزنمونه ریشه استفاده شد. سوسپانسیون سلولی از کالوس های ریشه در محیط MS مایع حاوی BA 1.5 mg/l-¹ و NAA 0.5 mg/l-¹ تهیه گردید. به منظور مطالعه میزان آرتمیزینین در کشت سوسپانسیون سلولی از تیمارهای متیل جاسمونات، نیترات پتاسیم و لاکتون موالونیک اسید استفاده گردید.نتایج: در فاز کالزایی BA 1.5 mg/l-¹ و NAA 0.5 mg/l-¹ بهترین تیمار محسوب شدند. در کشت سوسپانسیون سلولی بیشترین میزان آرتمیزینین در غلظت های 5 mg/l-¹ متیل جاسمونات، 750 mg/l-¹ نیترات پتاسیم و mgl¯¹ 75 موالونیک اسید به دست آمد. به نظر می رسد کالوس‌های گیاه درمنه خزری در تولید آرتمیزینین در کشت سوسپانسیون سلولی مؤثر باشند. همچنین افزودن الیسیتورها موجب افزایش قابل توجهی در میزان آرتمیزینین در کشت سوسپانسیون سلولی می‌گردد.