بررسی توزیع مکانی-زمانی تبخیر-تعرق مرجع با استفاده از داده‌های شبکه‌بندی CRU و پیش‌نگری تغییرات آن طی دوره‌های آتی در خراسان رضوی

در این پژوهش، نحوه توزیع مکانی-زمانی تبخیر-تعرق محاسبه‌شده با استفاده از داده‌های شبکه‌ای CRU برای استان خراسان رضوی طی دوره 2014- 1961 بررسی‌شده و میزان تغییرات مکانی-زمانی آن طی دو دوره‌ی آینده نزدیک (2050-2021) و میانی (2051-2080) نیز با استفاده از برونداد 4 مدل اقلیمی آرشیو در CMIP5تحت دو سناریوی RCP8.5  و RCP4.5 پیش‌بینی‌شده است. به‌منظور محاسبه مقدار تبخیر-تعرق مرجع، میزان صحت داده‌های دمای کمینه و بیشینه CRU با داده‌های دمای 11 ایستگاه همدید استان مقایسه گردید. بر اساس معیارها و نمودارهای آماری، همخوانی مناسبی بین داده‌های شبکه با داده‌های ایستگاهی در اکثر ایستگاه‌های این استان وجود داشت. بر اساس تبخیر-تعرق محاسبه‌شده، این متغیر در محدوده خراسان رضوی دارای دامنه‌ای از 720تا 980 میلی‌متر در سال می‌باشد. نقشه‌ی ترسیم‌شده نشان داد شیب مکانی در توزیع مقدار EToوجود دارد و با افزایش عرض جغرافیایی از میزان این متغیر کاسته می‌شود. روند زمانی این متغیر طی این دوره برای تمامی نقاط شبکه، معنادار و افزایشی به دست آمد. برای دوره‌های آتی و بر اساس آزمون t، برای تمام نقاط شبکه، تفاوت بین مقادیر میانگین سالانه تبخیر-تعرق دوره پایه با دو دوره آینده، ازنظر آماری معنادار بوده و مقدار میانگین سالانه این متغیر طی دو دوره آتی، بیشتر از مقدار آن در دوره پایه می‌باشد. طی آینده نزدیک، بیشترین درصد افزایش این دوره نسبت به دوره پایه، توسط مدل IPSL و CSIRO پیش‌بینی‌شده است. در این 2080-2051، درصد افزایش ETo در چهار مدل بیش از دوره پایه و دوره‌ی آینده نزدیک، پیش‌بینی‌شده است. بالاترین درصد افزایش همانند دوره قبل، برای دو مدل IPSL و CSIRO به‌دست‌آمده است. از نظر الگوی مکانی تحت دو سناریو 5/4 و 5/8، سه مدل GFDL، CCSM4 و CSIRO بیشترین افزایش را در قسمت شمال غرب استان نشان می‌دهند درحالی‌که در مدل IPSL، مرکز و نیمه شرقی استان احتمالا شاهد بیشترین درصد افزایش تبخیر-تعرق مرجع نسبت به دوره پایه خواهد بود.