تحلیل اثرات نوع کاربری اراضی بر ترسیب کربن خاک (مطالعۀ موردی: حوزۀ‌ آبخیز واز شهرستان نور)

در آینده تغییرات درجۀ­ حرارت کره زمین، قابل ملاحظه خواهد بود. این پدیده ناشی از تمرکز گاز­های گلخانه­­ای در جو کرۀ زمین است. بنابراین جلوگیری از وقوع آن ضروری به نظر می­رسد. روش­های بیولوژیک شامل زیتودۀ­ گیاهی و خاک تحت آن به عنوان بهترین و عملی­ترین راهکار، پیشنهاد شده است. حوزه­های آبخیز به عنوان بزرگترین واحد­های فیزیکی و ژئومرفولوژیکی در بر­گیرندۀ دو عنصر مهم خاک و گیاه بوده به­طوری که روند کنونی تغییرات آب­و­هوایی به عنوان یکی از چالش­های مضاعف و تهدیدی در پایداری آبخیز­ها محسوب می­شود. ترسیب کربن در خاک و پوشش گیاهی فرآیندی مقرون به صرفه و سازگار با محیط­زیست است که می­تواند از طریق شیوه­های مدیریت اراضی با نوع صحیح استفاده از اراضی، فراهم گردد. با­عنایت به این موضوع، این تحقیق با هدف بررسی تأثیر نوع اراضی بر مقدار ترسیب کربن خاک و تعیین بهترین نوع کاربری در این­خصوص در سطح حوزۀ آبخیز واز در شهرستان نور انجام شده است. نمونه­برداری در کابری­های تعیین شده در دو عمق 15-0 و 30-15 سانتی­متری انجام و کربن آلی خاک محاسبه گردید. نتایج نشان داد که جنگل­ها دارای بیشترین مقادیر ذخیرۀ کربن در هر دو عمق مورد مطالعه و پس از آن اراضی زراعی و باغات، مراتع و در نهایت مناطق روستایی دارای کمترین مقدار بوده است. در مجموع نیز مقدار ذخیرۀ کربن تا عمق 30 سانتیمتری خاک در حوزۀ­­ آبخیز واز، 741666 تن برآورد گردید.