بررسی پایداری منابع بوم شناختی با استفاده از شاخص جای ‌پای بوم‌شناسی: مورد ایران

Authors

  • عبدالحمید زارعی فرشاد دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری ، دانشگاه یزد، یزد، ایران
Abstract:

  جای‌پای بوم‌شناختی یک ابزار ارزیابی میزان ارتباط انسان با طبیعت است. این شاخص، کیفیت نیازهای یک گروه انسانی را که با مقدار مشخصی از سطح زمین و آب، به تولید منابع مصرفی و دفع مواد زائد حاصل از زندگی خود اقدام می‌کند، اندازه‌گیری می‌نماید. جای پای بوم شناختی، مقایسه جامعی از تقاضا و مقدار عرضه منابع طبیعی ارائه می‌دهد. در ارزیابی‌های جای‌پای بوم‌شناختی، جای‌پای بوم‌شناختی واقعی یک منطقه(مانند: شهر، کشور و غیره) با جای‌ پای بوم شناختی بالقوه‌ای که برای پایداری آن منطقه مورد نیاز خواهد بود، سنجیده می‌شود. مدیریت منابع طبیعی به توانایی و سرعت تجدید آن منابع در راستای توسعه پایدار مربوط می‌شود. هم اکنون جای‌پای بوم‌شناختی به عنوان یک شاخص توسعه پایدار به طور گسترده پذیرفته شده است. کشورها، شهرها یا سازمان‌ها با سنجش مقدار جای‌پای بوم‌شناسی شان می‌توانند پایداری فعالیت‌هایشان را ارزیابی کنند. تاکنون تخمین‌های بسیاری از مقدار جای‌پای بوم‌شناختی در سطوح مختلف جهانی، ملی و منطقه‌ای ارائه شده‌ است. کاهش جای پای بوم شناختی یک جمعیت یا سازمان اساساً به تغییر در رفتار افراد مربوط می‌شود. کاهش جای پای بوم شناختی یک شخص یا یک فعالیت ویژه، ممکن است به واسطه تغییر در مواردی، نظیر: منابعی که مصرف شده‌اند، چگونگی به وجود آمدن مواد زائد و نوع غذای مصرف شده باشد. چنین جای‌ ‌پای‌های بوم‌شناختی‌ ناشی از اختلاف بین کشورها در مراحل مختلف توسعه اقتصادی و خصوصیات جغرافیایی مختلف آنها است. ما در این پژوهش به دنبال این هستیم تا منابع بوم‌شناختی ایران را از انقلاب اسلامی تا سال 1380 بررسی کنیم. با بررسی‌های و همچنین آمارهای ارائه شده، مشخص گردید که منابع اکولوژیک در ایران به صورت ناپایدار استفاده شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی پایداری منابع بوم شناختی با استفاده از شاخص جای پای بوم شناسی: مورد ایران

جای پای بوم شناختی یک ابزار ارزیابی میزان ارتباط انسان با طبیعت است. این شاخص، کیفیت نیازهای یک گروه انسانی را که با مقدار مشخصی از سطح زمین و آب، به تولید منابع مصرفی و دفع مواد زائد حاصل از زندگی خود اقدام می کند، اندازه گیری می نماید. جای پای بوم شناختی، مقایسه جامعی از تقاضا و مقدار عرضه منابع طبیعی ارائه می دهد. در ارزیابی های جای پای بوم شناختی، جای پای بوم شناختی واقعی یک منطقه(مانند: شه...

full text

جای پای بوم شناختی(ای-اف) به عنوان شاخص سنجش پایداری اجتماعات

با انتشار گزارش برانت‌لند، موضوع توسعة پایدار وارد مباحث دولت‌ها و تجارت‌جهانی شد و تلاش‌های زیادی برای ارائه تعریفی دقیق از مفهوم پایداری انجام گرفت. برای قابل اندازه‌گیری شدن این مفهوم و عملیاتی‌شدن ایدة شهر پایدار، روش کمی جدیدی موردنیاز بود، بنابراین روشی به نام «جای پای بوم شناختی» (ای-اف) ارائه شد. روش (ای-اف) توسط پروفسور ویلیام ریز و دکتر ماتیس واکرناگل در اوائل دهة 1990 ارائه شد. این ...

full text

ارزیابی اثرات زیست محیطی ساختمان با استفاده از سامانه جای پای بوم شناختی

بدون استفاده از ابزارهای ارزیابی محیطی، وضع استاندارد و پایش محیطی امکان‌پذیر نیست و نمی‌توان پیامدهای فعالیت انسان را پیش بینی نمود. به‌همین دلیل امروزه رهیافت‌های ارزیابی محیطی نقش مهمی در طراحی و برنامه‌ریزی پروژه‌های بزرگ بازی می‌کنند. از میان این رهیافت‌ها، رهیافت جای پای بوم شناختی در حوزه‌های مختلف از جمله صنعت ساختمان مورد توجه قرار گرفته است. جای پای بوم شناختی تکمیل کننده روش‌هایی مان...

full text

بررسی پایداری منطقه‌ای استانهای حاشیه دریای خزر با استفاده از شاخص جای پای اکولوژیک

چکیده با افزایش شهرنشینی و تغییر سبک زندگی انسان ها در دهه های اخیر، پایداری اجتماعات مورد چالش جدی قرار گرفته است. با بروز و تشدید این آثار، رهیافت توسعه پایدار از سوی سازمان ملل متحد مطرح شد. برای ارزیابی میزان کمی این توسعه و اندازه گیری ناپایداری، تلاشهای فراوانی صورت گرفت که منجر به ایجاد شاخص ها و روشهای جدیدی شده است. مفهوم جای پای اکولوژیک، یکی از ابزارهای محاسباتی جامع برای ارزیابی میز...

full text

تفاوت اقتصادی- اجتماعی کشورها و تاثیر آن بر جای پای بوم شناختی (مقایسه رابطه جای پای بوم شناختی با تولید ناخالص داخلی کشورهای منتخب جهان)

تفاوت اقتصادی- اجتماعی کشورها وتاثیر آن بر جای پای بوم‌شناختی (مقایسه رابطه جای پای بوم‌شناختی با تولید ناخالص داخلی کشورهای منتخب جهان)   مهدی عالی‌پور1، فرزام پوراصغر سنگاچین*2، سمیه فروغ3   1 دانشجوی دکتری محیط‌زیست- آمایش محیط‌زیست، دانشکده منابع‌طبیع...

full text

جای پای بوم شناختی(ای-اف) به عنوان شاخص سنجش پایداری اجتماعات

با انتشار گزارش برانت لند، موضوع توسعة پایدار وارد مباحث دولت ها و تجارت جهانی شد و تلاش های زیادی برای ارائه تعریفی دقیق از مفهوم پایداری انجام گرفت. برای قابل اندازه گیری شدن این مفهوم و عملیاتی شدن ایدة شهر پایدار، روش کمی جدیدی موردنیاز بود، بنابراین روشی به نام «جای پای بوم شناختی» (ای-اف) ارائه شد. روش (ای-اف) توسط پروفسور ویلیام ریز و دکتر ماتیس واکرناگل در اوائل دهة 1990 ارائه شد. این ر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 22  issue 1

pages  97- 106

publication date 2011-04-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023