بررسی پراکنش فلزهای سنگین در خاک‌های اطراف کارخانه سرب و روی زنجان

Authors

  • عباسعلی زمانی استادیار گروه علوم محیط زیست، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، ایران
  • یونس خسروی استادیار گروه علوم محیط زیست، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، ایران
Abstract:

آلودگی خاک به فلزهای سنگین یک مشکل اساسی و در حال گسترش در کشور ما به شمار می­آید. بنابراین آگاهی از الگوی توزیع مکانی خاک­های حاوی فلزهای سنگین، می­تواند نقش مهمی در ارزیابی پتانسیل آلودگی در یک منطقه داشته باشد. با این هدف در این پژوهش تلاش شدتا با استفاده از علم آمار مکانی، الگوی مکانی حاکم و تغییرات مکانی برخی از فلزهای سنگین شامل کبالت، نیکل، مس، روی، کادمیومو سرب در خاک­های اطراف کارخانه سرب و روی ایران  در زنجان مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد. بدین منظور 126 نمونه خاک در پیرامون کارخانه مزبور و از شعاع صفر تا 5000 متری از مرکز کارخانه و از عمق صفر تا 15 سانتی‌متری جمع آوری شد. نتایج تحقیق نشان داد که بالاترین میانگین غلظت فلزهای سنگین در خاک­های سطحی مربوط به عنصر روی و کم­ترین غلظت مربوط به کبالت بود (Zn > Pb >Ni>Cu > Cd > Co) که در مقایسه با استانداردهای جهانیخارج از دامنه محدوده‌های اندازه‌گیری شده قرار داشت. بر اساس نتایج آماره موران عمومی و در سطح یک درصد معنی­داری، مشخص گردید تمامی فلزهای سنگین مورد بررسی در منطقه مورد مطالعه دارای ساختار فضایی بوده و از یک الگوی خوشه­ای برخوردار بودند. پراکنش و توزیع مکانی فلزهای سنگین در منطقه مورد مطالعه به­گونه­ای بود که بیش‌ترین تمرکز لکه­های داغ فلزهای سنگین در اطراف شرکت سرب و روی به ترتیب مربوط به فلزهای سرب، کبالت و روی بود. مقدار این فلزها در خاک در بیش‌ترین مقدار برحسب میلی‌گرم فلز بر کیلوگرم خاک به ترتیب برابر با 2990، 20 و 30167 اندازه‌گیری شد. مهم‌ترین دلیل چنین توزیعی برای این سه فلز را می­توان فعالیت کارخانه دانست. نتیجه تحلیل تغییرنگار­ها در پراکندگی فلزهای سنگین نشان داد که نمونه­های خاک حاوی فلز نیکل، دارای وابستگی مکانی ضعیف، نمونه­های خاک حاوی فلزهای مس، کادمیم و سرب دارای همبستگی مکانی قوی و خاک­های حاوی فلزهای کبالت و روی از همبستگی مکانی متوسط برخوردار بودند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی توانایی اندوزش برخی فلزهای سنگین در درختان بومی در اطراف صنایع سرب و روی زنجان

گیاه پالایی به عنوان یک فناوری کم هزینه برای پالایش خاک های آلوده به فلزهای سنگین مورد استفاده قرار می گیرد. مطالعه حاضر در شهر زنجان-ایران برای بررسی میزان تجمع فلزهای سنگین در برگ درختان انجام شده است. در این بررسی، شش ایستگاه نمونه برداری در اطراف شرکت ملی سرب و روی، محدوده داخلی شرکت ملی سرب و روی، منطقه کم ترافیک پارک ملت، منطقه ی پرترافیک سبزه میدان، اطراف شهرک تخصصی روی و محدوده داخلی شه...

بررسی غلظت فلزات سنگین در چاه های آب مجاور کارخانه سرب و روی زنجان

Background and Objectives: Heavy metals processing industry has always been a major cause of concern which affects soils, surface waters, ground waters and river sediments contaminations. Thus, the Zanjan Zinc and Lead Smelting Plant has been considered as a potential source of contamination.Mterials and Methods: This cross-sectional study has been conducted in February 2008 in the site region ...

full text

مقایسه روشهای مختلف استخراج فلزات سنگین از خاکهای آلوده (مطالعه موردی اطراف کارخانه سرب و روی زنجان)

آلودگی خاک به فلزات سنگین خطرات زیادی را برای سلامتی اکوسیستمها ایجاد کرده است. شستشوی خاک یکی از تکنیک های درجا برای آلودگی زدایی خاک است. در این تکنیک، فلزات سنگین با استفاده از عوامل متحرک-کننده از خاک خارج می گردند. این تکنیک در آزمایشگاه به دو صورت پیمانه ای و ستونی قابل اجرا است. هدف از این تحقیق، مقایسه دو روش استخراج پیمانه ای(شامل زمانی و پی درپی) و ستونی( شامل پیوسته و پالسی)، با استف...

15 صفحه اول

بررسی نقش گیاهان مرتعی در پالایش خاکهای آلوده به سرب و روی اطراف معدن سرب و روی آهنگران ملایر

آلودگی خاک به فلزات سنگین یکی از مهمترین مشکلات زیست‌محیطی در جهان محسوب می‌شود. در محیطهای آلوده گونه‌های خاصی از گیاهان توانایی رشد و سازگاری و جذب فلزات سنگین را دارند. این تحقیق با هدف ارزیابی توان گیاه‌پالایی گونه‌های کلاه میرحسن، گون اسبی، جوسیخ، جاز و گیس پیرزن در جذب سرب و روی موجود در خاک در معدن سرب و روی آهنگران شهرستان ملایر صورت پذیرفت. برای این منظور در فصل تابستان در رویشگاههای آ...

full text

بررسی غلظت فلزات سنگین در چاه های آب مجاور کارخانه سرب و روی زنجان

زمینه و هدف: آلودگی های زیست محیطی مؤثر بر سلامت انسان یکی از نگرانی های مهم در رابطه با فعالیت صنایع فراوری فلزات سنگین می باشد. این آلودگی ها شامل خاک، آب های سطحی و زیرزمینی و رسوبات می باشند. این بررسی با هدف تعیین غلظت فلزات سرب، روی و کادمیم در منابع آب مجاور کارخانه ی سرب و روی زنجان انجام شده است.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی ـ مقطعی، در زمستان 1386 از 17 حلقه چاه آب آشامیدنی، نمونه ب...

full text

بررسی غلظت و پیامدهای زیست محیطی فلزهای سنگین در خاکهای سطحی حومه شهرک تخصصی روی زنجان

معدن سرب و روی انگوران به عنوان بزرگ ترین معدن سرب و روی ایران در استان زنجان واقع شده است، بنابراین صنایع بسیاری به منظور استخراج و فرآوری این فلزها در این استان شکل گرفته اند. فعالیت این صنایع باعث آلودگی منابع طبیعی استان به فلزهای سنگین گردیده است. در این طرح 24 نمونه خاک از عمق (30-0سانتی متری) به روش شبکه ای ودر فواصل منظم از منطقه مورد مطالعه برداشت گردید سپس مقدار کل فلزهای سنگین در ن...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 31  issue 4

pages  627- 639

publication date 2018-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023