بررسی تغییرات مکانی ویژگی‏‏های مورفومتری رسوبات بستر در جهت پایاب رودخانه (مطالعة موردی: حوزة آبخیز قلعه‏سر ساری)

Authors

  • عطااله کاویان استادیار و عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
  • فاطمه آدینه کارشناس ارشد آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
Abstract:

بررسی خصوصیات شکل مواد‏ بستر و تغییرات مکانی آن‌ها در طول حوزة ‏آبخیز می‏تواند به شناخت بیشتر فرایندهای هیدرولوژیکی و هیدرولیکی حوزة ‏‏آبخیز کمک کند و بسته به تغییرات مکانی این رسوبات در طول رودخانة اصلی و مخزن سد اهمیت زیادی در مکان‏یابی سازه‏های هیدرولیکی و مدیریت مناسب مخازن سدهای بزرگ دارد. با توجه به مطالعات اجرایی احداث سد مخزنی چهاردانگة ساری، این پژوهش در حوزة ‏‏آبخیز قلعه‏سر در بالادست حوزة ‏‏آبخیز چهاردانگة مازندران انجام پذیرفت. بدین‏منظور، پس از شناسایی منطقة مورد نظر، شش مقطع در طی آبراهة اصلی در جهت پایین‏دست رودخانه تعیین شد و برداشت رسوبات بستر به شیوة ترکیبی انجام گرفت. نمونه‏ها در آزمایشگاه آنالیز شد و ویژگی‏های مورفومتری رسوبات‏ بستر، شامل چولگی، کشیدگی، میانگین، نما، درصد شن، ماسه، سیلت، رس، بافت رسوبات، اندازه‏های بزرگ، متوسط، کوچک ذرات، قطر ظاهری، کرویت، گردشدگی، ضریب ‏پهنی، عامل شکل، و D10، D50، و D90 رسوبات بستر، در جهت پایاب اندازه‏گیری و محاسبه شد. نتایج بررسی در جهت پایین‌دست نشان داد که دامنة تغییرات عامل ‏شکل و کرویت روندی کاهشی، دامنة تغییرات متوسط اندازة ذرات و گردشدگی روندی افزایشی، دامنة تغییرات ضریب‏ پهنی روندی پیچیده، و دامنة تغییرات اندازة سه‏محوری روندی یکنواخت و ناچیز داشته است. نتایج این بررسی، همچنین، نشان داد که این تغییرات ممکن است تحت تأثیر عوامل فیزیوگرافی، لیتولوژی، و زمین‌ساخت منطقه قرار گرفته باشد. 

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تغییرات کاربری اراضی و آثار آن بر کیفیت آب رودخانه (مطالعة موردی: حوزة آبخیز کرخه)

در شرایط اقلیم خشک و نیمه خشک کشور و کمبود منابع آب شیرین، حساسیت نسبت به کیفیت آب رودخانه‏ها و عوامل مؤثر بر آنها، ضروری است. حوزة آبخیز کرخه درچند دهة اخیر دستخوش تغییرات کاربری اراضی گسترده‌ای شده است. خشکسالی و استفاده نادرست از اراضی مهم‌ترین عوامل کاهش حجم و کیفیت منابع آب حوضه بوده‌اند. در این تحقیق ابتدا تغییر سطح کاربری‏های موجود در حوضة در دو دورة زمانی 1367 و 1381 در پنج زیرحوضه، با ...

full text

تأثیر تکتونیک بر مورفومتری و جورشدگی رسوبات بستر رودخانه قشلاق

فعالیت­های زمین­ساختی در خرد شدن سنگ­ها مؤثر بوده و غالباً باعث تغییر در مورفومتری و جورشدگی رسوبات رودخانه­ها می­شوند. هدف پژوهش حاضر مطالعه و بررسی تأثیر تکتونیک و گسل­های فعال بر بافت و جورشدگی بار رسوبی رودخانه قشلاق در حدفاصل سدهای قشلاق و ژاوه با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی است. جهت نیل به اهداف موردنظرابتدا مطالعات میدانیصورت گرفته و از ابزارهایی مانند نقشه­های توپوگرافی 1:25000، نقشه ز...

full text

تغییرات کاربری اراضی و آثار آن بر کیفیت آب رودخانه (مطالعة موردی: حوزة آبخیز کرخه)

در شرایط اقلیم خشک و نیمه خشک کشور و کمبود منابع آب شیرین، حساسیت نسبت به کیفیت آب رودخانه‏ها و عوامل مؤثر بر آنها، ضروری است. حوزة آبخیز کرخه درچند دهة اخیر دستخوش تغییرات کاربری اراضی گسترده ای شده است. خشکسالی و استفاده نادرست از اراضی مهم ترین عوامل کاهش حجم و کیفیت منابع آب حوضه بوده اند. در این تحقیق ابتدا تغییر سطح کاربری‏های موجود در حوضة در دو دورة زمانی 1367 و 1381 در پنج زیرحوضه، با ...

full text

تأثیر تکتونیک بر مورفومتری و جورشدگی رسوبات بستر رودخانه قشلاق

فعالیت­های زمین­ساختی در خرد شدن سنگ­ها مؤثر بوده و غالباً باعث تغییر در مورفومتری و جورشدگی رسوبات رودخانه­ها می­شوند. هدف پژوهش حاضر مطالعه و بررسی تأثیر تکتونیک و گسل­های فعال بر بافت و جورشدگی بار رسوبی رودخانه قشلاق در حدفاصل سدهای قشلاق و ژاوه با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی است. جهت نیل به اهداف موردنظرابتدا مطالعات میدانیصورت گرفته و از ابزارهایی مانند نقشه­های توپوگرافی 1:25000، نقشه ز...

full text

بررسی تغییرات مورفومتری رودخانه با تاکید بر پیچان‌رودها (مطالعه موردی: رودخانه چهل‌چای - نرماب)

از مهمترین مباحث علم ژئومورفولوژی و مدیریت رودخانه، موضوع مورفولوژی کانال‌های رودخانه‌ای است که به کمک آن می‌توان به مجموعه اطلاعات مفیدی درباره‌ی شکل هندسی، فرم بستر، پروفیل طولی، مقاطع عرضی، تغییر شکل و مکان آبراهه‌ها در طول زمان دست یافت. اندازه این شاخص‌ها نشان دهنده عملکرد واقعی مجرای رودخانه‌هاست. در این تحقیق میزان تغییرات و جابجایی ‌‌پیچان‌رودهای رودخانه چهل‌چای-‌‌نرماب در دوره زمانی از...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 66  issue 1

pages  131- 144

publication date 2013-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023