بوم شناسی فرهنگی در تحلیل دانش بومی و فرهنگ گله داری: مطالعه موردی شمال استان فارس، روستای قصر یعقوب

بوم‌شناسی فرهنگی، دانشی است که جنبه‌های فرهنگی ارتباط انسان را با طبیعت پیرامون خود مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهد. تاریخ نمایانگر آن است که انسان‌ها همواره از محیط و منابع اطراف خود در جهت بقا، پیشرفت و شکل‌گیری فرهنگ و تمدن خود بهره برده‌اند و در این مسیر به تجربه و دانشی دست یافته‌اند که به جرات می‌توان گفت، بخشی از سرمایه ملی هر قوم است. لذا یکی از ابعادی که در اکولوژی فرهنگی مورد بحث قرار می‌گیرد، دانش اکولوژیک بومی در مدیریت مراتع و دامداری است. از این رو در این بررسی به تحلیل بوم‌شناسی فرهنگی و بیان و بررسی نقش دانش بومی در ابعاد مختلف مدیریت مراتع و دامداری در منطقه قصر یعقوب در شمال استان فارس پرداخته شده است. روش تحقیق این بررسی به شیوه پیمایشی بوده که به جهت تولید اطلاعات از روش مشاهده مستقیم، مشاهده مشارکتی و مصاحبه سازمان‌یافته بهره گرفته شده است. این تحقیق به بررسی جنبه‌های مختلف از فرهنگ و دانش بومی گله‌داران در مکانیسم مدیریت مراتع در میان آن‌ها پرداخته و عنوان می‌نماید که گله‌داران برای مقابله با سختی‌های اجتماعی، اقتصادی، اقلیمی و همچنین در برخی مواقع کمبود منابعِ در دسترس، مجبور به ایجاد یک ساختار اجتماعی در بهره‌برداری از مراتع شده‌اند. در این ساختار، افراد دارای نقش‌های متفاوت و یا یکسانی ‏اند که بر پایه مشارکت و همکاری با یکدیگر، دام را برای مدتی مشخص در عرصه مرتع مدیریت می‌نمایند. مجموع این روابط و کنش‌ها منجر به شکل‌گیری فرهنگی غنی و سنتی از دانش بومی دامداری گشته که علاوه بر تسهیل فعالیت‌های روزمره و مرتبط با گله‌داری، زمینه‌ساز حفظ ساختارهای اجتماعی روستا نیز گردیده است.