بررسی نقش ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی خاک آبکند و عوامل زمین‌محیطی حوضه بالادست آن بر گسترش فرسایش آبکندی

Authors

  • فرید گیگلو, بهنام 1. گروه علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه کاشان
  • قضاوی, رضا 1. گروه علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه کاشان
Abstract:

In this research, a regression model was introduced to study the mechanisms of the formation of gullies in the Quri Chay watershed, northern Ardebil province (Moghan Plain); this was done through investigating the effective factors of geo-environment and soil characteristics on the gully erosion. For this purpose, 17 gullies were randomly assigned through field surveys. Mapping and recording the morphometric of the selected gullies were performed by GPS positioning after seven rainfall events. The catchment-upper area of each gully was determined and its related physical parameters were calculated in order to investigate the effect of the physical characteristics of the catchment. Soil sampling was also done at the head of each gully at two different depths (30-30 and 60-30 cm) in order to determine the physical and chemical characteristics of the soil. According to measurement of the morphometric characteristics of the gully and soil characteristics through multivariate analysis of the data, a suitable regression model was developed for the longitudinal development of erosion after determining and calculating environmental factors related to the upper catchment of the gullies. The results of the correlation matrix between the longitudinal extension of the gully and the factors investigated indicated that the factors related to the physical characteristics of the beside watershed (area, perimeter, main stream length and average width of the catchment, main stream slope), gully morphometric characteristics (mean of gully cross section, the gully expansion area, and the gully average width) and soil characteristics (geometric mean of the aggregates diameter, lime, organic matter percentage) affected  the formation and expansion of gully erosion in the Quri chay catchment. The results of regression analysis showed that the longitudinal expansion of the gully was mostly influenced by the area around each gully and the percentage of organic matter, which resulted in pressure on the rangeland and the loss of vegetation, which increased runoff and accelerated the lengthwise expansion of the gully. Also, the  increase in the area of the beside catchment the gullies is known as one of the factors influencing the length of the gully, due to the high volume of runoff entering the head cut section; so it is necessary to manage  runoff in the gully with the large beside catchment.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی ویژگی‌های مورفومتری آبکندها و عوامل مؤثر بر گسترش آن‌ها در کاربری زراعت دیم در جنوب استان آذربایجان‌شرقی

فرسایش آبکندی یکی از مهم­ترین انواع فرسایش آبی است که با­ توجه به تولید رسوب و تخریب شدید خاک، مطالعه آن اهمیت ویژه­ای دارد. اطلاعات اندکی در مورد گسترش فرسایش آبکندی در مناطق تحت کشاورزی دیم وجود دارد. مطالعه حاضر به­منظور بررسی روابط بین ویژگی­های مورفومتری آبکند و تأثیر برخی عوامل زمینی (طول، شیب، مساحت زهکش، کاربری زمین و جهت شخم) بر گسترش فرسایش آبکندی به­منظور بررسی راه­کارهای حفاظتی در ج...

full text

تعیین آستانه‌ی توپوگرافی و تاثیر ویژگی‌های خاکی بر گسترش آبکندها در سه منطقه از استان اردبیل

سابقه و هدف: فرسایش آبکندی یکی از مهمترین انواع فرسایش از نظر تولید رسوب و تخریب اراضی در سراسر جهان می‌باشد که در نقاط مختلف ایران نیز رخ می‌دهد (12، 19، 26). ویژگی‌های توپوگرافی حوضه زه‌کشی آبکندها و ویژگی‌های خاک از جمله عامل‌های موثر بر گسترش آبکندها می‌باشند (17). در پژوهش‌های مختلف تاثیر ویژگی‌های مختلف خاک بر تشکیل آبکندها نیز گزارش شده است (22 و 25). هدف این پژوهش تعیین نوع فرایند هیدرو...

full text

مورفومتری فرسایش آبکندی و عوامل موثر بر ایجاد و گسترش آن (حوضه‌ی دشت چم فاضل در جنوب غرب استان ایلام)

Has been stated in various sources, soil as one of the most important natural resources has a major, role on the lives of humans. Today soil erosion and sediment production, a problem that is increasing day to day process and loss of surface soils and sediment accumulation in dam reservoirs, canals and also sedimentation damage to the country's economy. One of the most important types of water ...

full text

بررسی تاثیر ویژگی‌های توپوگرافی و خاک بر گسترش آبکندهای جبهه‌ای در کاربری کشاورزی، مطالعه موردی: استان ایلام

فرسایش آبکندی یک رخساره فرسایشی پر رسوب است که سهم عمده­ای در تخریب اراضی دارد. در منطقه مورد مطالعه به‌دلیل توسعه فرسایش آبکندی در اراضی کشاورزی، این پژوهش با هدف بررسی تاثیر ویژگی‌های توپوگرافیک شامل شیب-مساحت و عوامل خاکی بر گسترش آبکندهای جبهه‌ای در حوزه آبخیز سیکان واقع در استان ایلام انجام شد. به این منظور تعداد 46 آبکند جبهه­ای انتخاب و خصوصیات مورفومتریک مانند شیب و مساحت بالادست آبکند ...

full text

ارزیابی و پهنه‌بندی خطر فرسایش آبکندی با استفاده از روش‌های آماری دو متغیره (مطالعه‌ی موردی: حوضه نمارستاق)

یکی از اشکال مهم و پیشرفته فرسایش آبی که در مناطق مختلف سبب تخریب اراضی و تولید رسوب شده و خسـارت­های مالی زیادی وارد می­کند، فرسایش آبکندی است. حوضه نمارستاق به عنوان یکی از زیرحوضه ­های رودخانه هراز در معرض خطر گسترش این شکل فرسایشی قرار دارد که برای کنترل آن لازم است حساسیت منطقه با بهره­ گیری از روش­های مناسب تعیین شود. برای این منظور نخست 133 آبکند در منطقه با استفاده از تصویر گوگل ارث، عک...

full text

برآورد حجم فرسایش آبکندی با استفاده از ویژگی‌های ‏مورفومتریک و خاک در آبکندهای استان گلستان

فرسایش آبکندی، به‌دلیل تولید رسوب فراوان‌تر از فرسایش­های پاشمانی و سطحی و معدود بودن تحقیقات درباره آن، از اهمیت بیش‌تری برخوردار است. برآورد حجم فرسایش آبکندی نیاز به شاخص­هائی دارد که بتوانند به‌سهولت اندازه­گیری شوند. این تحقیق در نظر دارد با ارائه مدل­های ساده، فرسایش آبکندی را با حداقل هزینه  برآورد نماید. در این تحقیق، پس از تشخیص و تعیین مناطق فرسایش آبکندی با استفاده از مدارک روایتی، ت...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 22  issue 3

pages  273- 286

publication date 2018-11

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023