تحلیل عاملی، همبستگی ژنتیکی و روابط علیت صفات مختلف در ژنوتیپ‌های گندم دوروم

به منظور بررسی روابط علی و معلولی صفات مؤثر بر عملکرد دانه گندم دوروم، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 18 ژنوتیپ در چهار تکرار در سال زراعی 94-1393 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان انجام شد. در تجزیه به عامل‌ها، فاکتور اول عامل مؤثر بر خصوصیات برگ پرچم، فاکتور دوم عامل مؤثر بر ارتفاع و فاکتور سوم عامل مؤثر بر عملکرد نامیده شد. طبق نتایج همبستگی ژنتیکی صفات عملکرد زیست‌توده، عملکرد کاه، تعداد دانه در سنبله و طول سنبله همبستگی مثبت بسیار قوی با عملکرد دانه داشتند. بر اساس نتایج رگرسیون گام به گام و تجزیه علیت، صفات عملکرد کاه، تعداد دانه در سنبله و طول پدانکل وارد مدل رگرسیونی شدند به طوری که عملکرد کاه دارای بیشترین اثر مستقیم و بزرگ بر عملکرد دانه بود. از آنجا که صفات تعداد دانه در سنبله و عملکرد کاه اهمیت بیشتری داشتند، می‌توان در برنامه‌های اصلاح گندم دوروم به این صفات توجه داشت. در این تحقیق، تجزیه بای پلات برای بررسی همزمان صفات و جایگاه ژنوتیپ ها در ارتباط با آنها استفاده شد و بر این اساس، ارقام Dehdasht، Seimareh، Pod-20 و Alas به عنوان بهترین ارقام معرفی شدند.