بررسی عملکرد کلزا به عنوان کشت دوم در اراضی شالیزاری دارای زهکش زیرزمینی

Authors

Abstract:

سابقه و هدف: به منظور توسعه کشت دوم در اراضی شالیزاری، باید مشکلات ماندابی بر اثر بارندگی با استفاده از زهکش‌های زیرزمینی برطرف شود. در بسیاری از کشورها، سیستم‌های زهکشی زیرزمینی که بعد از برداشت برنج، خروجی آن‌ها باز می‌شود به عنوان یک اقدام اصولی احداث شده‌اند. در پاکستان (ازهر و همکاران، 2005) و هندوستان (ریتزما و همکاران، 2008)، اجرای زهکش-های زیرزمینی در مزارع باعث افزایش عملکرد پنبه، نیشکر، گندم و حتی برنج شدند. طی تحقیقی (کارتر و کمپ، 1994)، این نتایج حاصل شد که زهکش‌های زیرزمینی باعث افزایش عملکرد نیشکر نسبت به تیمار بدون زهکشی شدند. به طور کلی، تجهیز اراضی شالیزاری به زهکش‌های زیرزمینی علاوه بر اثراتی که بر افزایش عملکرد برنج دارد (درزی و همکاران، 2012؛ ماتیو و همکاران، 2001؛ ساتیانارایانا و بونسترا، 2007) باعث ایجاد شرایط مناسب برای کشت دوم در اراضی شالیزاری خواهد شد. با توجه به جدیدالاحداث بودن سیستم‌های زهکشی زیرزمینی در اراضی شالیزاری شمال کشور، بررسی میزان عملکرد کلزا به عنوان کشت دوم از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد تا با مشخص شدن میزان بهبود در عملکرد و میزان محصول برداشت شده، چشم‌انداز دقیقی برای برنامه‌های آینده در اختیار دولت و کشاورزان قرار داد. مواد و روش‌ها: در این بررسی، اثر سه نوع سیستم زهکشی زیرزمینی معمولی و یک سیستم زهکشی زیرزمینی دو عمقی همراه با تیمار شاهد بر عملکرد کلزا در اراضی شالیزاری تجهیز و نوسازی شده دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری به عنوان کشت دوم مورد مقایسه قرار گرفت. آزمایش‌های لازم در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با پنج تیمار در سال زراعی 94-1393 انجام شد. سطح ایستابی به صورت روزانه و در زمان برداشت برخی شاخص‌های گیاهی شامل تعداد بوته در مترمربع، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه و عملکرد کلزا اندازه‌گیری شد. داده‌های به دست آمده از این محصول با استفاده از نر‌م‌‌‌افزار آماریSAS در قالب طرح بلوک کامل تصادفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. مقایسه میانگین‌ها با استفاده از آزمون LSD در سطح احتمال پنج درصد انجام شد. یافته‌ها: تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها نشان داد که شاخص‌های تعداد بوته، تعداد غلاف، وزن هزار دانه در تیمارهای دارای زهکشی زیرزمینی به طور معنی‌داری بیشتر از تیمار شاهد بودند. همچنین میزان عملکرد در تیمارهای زهکشی زیرزمینی، به‌طور معنی‌داری 425 تا 1025 کیلوگرم در هکتار بیشتر از مقدار متناظر در تیمار شاهد بودند. با وجود بارندگی در زمان جوانه‌زنی، زهکش‌ها خوب عمل کرده و سطح ایستابی پایین‌تر از 30 سانتی‌متر قرار داشته که باعث جوانه‌زنی بیشتر و در نتیجه تعداد بوته بیشتری در اراضی دارای زهکش زیرزمینی نسبت به تیمار شاهد شد. نتیجه‌گیری: بهبود وضعیت تهویه و تخلیه سریع‌تر آب اضافی خاک در فصل کشت کلزا سبب افزایش قابل توجه عملکرد کلزا در تیمار زهکشی زیرزمینی شد. به طور کلی، عملکرد دانه در تیمارهای زهکشی با عمق 90/0 متر و فاصله 30 متر، زهکشی دو عمقی، زهکشی با عمق 65/0 متر و فاصله 30 متر و زهکشی با عمق 65/0 متر و فاصله 15 متر به ترتیب 55، 35، 29 و 22 درصد بیشتر از عملکرد دانه در تیمار زهکشی سطحی بود. با توجه به نتایج این تحقیق و وسعت زیاد اراضی شالیزاری در شمال کشور، استفاده از اراضی در نیمه دوم سال برای کشت کلزا می‌تواند به عنوان یک راهکار اساسی در راستای افزایش تولید دانه‌های روغنی و دستیابی به خودکفایی در این امر، مورد توجه قرار گیرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی عملکرد زهکش زیرزمینی در مقیاس مدل فیزیکی کشت دوم در اراضی شالیزاری (مطالعه موردی: گیاه تریتیکاله)

به منظور ارزیابی عملکرد زهکش زیرزمینی، پژوهشی در مقیاس مدل فیزیکی در شرایط کشت دوم اراضی شالیزاری انجام شد. در مدل فیزیکی، زهکش‌ها در دو مخزن جداگانه در دو عمق 40 (D40) و 60 (D60) سانتی­متر نصب و گیاه تریتیکاله بعد از برداشت برنج کشت شد. در زمان وقوع بارندگی از زه­آب نمونه تهیه و پارامترهای EC، SAR، pH و TSS در آزمایشگاه اندازه­گیری شد. همچنین سطح ایستابی توسط پیزومتر قرائت شد. نتایج نشان داد ک...

full text

ارزیابی عملکرد زهکش زیرزمینی در رشد گیاه لوبیا محلی (Phaseolus vulgaris L. ) در کشت دوم اراضی شالیزاری ) مقیاس مدل فیزیکی)

برای رفع وضعیت ماندابی قسمت وسیعی از شالیزارهای شمال ایران و تأمین شرایط کشت در فصل‌های پاییز و زمستان، احداث سامانه‌های زهکشی زیرزمینی ضروری است. عمق و فاصله مناسب زهکش‌ها در سامانه زهکشی زیرزمینی، باعث به حداقل رساندن اثر منفی تخلیه زه‌آب‌ها به محیط زیست می‌شود. این پژوهش به‌منظور بررسی عملکرد کیفی و کمی زهکش زیرزمینی در مقیاس مدل فیزیکی در سال 1396 در دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان انجام شد. ...

full text

اثر فاصله کاشت و مقدار کود نیتروژن بر عملکرد دانه و خصوصیات زراعی کلزا رقم‌ هایولا 308 به عنوان کشت دوم در اراضی شالیزاری گیلان

به منظور تعیین بهترین فاصله کاشت و مقدار کود نیتروژن برای کلزا رقم هایولا308 آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در اراضی شالیزاری موسسه تحقیقات برنج کشور دررشت به مدت دو سال زراعی (83-1382 و 84-1383) اجرا گردید. عامل اول فاصله ردیف‌های کاشت در سه سطح20، 25 و 30 سانتی‌متر و عامل دوم کود نیتروژن از منبع اوره در چهار سطح 7/0، 1، 3/1 و 6/1 برابر مقادیر توصیه شده ب...

full text

بررسی تأثیر روش‌های تهیه بستر بذر بر عملکرد اولیه، اجزای عملکرد و برخی از شاخص‌های رشد کلزا به صورت کشت دوم در اراضی شالیزاری

The effects of tillage methods and residual management on yield and yield components of rapeseed (Brassica napus L. CV. Hyola308) were evaluated after rice harvest. The experiment was carried out during 2004-2005 cropping season in a factorical arrangement of treatments at Rice Research Institute of Iran (RRII) in Rasht, in a Complete Randomized Block Design with three replications. Treatments ...

full text

تعیین بهترین زمان برداشت ارقام کلزای بهاره به عنوان کشت دوم در اراضی شالیزاری شمال کشور

به منظور بررسی اثر زمان برداشت بر عملکرد ارقام کلزا، تحقیقی به صورت آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی مؤسسۀ تحقیقات برنج کشور در شهرستان­های رشت و آمل طی دو سال­ زراعی 86-1384 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل ارقام هایولا 420، هایولا 401، هایولا 308 و آر جی اس 003، کرت­های اصلی؛ و چهار زمان برداشت به عنوان کرت فرعی بودند. چهار زمان برداشت عبارت بو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 24  issue 1

pages  237- 249

publication date 2017-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023