بررسی تغییرات فضایی- زمانی ابرناکی بر پایۀ ویژگی‌های جغرافیایی و داده‌های سنجش از دور در ایران

Authors

  • الهام قاسمی فر دانشجوی دکتری، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
  • منوچهر فرج زاده استاد، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
  • یوسف قویدل رحیمی دانشیار، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
Abstract:

تاکنون، تحلیل تغییرات فضایی- زمانی ابرناکی بر پایه ویژگی‌های جغرافیایی(عرض جغرافیایی، توپوگرافی و پوشش گیاهی) در کشور وسیعی نظیر ایران از سوی پژوهشگران آب‌و‌هواشناسی بررسی نشده است. هدف پژوهش حاضر فراهم‌کردن نمای کلی از درصد ابرناکی بر پایۀ این ویژگی‌های جغرافیایی طی دورۀ 2001-2015 (ترا) و 2002-2015 (آکوا) برای صبح‌هنگام و عصرهنگام است. ارزیابی داده‌های ماهانۀ سنجندۀ مادیس شامل دو ماهوارۀ ترا (صبح‌هنگام) و آکوا (عصرهنگام) با استفاده از داده‌های بازتحلیل ERA-interim و ایستگاهی انجام گرفت. نتایج، دقت بیشتر از 80 درصد را برای ماه‌های سرد سال و صبح‌هنگام با استفاده از ضرایب تعیین پلونومیال نشان داد، در صورتی که این دقت برای ماه‌های گرم به‌ویژه ژوئن و ژوئیه بسیار کم بود. نتایج حاصل از بررسی ماهانۀ درصد ابرناکی، ابرناکی بیشتر از 65 درصد را برای ماه‌های سرد به‌ویژه فوریه و ژانویه و 7 تا 25 درصد را در ماه‌های ژوئن تا سپتامبر نمایش داده است. نتایج بررسی عرض جغرافیایی نشان داد که با حرکت به سمت عرض‌های جغرافیایی پایین از مقدار ابرناکی در همۀ فصول به جز تابستان کاسته شده است. در این فصل نقش سیستم مونسون، این الگو را متفاوت کرد و بیشترین ابرناکی در نواحی جنوب­شرق و سواحل شمالی کشور قابل مشاهده بود. وادا‌شت‌های توپوگرافی نقش بسیار مهم همرفت دامنه‌ای را در فصول پاییز و بهار آشکار کرد که بیشترین ابرناکی در محدودۀ با میانگین ارتفاع 500 تا 1000 متر ثبت شده بود. پوشش گیاهی همبستگی مثبت و ناکاملی (به‌طور مکانی) را با درصد ابرناکی نشان داد. تغییرات زمانی ابرناکی با استفاده از مقدار انحراف معیار، بیشترین پراکندگی در درصد ابرناکی را در فصل پاییز و در صبح هنگام نشان داد. در تغییرات زمانی ماهانۀ درصد ابرناکی روند قابل ملاحظه‌ای دیده نشد و تنها ماه دسامبر بیشترین روند کاهشی سالانه را با مقدار 2 تا 3 درصد ابرناکی، طی دورۀ مطالعاتی نشان داد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مطالعه ویژگیهای فضایی و زمانی بارش در ایران

بارش تغییرپذیرترین عنصر اقلیمی است و با توجه به قرار گیری ایران در کمربند خشک جهان، بدیهی است مطالعه ویژگی های بارش و تلاش برای پیش بینی رفتار این عنصر اقلیمی می‌تواند نقش مهمی در مدیریت منابع آبی کشور ایفا نماید. بدین منظور در تحقیق حاضر تلاش گردید تا ویژگی‌های فضایی و زمانی بارش در سطح کشور با استفاده از تحلیل هارمونیک مورد ارزیابی قرار گیرد. بنابراین، آمار بارش ماهانه 33 ایستگاه سینوپتیک کشو...

full text

کاربرد سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در تغییرات زمانی مشخصات کمی بدلند

بدلندها مناطقی با رسوبات سفت نشده ویا با بسترسنگی با سفت شدگی ضعیف و با پوشش گیاهی کم یا فاقد پوشش گیاهی می-باشند. توزیع جغرافیایی اراضی بدلند و تعیین مشخصات مورفومتری آن ازاطلاعات مهم مورد نیازبرای حفاظت خاک است. تکنیک های سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی قابلیت تخمین برخی مشخصاتبدلند را درمقیاس های منطقه ای امکان پذیر می سازد. لذا در این تحقیق تغییرات زمانی در اشکال بدلند و خصوصیات مرفو...

واکاوی اثر الگوهای پیوند از دور نوسان اطلس شمالی و مدیترانه بر تغییرات ابرناکی زمستانه ایران

ابرها به عنوان یکی از پیچیده­ترین عناصر سیستم آب­و­هوا، علاوه بر تغییر در بودجه انرژی، در توزیع زمانی و مکانی بسیاری از عناصر آب و هوایی موثرند. نوسانات فشار در پهنه­های آبی دور دست می­تواند موجب تغییرپذیری در عناصر آب و هوایی ایران شود. این پژوهش سعی در آشکارسازی اثر الگوهای پیوند از دور نوسان اطلس شمالی و مدیترانه بر روی ابرناکی زمستان ایران دارد. به این منظور ابتدا داده­های بازکاوی شده ابرنا...

full text

واکاوی روند تغییرات و الگوی فضایی ابرناکی سالانه و فصلی در ایران

   ابرها در چرخه آب و شکل­گیری اقلیم­های مختلف از اهمیت بالایی برخوردار می­باشند. توزیع مکانی روزهای ابرناکی و روند تغییرات آن در جهت اتخاذ تصمیمات و راهبردهای محیطی حائز اهمیت است. هدف از این پژوهش بررسی روند تغییرات مکانی و زمانی سالانه تغییرات روزهای ابرناکی در ایران بر مبنای روش‌های زمین‌آمار می‌باشد. روش پژوهش براساس آمار و اطلاعات روزهای ابری 43 ایستگاه همدید از سال 1970 الی 2010  انجام ش...

full text

واکاوی تغییرات زمانی و مکانی پوشش ابر در ایران با بهره گیری از داده های سنجش از دور

هدف از این مطالعه، واکاوی تغییرات مکانی و زمانی پوشش ابر بر فراز ایران است. برای دستیابی به این هدف، از پارامتر درصدِابرپوش فرآورده ابر سطح 2، نسخه­ی 6 مودیس تررا (MOD06) در دوره­ی آماری 1379 تا 1392 شمسی استفاده شده است. با توجه به اینکه، فرآورده ابر سطح 2 مودیس فاقد شبکه­ی مختصات جغرافیایی منظم روزانه است. ابتدا پایگاه داده­ی جدیدی همسان با تفکیک مکانی پارامتر درصدِابرپوش تهیه گردید تا واکاوی ا...

full text

مطالعه ویژگیهای فضایی و زمانی بارش در ایران

بارش تغییرپذیرترین عنصر اقلیمی است و با توجه به قرار گیری ایران در کمربند خشک جهان، بدیهی است مطالعه ویژگی های بارش و تلاش برای پیش بینی رفتار این عنصر اقلیمی می تواند نقش مهمی در مدیریت منابع آبی کشور ایفا نماید. بدین منظور در تحقیق حاضر تلاش گردید تا ویژگی های فضایی و زمانی بارش در سطح کشور با استفاده از تحلیل هارمونیک مورد ارزیابی قرار گیرد. بنابراین، آمار بارش ماهانه 33 ایستگاه سینوپتیک کشو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 44  issue 1

pages  103- 124

publication date 2018-04-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023