بررسی شاخص های دانه بندی خاک با استفاده از دو روش الک تر و خشک در مطالعات فرسایش آبی و بادی (مطالعه موردی: رسوبات دشت سر پوشیده یزد)

Authors

  • حمیدرضا عظیم زاده دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد
Abstract:

فرسایش­پذیری آبی و بادی به عنوان یکی از مهم­ترین عوامل کاربردی در مطالعات فرسایش و رسوب در ایران و جهان است. منحنی دانه­بندی خاک یا رسوب نقش کلیدی در تخمین فرسایش­پذیری (آبی و بادی) ایفا می­کند. دانه­بندی با استفاده از دو روش الک خشک و یا تر انجام می­شود. روش­های اندازه­گیری هیدرومتری و پیپت مبتنی بر قانون استوکس و سرعت سقوط آزاد ذرات در محیط سیال (آب) صورت می­گیرد. در روش دانه­بندی با الک­تر و هیدرومتری خاکدانه­ها به صورت فیزیکی و شیمیایی متلاشی شده و به ذرات ریزتر تبدیل شود. در حالی­که در دانه­بندی با الک خشک، متلاشی شدن خاکدانه­ها با توجه به استحکام آن­ها به­طور کامل انجام نمی­شود. به همین دلیل، شاخص­های کمی و بافت متفاوتی را نسبت به شرایط مرطوب نشان می­دهد. در تحقیق حاضر، به منظور مقایسه توزیع اندازه ذرات خاک و شاخص­های کمی دانه­بندی به دو روش الک تر و  الک خشک، 20 نمونه خاک از دشت­ سر پوشیده یزد تهیه گردید. پس از آماده­سازی نمونه­ها، عملیات دانه­بندی  به دو روش الک تر و خشک با استفاده از 8 طبقه روزنه­ای شامل کمتر از 32 میکرون تا بزرگ­تر از 2000 میکرون انجام شد. با ورود داده­ها به نرم افزار دانه سنج یا G.R.Graph شاخص­های مهم دانه­بندی یا مورفومتری از جمله قطر میانه، میانگین، جورشدگی و چولگی محاسبه گردید. نتایج به دست آمده از تجزیه آماری داده­ها در محیط نرم افزاری SPSS، اختلاف معنی­دار بین تمامی شاخص­های مورد بررسی را در سطح 5% نشان داد. دست آورد این تحقیق بیان­گر این واقعیت است که به منظور برآورد دقیق­تر و بهتر فرآیند فرسایش بادی استفاده از نتایج دانه­بندی الک خشک و برای فرسایش آبی، نتایج دانه­بندی به روش الک تر مناسب­تر است. نتایج تحقیق نشان داد که متوسط  قطر میانگین و قطر میانه حاصل از دانه­بندی نمونه­های خاک به روش الک خشک، تقریباً 5/2 برابر متوسط قطر میانگین همان خاک به روش الک تر است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی پتانسیل فرسایش پذیری بادی خاک در مناطق خشک و فراخشک مرکزی ایران (مطالعه موردی: دشت یزد-اردکان)

فرسایش بادی وسعتی بالغ بر 20 میلیون هکتار از کشور پهناور ایران را در متأثر ساخته است. هفت میلیون هکتار از مناطق تحت تأثیر فرسایش بادی کانون های بحرانی نامیده می­شود که کانون های جمعیتی، اراضی کشاورزی و مناطق صنعتی را در برمی گیرد. فرسایش­پذیری خاک از مهم ترین شاخص­های نشان دهنده پتانسیل فرسایش­ بادی در یک منطقه است. این شاخص بستگی به ویژگی های فیزیکی و شیمیایی ذاتی خاک دارد. منطقه موردمطالعه حو...

full text

بررسی دانه ‏بندی رسوبات بادی در رابطه با مورفولوژی تپه‏ های ماسه ‏ای (مطالعه موردی: ارگ کاشان)

ارگ ریگ بلند کاشان یکی از مهم‏ترین پهنه‏ های پوشیده از ماسه است که، از دیدگاه ژئومورفولوژی، مجموعه‏‌ای متشکل از انواع تپه ‏های ماسه ‏ای مهم در ایران به‌شمار می‏ آید. این تحقیق به منظور مقایسه دانه ‏بندی رسوبات بادی در اَشکال مختلف تپه ‏های ماسه ‏ای و نیز قسمت‏های مختلف تپه های عرضی واقع در قسمت شمالی ارگ کاشان انجام شد. به منظور تعیین متغیرهای آماری مختلف، از رسوبات موجود در هر یک از انواع تپه‏ ...

full text

بررسی مدل پیش بینی فرسایش بادی IRIFR1 و مقایسه آن با اندازه‌گیری مستقیم فرسایش بادی با استفاده از دستگاه سنجش فرسایش بادی(W.E. meter) در دشت سگزی اصفهان

براورد مقدار فرسایش بادی در دشت‌های ایران از مهمترین الزامات برای برنامه‌ریزی و انتخاب مناسب‌ترین روش‌های کنترل فرسایش است. در این تحقیق از دو روش شامل استفاده از دستگاه سنجش فرسایش بادی به عنوان روشی فیزیکی- صحرایی و همچنین روش IRIFR1به عنوان یک مدل شاخصی برای اندازه‌گیری و برآورد توان فرسایشی و رسوبدهی در بخشی از دشت سگزی استان اصفهان استفاده گردید. ابتدا  تیپ ها و رخساره‌های مختلف اراضی دشت ...

full text

مقایسه عملکرد فرسایش‌های آبی و بادی در تخریب اراضی مناطق خشک و نیمه خشک (مطالعه موردی: دشت جیحون شهرستان خمیر، استان هرمزگان)

تعیین حساسیت نسبی اراضی به فرسایش و شناخت عوامل مؤثر بر آن می‏تواند مبنای برنامه‌های حفاظت خاک و مقابله با فرسایش قرار گیرد. این تحقیق با هدف مقایسه نقش فرسایش‌های آبی و بادی در میزان کل فرسایش اراضی منطقه دشت جیحون خمیر، با استفاده از مدل‌های IRIFR.E.A[1] و [2]PSIAC و بندهائی از روش منشاءیابی رسوب انجام شده است. جهت برآورد فرسایش آبی و نیز تعیین شدت فرسایش بادی و بررسی مناطق برداشت، حمل و رسوب...

full text

ارزیابی فرسایش و رسوبات بادی با استفاده از مدل IRIFR در منطقه¬ی زهک دشت سیستان دکتر احمد پهلوانروی

تاکنون روش­های زیادی جهت برآورد میزان شدت بیابان­زایی در نقاط مختلف دنیا ارائه شده است. در همین راستا به دلیل منطبق نبودن مدل­های ارائه شده توسط کارشناسان در سایر کشورها با شرایط اقلیمی کشورمان در سال 1375 مدل تجربی IRIFR.E.A توسط محققان کشورمان تدوین و ارائه گشته است. در این تحقیق سعی شده تا با استفاده از مدل نام برده شده میزان تخریب اراضی در سطحی برابر با 48219 هکتار برآورد و نقشه­ی خطر بیابا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 2  issue 2

pages  1- 9

publication date 2012-09-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023