تأثیر ذخیره نزولات جوی بر بهبود وضعیت درختان بلوط ایرانی دچار خشکیدگی (مطالعه موردی: جنگل‌های چوار استان ایلام)

تنش خشکی شدید، موجب محدود شدن رشد گونه­های گیاهی ازجمله درختان بلوط شده و همزمان با شروع ضعف، هجوم آفات و امراض و در نهایت مرگ آنها اجتناب‌ناپذیر است. بهره­گیری از روش­های ذخیره نزولات، آب مورد نیاز رشد گیاه را در خاک فراهم می­کند. در این تحقیق امکان استفاده از دو روش ذخیره نزولات جوی بصورت بانکت­های خطی و هلالی برای مقابله با شرایط بحرانی جنگل­های در معرض خطر خشکیدگی بلوط، واقع در بخش چوار استان ایلام، در مقایسه با شاهد (بدون ذخیره) در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با 3 تکرار و 3 تیمار بررسی شد. در ابتدا مشخصات درختان، وضعیت خاک و میزان رطوبت آن اندازه­گیری شد و در طول دوره چهارساله هم مقادیر رطوبت خاک ماهانه و وضعیت سلامت درختان ارزیابی و ثبت شد. نتایج آزمایش نشان داد که رطوبت خاک در سال کم­بارش تقریباً متناسب با میزان کاهش بارندگی کاهش می­یابد، به‌طوری‌که در ماه­های گرم، بحران کاهش رطوبت حتی به عمق بیش از یک متری خاک می­رسد. مقایسه تغییرات میانگین رطوبت خاک حکایت از اثر معنی­دار روش­های ذخیره باران در افزایش رطوبت خاک به میزان 21 درصد در روش بانکت خطی و 39 درصد در روش بانکت هلالی داشت. بررسی تغییر درجه شادابی و سلامت درختان نشان داد که بین تیمار ذخیره نزولات و تیمار شاهد در سطح اعتماد 95 درصد اختلاف معنی­دار وجود دارد که حکایت از تأثیر مثبت ذخیره نزولات در تغییر درجه سلامت درختان دچار خشکیدگی دارد. بنابراین ذخیره نزولات جوی برای افزایش رطوبت خاک و بهبود سلامت و شادابی درختان دچار خشکیدگی، قابل توصیه است.