بررسی عوامل مؤثر بر تغییرات مکانی پتاسیم کل و قابل جذب در مهمترین خاکهای استان مازندران

خصوصیات فیزیکوشیمیایی و مدیریت خاک از جمله مهمترین عوامل مؤثر بر مقادیر اشکال مختلف پتاسیم و تعادل بین آنها درخاک میباشند. این پژوهش با هدف مقایسه تأثیر کاربریهای مختلف بر توزیع مکانی پتاسیم کل و قابل جذب در خاک و شناخت روابط بین مقادیر کل و قابل جذب آن با برخی خصوصیات خاک، در مهمترین اراضی استان مازندران صورت پذیرفت. تعداد 258 نمونه خاک از عمق 10-0 سانتیمتری به روش نظامدار آشیانه ای در منطقه ای با 6 کاربری مختلف و مساحتی بالغ بر 550هزار هکتار جمع آوری شد. همچنین 5 خاکرخ واقع در کاربریهای مختلف انتخاب گردید. غلظت پتاسیم کل و پتاسیم قابل جذب و همچنین تعدادی از ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک اندازه گیری شد. نتایج حاکی از این است که تنوع در عوامل مؤثر بر قابلیت جذب پتاسیم که متأثر از مدیریت و کاربری اراضی میباشند، عمده تغییرات سطحی و عمقی پتاسیم قابل جذب را کنترل میکند. درحالی که پتاسیم کل تحت تأثیر عوامل ذاتی نظیر ماده مادری قرار دارد.کاربری مرتع که ازمواد مادری پتاسیم دار تشکیل شده و همچنین ماده آلی و ظرفیت تبادل کاتیونی بالایی نیزدارد، بیشترین و شالیزارهای تحت کشت متراکم برنج کمترین میزان پتاسیم قابلجذب را به خود اختصاص داده اند. به منظور تخمین نواحی دچار کمبود پتاسیم، از تخمینگر کریجینگ شاخص استفاده گردید. نقشه احتمال حاصل، نشان میدهد که مساحتی نزدیک به 700 کیلومتر مریع از منطقه مطالعاتی که اغلب تحت کاربری شالیزاری قرار دارد، با احتمال بیش از 60 درصد دارای پتاسیم قابل جذب زیر سطح بحرانی برای کشت برنج میباشد.