تاثیر زئولیت بر توزیع شکل های مختلف پتاسیم در خاک های ورتی سولز استان فارس

Authors

  • شهلا محمودی گروه خاکشناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
  • فاطمه جابریان دانشجوی دکتری گروه خاکشناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
Abstract:

سابقه و هدف: کانی زئولیت با توجه به سطح ویژه زیاد و ظرفیت تبادل کاتیونی بالا به عنوان یک اصلاح کننده شرایط فیزیکی و شیمیایی خاک‌های مختلف می‌تواند تاٌثیرات ثانویه‌ای بر وضعیت قابلیت استفاده عناصر غذایی از جمله پتاسیم و تغییر شکل‌های مختلف این عنصر و در نتیجه چرخه آن گذارد. از طرفی افزودن این ترکیب به خاک‌های ورتی‌سولز که عمدتا دارای مقادیر بالای رس‌های تثبیت کننده پتاسیم مانند اسمکتیت هستند می‌تواند بر توزیع پتاسیم اثر بگذارد. جهت بررسی این امر تاٌثیر افزودن مقادیر مختلف زئولیت و تیمار تر‌و‌خشک شدن بر روی 6 خاک ورتی‌سولز که از مناطق مختلف استان فارس جمع آوری شده بودند، مورد مطالعه قرار گرفت. مواد و روش‌ها: جهت انجام پژوهش بر اساس نقشه‌های خاکشناسی موجود، عکسهای هوایی و نقشه‌های توپوگرافی خاک‌های ورتی سولز در استان فارس مشخص گردید و تعدادی خاکرخ در مناطق مختلف آب‌ و هوایی حفر گردیدند. پس از تشریح، تعداد 6 خاکرخ ورتی‌سولز به عنوان شاهد انتخاب شده که تقریبا تمام خاک‌های ورتی‌سولز مورد مطالعه در مناطق با رژیم رطوبتی زریک در نیمه شمالی و قسمت‌های مرکزی استان قرار دارند و همه آنها در گروه‌های بزرگ Haploxererts و Calcixererts قرار می‌گیرند. خاک‌ها در زمین نماهای دشت دامنه ای، فلات و اراضی پست قرار گرفته شده‌اند. آزمایش‌ها به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی 6×4×2×3 روی افق‌های سطحی با تیمارهای 0، 1، 5/2 و 5 درصد زئولیت و تیمارهای بدون تری و خشکی و با تری و خشکی با سه تکرار انجام شد. پس از پایان 8 روز شکل‌های مختلف پتاسیم شامل (محلول، تبادلی و غیر‌تبادلی) در نمونه‌ها اندازه‌گیری گردید. به منظور تجزیه آماری نمونه‌ها از نرم افزارهای SPSS، Excel، SAS و جهت مقایسه میانگین‌ها از آزمون دانکن استفاده شد. یافته‌ها: خاک‌های مورد مطالعه دارای رژیم‌های رطوبتی یوستیک و زریک و رژیم‌های حرارتی مزیک، ترمیک و هایپرترمیک می‌باشند. اگر چه از لحاظ کانی‌شناسی نوع کانی‌ها در خاک‌های مختلف کم و بیش مشابه می باشد اما از آنجا که درصد فراوانی کانی‌های رسی در خاک‌ها بسیار متفاوت می‌باشد مقدار شکل‌های مختلف پتاسیم در خاک‌ها بسیار متفاوت می‌باشد. کاربرد زئولیت سبب افزایش مقدار پتاسیم محلول و تبادلی شد، اما تاثیری بر مقدار پتاسیم غیرتبادلی نداشت که این به دلیل مقدار بالای پتاسیم در زئولیت و تمایل بالای زئولیت برای جذب پتاسیم می‌باشد. کاربرد زئولیت بدون اعمال تیمار تر و خشکی و همراه با دوره‌های تر و خشک شدن سبب افزایش مقدار پتاسیم محلول در خاک‌های مختلف شده است. بیشترین مقدار افزایش در خاک‌هایی که کانی اسمکتیت کمتری داشتند مشاهده شد. تیمار تری و خشکی سبب کاهش معنی دار پتاسیم محلول در همه نمونه‌ها شد. پتاسیم تبادلی با کاربرد زئولیت به مقدار قابل توجهی افزایش یافته است. بیشترین مقدار افزایش در پتاسیم تبادلی در خاک‌هایی که کانی اسمکتیت کمتری دارند، مشاهده شد. کاربرد زئولیت سبب کاهش پتاسیم غیرتبادلی در خاک‌ها شده است اما در خاک 4 تأثیر متفاوتی داشته و سبب افزایش پتاسیم غیرتبادلی شده است. این امر نشان دهنده تثبیت پتاسیم در این خاک‌ها به دلیل مقدار بالای کانی‌های تثبیت کننده پتاسیم می‌باشد.تیمارهای تری‌ و‌ خشکی سبب کاهش مقدار پتاسیم محلول و غیرتبادلی و افزایش پتاسیم تبادلی گردید. نتیجه‌گیری: افزایش پتاسیم محلول در نتیجه کاربرد زئولیت می‌تواند احتمال آبشویی پتاسیم را افزایش دهد؛ اما کاربرد زئولیت می‌تواند با نگه‌داشتن پتاسیم در فاز تبادلی از آبشویی و تثبیت پتاسیم جلوگیری کند. با توجه به کاهش محسوس مقدار پتاسیم قابل‌استفاده در خاک‌های فارس که در نتیجه کشاورزی فشرده و عدم استفاده از کودهای حاوی پتاسیم رخ داده است. استفاده از زئولیت ممکن است بتواند سبب بهبود وضعیت پتاسیم در این خاک‌ها گردد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسه پارامترهای نسبت کمیت به شدت پتاسیم در برخی خاک های ورتی سولز استان های اصفهان و چهارمحال و بختیاری

خصوصیات خاک تحت تأثیر اقلیم قرار دارند. پتاسیم قابل استفاده یکی از شاخص های حاصل خیزی خاک به شمار می رود. تحقیق حاضر برای مقایسه پارامترهای کمیت به شدت پتاسیم در خاک های ورتی سولز استان های اصفهان و چهارمحال وبختیاری با رژیم های رطوبتی اریدیک و زریک انجام شد. نتایج کانی شناسی نشان داد که اسمکتیت کانی غالب در خاک های ورتی سول چهارمحال وبختیاری است. نتایج نشان داد که در افق های سطحی نسبت فعالیت پ...

full text

تأثیر افزودن ورمی کمپوست و زئولیت بر تغییرشکل‌های مختلف پتاسیم در خاک‌های آهکی استان فارس

Although addition of amendment materials to soil is not for changing of soil K status, secondary effects of these materials can be important in K distribution among soluble, exchangeable and non-exchangeable forms. In this research, effect of addition of 2% zeolite, 2% vermicompost and 1% zeolite+ 1% vermicompost on 10 calcareous soils of Fars province belonging to five orders was investigated....

full text

اثر کشت گندم بر شکل های مختلف فسفر معدنی در خاک های لسی استان گلستان

قابلیت جذب فسفر به شکل¬های فسفر معدنی بستگی دارد و آگاهی از تغییرات شکل‌های فسفر برای درک رفتار فسفر در خاک‌ها ضروری است. هدف از این تحقیق بررسی اثر کشت گندم بر شکل¬های مختلف فسفر معدنی خاک بود. آزمایش گلخانه¬ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و با سه تکرار شامل 20 نوع خاک و کشت گندم در دو سطح (با و بدون کشت) انجام شد. پس از گذشت دو ماه برداشت اندام¬های هوایی گیاه انجام شد. شکل‌های مخ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 23  issue 4

pages  295- 308

publication date 2016-10-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023