بررسی عوامل موثر بر مصرف کالاهای فرهنگی (مطالعه موردی: خرید آثار نقاشی معاصر ایران)

  خرید آثار نقاشی، ناشی از درک زیبایی­شناختی است که به فرم، سبک و تکنیک اثر و نیز به دانش و فرهنگ بصری، بستگی دارد. زمانی که از فرهنگ و سرمایه‌ فرهنگی سخن رانده می‌شود، مصرف فرهنگی مد نظر است که با توجه به نیازهای فرهنگی به­وجود می‌آید؛ به گفته پی­یر بوردیو، این نیازها محصول محیط و پرورش افرادند و با میزان آموزش و تحصیلات رابطه مستقیم داشته و برخلاف نیازهای اولیه -که غریزی­اند- به‌طور اکتسابی ایجاد می‌شوند. هدف این تحقیق، بررسی عوامل موثر بر خرید آثار نقاشی معاصر ایران بوده که مبین نوعی مصرف فرهنگی است. عوامل دیگری که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته‌اند، عبارتند از: سرمایه‌های اقتصادی، اجتماعی و فردی. ماهیت این تحقیق کاربردی، و روش آن توصیفی-تحلیلی بوده و با شیوه پیمایشی و با ابزار پرسش‌نامه‌، انجام گرفته است. در بُعد کیفی نیز از ابزار مصاحبه ساختار یافته، استفاده شده است. بر اساس نتایج به­دست آمده، عوامل ساختاری(ساخت اجتماعی) -که تا حد زیادی، بر عوامل اقتصادی و فرهنگی تاثیر دوسویه دارد- تاثیرگذار­ترین عامل خرید و مصرف آثار نقاشی معاصر است. هم‌چنین، عامل سرمایه اجتماعی -که پیامد مولفه ساخت اجتماعی است- شدیدا غرق یک رابطه دوسویه با عامل فرهنگی است. عامل فرهنگی نیز از عامل ساخت اجتماعی، عامل اقتصادی و سرمایه اجتماعی عمیقا، در حال تاثیر است. بنابراین، جمعی از عوامل در هم تنیده ساختاری، سیاست­گذاری و حاکمیتی، مصرف کالاهای هنری به ویژه، نقاشی را تحت­تاثیر قرار می­دهند. این پژوهش، می‌تواند منشا تحلیل‌های جامعه­شناسانه در حوزه فرهنگ و هم‌چنین، اقتصاد هنر نقاشی باشد.