بررسی عوامل موثر بر شکاف بهره ‏وری سیستم‏های آبیاری در کشاورزی با استفاده از رهیافت اکساکا- بلیندر

Authors

  • ابراهیم مرادی استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه سیستان و بلوچستان. زاهدان. ایران
  • زهرا غفاری مقدم گروه اقتصاد کشاورزی، پژوهشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
  • محمود هاشمی تبار اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم زیست محیطی و کشاورزی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
Abstract:

سابقه و هدف: در این مطالعه با توجه به کمبود منابع آب و لزوم بررسی و ارتقای سیستم های آبیاری، ضروری است تا نسبت به وضع موجود آنها مطالعاتی صورت گیرد. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ اﻗﻠﯿﻤﯽ و ﺑﺎزدﻫﯽ ﭘﺎﯾﯿﻦ آﺑﯿﺎری در ﮐﺸﻮر، ﺗﺸﻮﯾﻖ و ﺗﺮﻏﯿﺐ ﮐﺸﺎورزان ﺑـﺮای ﺗـﺮوﯾﺞ آﺑﯿـﺎری ﻣﺪرن، اﻣﺮی اﺟﺘﻨﺎب ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ. زﯾﺮا ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روشﻫﺎی ﻣﺪرن آﺑﯿﺎری ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺑﻬﺮه‏وری ﺑﺎﻻ ﺑﺎﻋـﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻄﺢ زﯾﺮﮐﺸﺖ و اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت در واﺣﺪ ﺳﻄﺢ ﮔﺮدد، ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ درآﻣﺪ ﮐﺸﺎورز نیز ﻣﯽﮔﺮدد. در مطالعه حاضر تلاش بر این است که روشهای آبیاری مدرن چقدر بر بهره‏وری کشاورزی در میان کشاورزان استان کرمان موثر بوده است و همچنین تفاوت بهره‏وری کشاورزی بین استفاده کنندگان از روشهای آبیاری مدرن و سنتی تحت تاثیر چه فاکتورهایی می‏باشد. مواد و روش‏ها: اطلاعات لازم از طریق تکمیل 140 پرسشنامه در تابستان 1397 در جنوب استان کرمان در سه شهرستان (جیرفت, عنبر آباد و کهنوج) با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی جمع آوری شده است. وبا استفاده از روش تجزیه اکساکا بلیندر و تابع تاثیر بهره‏وری کشاورزی در دو سیستم آبیاری سنتی و مدرن مورد بررسی قرار گرفت. و سپس داده‏ها با استفاده از نرم افزار Stata مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج تخمین تابع تولید نشان داد که متغیرهای بعد خانوار، تاهل، سطح زیر کشت و ماشین‏آلات در آبیاری سنتی و متغیرهای تحصیلات و نیروی کار خانوادگی در آبیاری مدرن متغیرهای معنی دار روی بهره‏وری کشاورزی هستند. نتایج مدل تجزیه نشان می دهد که سهم عوامل توضیحی 17- درصد است به عبارت دیگر چنانچه عوامل توضیحی در سیستم آبیاری سنتی به اندازه این عوامل در سیستم آبیاری مدرن کوچک شود بهره‏وری کشاورزی در سیستم آبیاری سنتی به اندازه 17 درصد افزایش می‏یابد. و سهم عوامل غیر قابل توضیح 19- درصد است به طوریکه اگر سطح بازدهی عوامل مشخص در قسمت غیر قابل توضیح در سیستم آبیاری مدرن تا سطح این عوامل در سیستم آبیاری سنتی کوچک شود بهره‏وری کشاورزی به اندازه 19 درصد کاهش می‏یابد. روش تابع تاثیر نشان می دهد در دهک بالا فاکتورهای نوع بذر مورد استفاده، میزان بذر و ماشین آلات و در دهک‏های پایین نیروی کار خانوادگی در قسمت غیر قابل توضیح عامل تفاوت در بهره‏وری می‏باشد. در قسمت قابل توضیح در دهک بالا سن، نیروی کار خانوادگی، تحصیلات و سطح زیر کشت و در دهک پایین بعد خانوار و تحصیلات عامل مهم در تفاوت بهره‏وری می‏باشد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد سهم عوامل غیر قابل توضیح نسبت به عوامل توضیحی بیشتر است و سیستم سنتی دسترسی کمتری به منابع پر بازده دارند و استفاده از سیستم‏های مدرن آبیاری، بهره‏وری کشاورزی را افزایش می‏دهد. بنابراین با بهبود سیستم آبیاری و استفاده بهینه از موجودی منابع آب فعلی می توان سطح تولید را ارتقا بخشید.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی عوامل موثر بر بهره وری انرژی دربخش کشاورزی ایران

بهبود بهره­وری به­عنوان یکی از مهم­ترین منابع تامین رشد اقتصادی به معنی استفاده­ی بهینه، موثر و کارآمد از تمامی منابع تولید اعم از نیروی کار، سرمایه و انرژی است و در کشور ما که دارای منابع غنی انرژی می­باشد، ارتقای بهره­وری انرژی­های پایان­پذیر دارای اهمیت ویژه­ای است. در این مطالعه ابتدا بهره­وری انرژی در بخش کشاورزی با استفاده از شاخص بهره­وری جزیی محاسبه شده و سپس مهم­ترین عوامل موثر بر بهره...

full text

عوامل موثر در رشد بهره وری

بهره وری یعنی تولید بیشتر از امکانات موجود و هر جامعه ای که خواهان بالا بردن سطح رفاه اجتماعی خود باشد باید از منابع موجود و هر جامعه ای که خواهان بالا بردن سطح رفاه اجتماعی خود باشد باید از منابع موجود در مکانهای سود ده استفاده کند تا تولید را افزایش دهد. بنابراین هر قدمی در راه افزایش بهره وری برای رشد اقتصادی کشور مهم است. بهره وری در فرایند تولید، نسبت ستاده ها بر داده ها تعریف می شود. یعنی...

full text

عوامل موثر بر بهره وری نیروی انسانی در شرکتهای تعاونی صنعتی و کشاورزی استان کرمانشاه

این تحقیق با هدف بررسی بهره وری نیروی انسانی در شرکتهای تعاونی استان کرمانشاه انجام شده است.جامعه آماری شامل کلیه کارکنان و اعضای شاغل در شرکتهای تعاونی کشاورزی و صنعتی یعنی 179 نفر ،در سال 1384 است که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شده اند.این تحقیق از دو مرحله اندازه گیری بهره وری نیروی انسانی (با استفاده از تابع تولید کاب- داگلاس) و شناسایی عوامل موثر بر بهرهوری نیروی انس...

full text

شناسایی عوامل موثر بر بهره وری نیروی انسانی

منابع انسانی اعم از کارکنان و مدیران، باارزش‌ترین سرمایه‌های هرسازمانی محسوب می‌شوند و رسالت سازمان باید دادن فرصت مناسب برای رشد و افزایش بهره‌وری آنان باشد. با توجه به اهمیت بهره وری کارکنان، این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر بهره‌وری منابع انسانی و در راستای ماده 79 قانون برنامۀ پنجم توسعۀ جمهوری اسلامی ایران از طریق برگزاری جلسۀ توفان مغزی به همراه استفاده از اسناد کتابخانه‌ای و پرسشنا...

full text

بررسی عوامل موثر بر بهره وری در بخش کشاورزی ایران

هدف ما در این تحقیق اندازه گیری بهره وری نیروی کار و سرمایه در بخش کشاورزی ایران و بررسی عوامل موثر بر بهره وری هر یک از این دو عامل است. در این تحقیق ابتدا با استفاده از آمار کلان اقتصادی سال های 87-1353 و بهره گیری از رهیافت بهره وری متوسط تعمیم یافته (gap)، به محاسبه بهره وری نیروی کار و سرمایه در بخش کشاورزی ایران پرداخته شده است. بکارگیری این روش نیازمند تخمین تابع تولید بخش کشاورزی است، ل...

عوامل سازمانی موثر بر بهره وری مراکز انتقال فناوری دانشگاهی

از آنجایی که ابعاد و ویژگی های سازمانی تاثیر مستقیم بر بهره وری مراکزانتقال فناوری دانشگاهی دارند هدف از انجام تحقیق حاضر شناسایی عوامل سازمانی موثر بر بهره وری مراکز انتقال فناوری دانشگاهی است. جامعه آماری تحقیق اساتید دانشکده فنی دانشگاه تهران بودند که در زمینه انتقال فناوری تجربه علمی و اجرایی دارند. رویکرد این پژوهش ارزیابی آینده نگر است که با توجه به آن، از خبرگان این حوزه و بر اساس متغیر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 26  issue 5

pages  239- 245

publication date 2019-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023