بررسی ویژگی‌های هیدروژئوشیمیایی و طبقه‌بندی کیفی منابع آب زیرزمینی دشت هرزندات برای مصارف مختلف با استفاده از روش‌های هیدروشیمیایی

Authors

  • اصغر اصغری مقدم استاد هیدروژئولوژی، گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
  • جمیل روزرخ کارشناسی ارشد هیدروژئولوژی، گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
  • عطاالله ندیری استادیار هیدروژئولوژی، گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
Abstract:

زمینه و هدف: در دشت هرزندات به دلیل کمبود بارندگی همواره یکی از چالش‌ها برای فعالیت‌های انسانی، کمبود منابع آب و یا نبود منابع مناسب است. هدف از این پژوهش بررسی هیدروژئوشیمی، نابهنجاری­های هیدروژئوشیمیایی و تعیین کاربری (مصارف مختلف شرب، کشاورزی و صنعت) آب­های زیرزمینی منطقه­ی مورد مطالعه است. روش بررسی: با توجه به منابع محدود آبی در دشت هرزندات، 16 نمونه آب زیرزمینی از چاه­ها، چشمه­ها و قنوات جمع­آوری شده که نمونه­برداری و تجزیه و تحلیل شیمیایی آن­ها با روش­های استاندارد صورت گرفته است. یافته‌ها: نتایج دیاگرام پایپر نشان می­دهد که تیپ آب شور در منابع آب زیرزمینی دشت هرزندات تیپ غالب می­باشد. محاسبه­ی شاخص اشباع کانی­های اصلی آب زیرزمینی، تعامل آب و سنگ و حالت اشباع و فوق اشباع بودن نسبت به کانی­های دولومیت، کلسیت و آراگونیت را نشان می­دهد. بر اساس طبقه­بندی کیفی انجام شده، آب­های منطقه­ی مورد مطالعه از نظر شرب در محدوده­ی متوسط تا کاملاً نامطبوع هستند و از نقطه نظر کشاورزی در رده­ی آب­های شور قرار گرفته و جهت آبیاری نامناسب هستند. از لحاظ مصارف صنعتی نیز برخی از منابع آب دارای خاصیت رسوب­گذاری و بخشی نیز خورنده هستند، ولی اکثر نمونه­های آب زیرزمینی دارای خصوصیت پوسته گذاری بوده و جهت مصارف صنعتی نامناسب می­باشند. نتیجه گیری: نتایج این بررسی حاکی از آن است که اغلب آب­های کیفیت پایین از نظر شرب، کشاورزی و صنعت در بخش­های مرکزی و شمالی دشت وجود دارند. هم­چنین بر اساس نتایج حاصل از نمودار گیبس، فرآیندهایی مانند هوازدگی شیمیایی کانی­های تشکیل دهنده­ی سنگ و تبخیر بر روی کیفیت آب زیرزمینی دشت هرزندات مؤثر می­باشند

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی ویژگی های هیدروژئوشیمیایی منابع آب زیرزمینی آبخوان دشت هرزندات

دشت هرزندات یکی از دشت¬های استان آذربایجان شرقی به شمار می¬آید که در حد فاصل بین شهرستانهای مرند و جلفا واقع شده است. این منطقه جزء مناظق نیمه خشک محسوب شده و بارندگی سالانه آن در سال 1391 معادل 247 میلی متر می¬باشد. هدف از این پژوهش بررسی ویژگی¬های هیدروژئوشیمیایی منابع آب زیرزمینی دشت هرزندات و تعیین آنومالی¬ها در مناطق مختلف دشت می¬باشد. سفره تحت فشار به صورت موضعی در بخش شمالی دشت و سفره...

15 صفحه اول

بررسی هیدروشیمیایی منابع آب سطحی و زیرزمینی دشت بستان با استفاده از تکنیک‌های آماری چندمتغیره

به منظور شناسایی عوامل اصلی تغییرات هیدروشیمیایی و بررسی فرآیندهای ژئوشیمی کنترل کننده منابع آب سطحی و زیرزمینی دشت بستان از نتایج آنالیز شیمیایی 35 نمونه آب در دو فصل خشک (تیر ماه 1395) و تر (فروردین ماه 1396) استفاده شده است. در این تحقیق، دو روش آماری چند متغیره تجزیه و تحلیل خوشه‌ای سلسله مراتبی (HCA) و تحلیل مؤلفه‌های اصلی (PCA)، برای طبقهبندی کیفی نمونه‌ها‌ی آب منطقه بکار گرفته شد. بر اسا...

full text

تشخیص وضعیت هیدروژئوشیمیایی و روند شوری در سفرة آب ‌زیرزمینی دشت خوی به روشهای آماری و هیدروشیمیایی

کیفیت آب‌زیرزمینی به دلیل تغییر در شرایط مختلف از جمله شرایط آب و هوایی، مدت زمان ماندگاری آب در آبخوان، جنس سازندهای زمین‌شناسی مسیر و غیره تغییر می‌کند. یکی از روشهای متداول و مهم برای انجام بررسی‌های هیدروژئوشیمیایی، روشهای آماری چند متغیره است. این تحقیق سعی بر آن داشت تا این روش را بررسی و در مطالعه هیدروشیمیایی منابع آب ‌زیرزمینی دشت خوی استفاده کند. در این بررسی سعی شده تا با استفاده از ...

full text

استفاده از مدل‌های آماری و هیدروشیمیایی در تحلیل کیفی منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت مهربان آذربایجان‌شرقی)

دشت مهربان در استان آذربایجان­شرقی ایران، 60 کیلومتری شرق تبریز، واقع شده ­است و منابع آب زیرزمینی تمامی آب شرب و قسمت عمده­ای از آب مصرفی کشاورزی آن  را  تامین می­کند. این منابع تحت تأثیر سازندهای زمین­شناسی، تبخیر زیاد از آب زیرزمینی و تغذیه از رودخانه­های شور و برداشت بیش از حد از آب زیرزمینی با افزایش شدید مقدار شوری مواجه است. طوری که میزان هدایت الکتریکی در قسمت­های غربی دشت مخصوصا در روس...

full text

تشخیص وضعیت هیدروژئوشیمیایی و روند شوری در سفرة آب زیرزمینی دشت خوی به روشهای آماری و هیدروشیمیایی

کیفیت آب زیرزمینی به دلیل تغییر در شرایط مختلف از جمله شرایط آب و هوایی، مدت زمان ماندگاری آب در آبخوان، جنس سازندهای زمین شناسی مسیر و غیره تغییر می کند. یکی از روشهای متداول و مهم برای انجام بررسی های هیدروژئوشیمیایی، روشهای آماری چند متغیره است. این تحقیق سعی بر آن داشت تا این روش را بررسی و در مطالعه هیدروشیمیایی منابع آب زیرزمینی دشت خوی استفاده کند. در این بررسی سعی شده تا با استفاده از ن...

full text

ارزیابی کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت مهربان با استفاده از روشهای GQI و FGQI

     دشت مهربان در شرق استان آذربایجان شرقی واقع شده است. در این دشت، آب زیرزمینی تنها منبع تأمین ­کننده آب شرب ساکنان است. در این منطقه سنگ کف آبخوان و بلندی‌های اطراف آن عمدتاً از رسوبات مربوط به دوره نئوژن شامل مارن‌های گچ­دار و نمک‌دار، ماسه، سیلت- مارن، کنگلومرا و آهک تشکیل یافته است. این دشت در مقایسه با دیگر دشت‌های استان آذربایجان­شرقی از نظر کمیت و کیفیت منابع آب از بحرانی‌ترین مناطق به...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 19  issue (ویژه نامه شماره 5)

pages  77- 92

publication date 2017-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023