تحلیل تغییرات ماهانۀ ارتفاع لایۀ تروپوپاز بر روی ایران

تروپوپاز لایة انتقالی از وردسپهر به پوش سپهر است. این لایه تعیین‌کنندة حد بالایی و ضخامت وردسپهر است. در پژوهش حاضر از داده‌های ژرفاسنج مادون قرمز اتمسفری (AIRS) سنجندة مودیس آکوا ماهواره (EOS) استفاده شد. این محصول به شکل پارامترهای ژئوفیزیکی است و در شبکه‌ای به ابعاد 1×1 درجة قوسی توزیع شده است. این داده‌ها از 180- تا 180 طول جغرافیایی و 90 تا 90 عرض جغرافیایی موجودند که از سامانه تطبیقی پردازش مودیس (MODAPS) دریافت شدند. پس از بارگیری تصاویر مربوط به سال‌های 2003 تا 2015 میلادی، داده‌ها وارد نرم‌افزار MATLAB شد و مقادیر ارتفاعی تروپوپاز برای ماتریسی به ابعاد 12×155 برای هر سال محاسبه شد (155 معرف مقادیر شبکه‌های محاط در مرز ایران و دوازده ماه‌های سال‌اند). نتایج حاصل از پردازش‌های تصویر وارد محیط نرم‌افزار ArcGis10.2 شد و نقشه‌های هر ماه با استفاده از روش کریجینگ به واسطة کمترین مقدار خطا تهیه گردید. نتایج نشان داد در ماه فوریه بیشترین اختلاف ارتفاع بین جنوب و شمال کشور رخ می‌دهد. تقریباً در همة پهنة کشور منحنی هم‌ارتفاع موازی و مداری‌اند. در ماه‌های گرم سال ارتفاع تروپوپاز در جنوب شرق کاهش می‌یابد و بالاترین ارتفاع تروپوپاز در مرکز کشور رخ می‌دهد.