تأثیر پلیمرها بر میزان رطوبت خاک و برخی شاخص های رشدی گیاه ذرت در شرایط تنش خشکی

Authors

  • معصومه سرمست گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
Abstract:

سابقه و هدف: پلیمرها از مواد اصلاح‌کننده‌ خاک هستند که در جهت نگهداشت رطوبت خاک در مناطق خشک و نیمه‌خشک توسعه یافته‌اند. این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر مواد پلیمری بر میزان افزایش نگهداشت رطوبت خاک و تأثیر پلیمرهای انتخابی بر برخی صفات رویشی گیاه ذرت در شرایط تنش خشکی به‌ترتیب در دو مطالعه آزمایشگاهی و گلخانه‌ای انجام شد. مواد و روش‌ها: این پژوهش به‌صورت دو مطالعه آزمایشگاهی و گلخانه‌ای مکمل یکدیگر صورت پذیرفت. ابتدا تأثیر 11 تیمار بر اساس نوع و غلظت پلیمر شامل کاراکوت یک و سه %، اکریلیک یک و سه %، پلی‌وینیل‌استات یک و سه %، سوپرآب نیم و یک % و استاکوزورب نیم و یک % و شاهد بدون پلیمر بر تغییرات رطوبتی دو نوع خاک (شن‌لومی و شنی) در 11 زمان (0، 12 ساعت، 1، 2، 4، 6، 8، 10، 12، 16 و 20 روز) در آزمایشگاه مورد مطالعه قرار گرفت و چهار تیمار پلیمری برتر برای کشت گلخانه‌ای انتخاب شدند. در این مرحله تأثیر تیمارهای پلیمری (کاراکوت یک و سه % و استاکوزورب نیم و یک % و شاهد بدون پلیمر) در شرایط تنش خشکی (30، 50 و 80 % ظرفیت مزرعه‌ای) بر برخی صفات رویشی گیاه ذرت (تعداد برگ، ارتفاع، وزن تر و خشک ساقه و وزن تر و خشک ریشه) به-صورت جداگانه در دو خاک شن‌لومی و شنی در شرایط گلخانه مطالعه گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد که تیمارهای پلیمری باعث افزایش رطوبت هر دو نوع خاک‌ نسبت به نمونه شاهد شدند و پلیمر محلول در آب کاراکوت در غلظت سه درصد (5/18 % نسبت به شاهد شن‌لومی و 9/35 درصد نسبت به شاهد شنی) و پلیمر غیرمحلول در آب (هیدروژل) استاکوزورب در غلظت یک درصد (8/95 % نسبت به شاهد شن‌لومی و 4/3 برابر نسبت به شاهد شنی) بیش‌ترین توانایی را از این نظر داشتند. پلیمرهای محلول در آب و هیدروژل سوپر آب در مدت زمان 20 روز به‌طور میانگین رطوبت خاک شن‌لومی را بیش‌تر از خاک شنی افزایش دادند. اما، هیدروژل استاکوزورب یک درصد از این لحاظ در خاک شنی (1/16 % افزایش نسبت به خاک شن‌لومی) مؤثرتر بود. رطوبت نمونه‌های خاک تیمارشده با پلیمر، متناسب با افزایش غلظت پلیمر افزایش یافت. هیدروژل استاکوزورب یک درصد در افزایش زمان ماندگاری رطوبت در خاک‌های شن‌لومی (0-12 روز) و شنی (0-16 روز) موفق‌تر از سایر تیمارهای پلیمری عمل نمود. در خاک‌ شنی تیمار شده با پلیمر نگهداشت رطوبت در طی زمان و میزان رطوبت نهایی بیش‌تر از خاک شن‌لومی بود. تنش خشکی در طول دوره رویشی گیاه ذرت منجر به کاهش تعداد برگ، ارتفاع ساقه، وزن تر و خشک ساقه و وزن خشک ریشه گردید. در مقابل کاربرد هیدروژل استاکوزورب در غلظت یک درصد منجر به بهبود نسبی ارتفاع، وزن تر و خشک ساقه ذرت شد. در خاک شن‌لومی تحت شرایط تنش خشکی هیدروژل استاکوزورب تأثیر قابل توجه و معنی‌داری (سطح یک درصد) بر وزن تر ساقه ذرت داشت. هیدروژل استاکوزورب یک درصد در تنش کم، متوسط و شدید به‌ترتیب 29/59، 41/82 درصد و 82/3 برابر وزن تر ساقه را نسبت به نمونه شاهد افزایش داد. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج پژوهش، استفاده از پلیمر محلول در آب کاراکوت در غلظت سه درصد و پلیمر غیرمحلول (هیدروژل‌‌) در آب استاکوزورب در غلظت یک درصد جهت افزایش و حفظ رطوبت در خاک‌های سبک بافت توصیه می‌شود. به‌علاوه، مواد پلیمری با داشتن ویژگی‌هایی نظیر طول عمر مفید، کارآیی زیاد در غلظت‌های کم و کاربرد موضعی در ناحیه ریشه درختان، می‌توانند شرایط مطلوبی را جهت رشد گیاهان در خاک‌هایی با ظرفیت نگهداری آب کم و در شرایط کم آبی رایج در مناطق خشک و نیمه‌خشک با بارندگی کم و تبخیر زیاد فراهم آورند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی اثر تنش خشکی بر برخی شاخص های فتوسنتزی و رشدی گیاه مرزه (.Satureja hortensis L)

برای مدیریت بهتر عملکرد گیاه تحت شرایط تنش آبی و بررسی وضعیت رشد گیاه، تعرق، هدایت روزنه‌ای، توان فتوسنتزی گیاه (فرآیند اصلی تعیین‌کننده رشد گیاه) و رنگیزه های فتوسنتزی (کلروفیل a، کلروفیل b و کاروتنوئید) آزمایشی به صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان در سال 1396 انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل تنش خشکی در چهار سطح (شاهد، 80، 60 و 40 درصد نیاز آبی گیاه) ب...

full text

تأثیر رطوبت خاک و کمپوست لجن فاضلاب بر شاخص کلروفیل برگ و برخی ویژگی‌های رشد گیاه یونجه در شرایط گلخانه‌ای

Due to low organic matter content in most of the cultivated soils of Iran and occurrence of drought stress in plants because of low precipitation, application of sewage sludge compost has been recommended for increasing soil organic matter content and improving soil fertility, increasing crop tolerance to water deficit and improving crop yield. So, in this study, the effects of soil moisture an...

full text

تأثیر محدودیت منبع بر عملکرد و شاخص های رشد ذرت دانه ای KSC704 در شرایط تنش خشکی

جهت بررسی تأثیر محدودیت منبع بر عملکرد و شاخص های رشد ذرت دانه ای KSC704در شرایط تنش خشکی در منطقه ورامین و در طی سال های زراعی 1387-1386 و،تکرار اجرا آبیاری در کرت های اصلی وترکیب . رطوبت قابل استفاده انجام گرفت و تنش خشکیدر مراحل هشت برگی و ظهوربرگ های برگ های . نتایج نشان داد در شرایط آبیاری مطلوب با تأخیر یا افزایش شدت برگزدایی سرعت رشد نسبی بطور معنی داری کاهش یافت در حالی که در شرایط تن...

full text

اثر تلقیح گیاه ذرت با ریزجانداران محرک رشد بر برخی ویژگی های فیزیکی خاک و شاخص های رشد گیاه در شرایط تنش خشکی

خشکی شایعترین تنش محیطی است که با محدودنمودن تولید محصول در 25 درصد زمین های کشاورزی جهان به عنوان اصلی ترین عامل کاهش عملکرد گیاهان زراعی محسوب می شود. همچنین پایداری خاکدانه های خاک از ویژگی های مهم کنترل کننده رشد گیاه در مناطق خشک و نیمه خشک است. بنابراین، یافتن راهکارهای موثر جهت افزایش مقاومت گیاه به تنش خشکی و بهبود ساختمان خاک از اهمیت زیادی برخوردار است. تلقیح ریشه گیاهان با ریزجاندارا...

15 صفحه اول

تأثیر نانو ذرات اکسید آهن عامل‌دار بر میزان جذب روی و برخی شاخص های رشدی گندم در شرایط گلخانه ای

در میان فناوری‌های نوین، فناوری نانو نقش مهمی در کشاورزی و تولید مواد غذایی دارد. در این راستا، آزمایشی به صورت طرح کامل تصادفی برای بررسی تأثیر نانو ذرات اکسید آهن عامل‌دار بر ویژگی‌های عملکردی و غلظت و جذب و روی گندم انجام شد. تیمارهای آزمایش، شامل نانو ذرات اکسید آهن عامل‌دار (هیدروکسیل OH، کربوکسیل COOH، آمین NH2) هر کدام در سه سطح (100، 200 و 300 میلی‌گرم بر کیلوگرم)، سولفا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 3

pages  133- 152

publication date 2019-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023