بررسی همبستگی فنوتیپی و تجزیه علیت صفات مختلف زراعی جو تحت شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی

به منظور بررسی روابط صفات مختلف زراعی و تأثیر آن ها بر عملکرد دانه جو، دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل گرگان 4، نصرت، ریحان، ماکویی، والفجر، زرجو، گرگان، کویر، استراین و نیمروز بود. آزمایش اول تحت شرایط آبیاری مطلوب در تمام طول دوره رشد و آزمایش دوم (شرایط تنش خشکی) تا قبل از مرحله گلدهی مشابه آزمایش اول و از زمان ورود به مرحله گلدهی تا زمان برداشت آبیاری قطع گردید. در شرایط آبیاری مطلوب، عملکرد دانه با صفات تعداد روز از جوانه زنی تا رسیدگی فیزیولوژیکی، ارتفاع بوته، ضخامت ساقه، عملکرد بیولوژیکی، طول دانه و وزن سنبله و در شرایط تنش خشکی با صفات تعداد روز از جوانه زنی تا رسیدگی فیزیولوژیکی، ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیکی، طول دانه، ضخامت دانه، وزن سنبله و وزن صد دانه دارای همبستگی مثبت و معنی دار بود. بر اساس رگرسیون گام به گام، صفات عملکرد بیولوژیکی، وزن سنبله، وزن صد دانه و تعداد روز از جوانه زنی تا رسیدگی فیزیولوژیکی در شرایط آبیاری مطلوب و صفات وزن سنبله، طول دانه، طول سنبله، ضخامت دانه و عملکرد بیولوژیکی در شرایط تنش خشکی وارد مدل رگرسیونی شدند و به ترتیب 83 و 91 درصد از تغییرات عملکرد دانه را توجیه نمودند. نتایج تجزیه علیت در دو محیط نشان داد که صفت وزن سنبله دارای بیشترین اثرات مستقیم و غیر مستقیم مثبت بر عملکرد دانه است. بنابراین انتخاب این صفت جهت بهبود عملکرد دانه مطلوب به نظر می رسد.