تحلیل مؤلفه‌های اثربخشی دوره‌های کارآموزی دانشجویان رشته ترویج وآموزش کشاورزی در دانشگاه‌های غرب کشور

کارآموزی ریشه در یادگیری تجربی داردو یکی از ابزارهای آموزش عملی برای دانشجویان کشاورزی محسوب می‌شود که دانشجو به کمک آن می‌تواند آموخته‌های دوره تحصیلی را در زمینه کاری خود به کار گیرد و بهبود و ساماندهی آن، نقش مهمی در ارتقای یاددهی – یادگیری مهارت‌های شغلی خواهد داشت. در این راستا، توجه به اثربخشی دوره کارآموزی به معنای میزان دسترسی به اهداف از پیش تعیین‌شده از اهمیت بسزائی برخوردار است. به عبارت دیگر، تا چه اندازه اهداف دوره کارآموزی برای کنشگران (اساتید، کارفرمایان و کارآموزان) حاصل شده است. هدف پژوهش حاضر، تحلیل مؤلفه‌های اثربخشی دوره‌های کارآموزی دانشجویان رشته ترویج و آموزش کشاورزی در دانشگاه‌های غرب کشور بوده است.این تحقیق از نوع مطالعات توصیفی – پیمایشی است که جامعه آماری این مطالعه را سه گروه کنشگران تشکیل دادند. گروه اول شامل 18 نفر از اساتید گروه‌های ترویج وآموزش کشاورزی در دانشکده‌های کشاورزی غرب کشور (دانشگاه‌رازی‌کرمانشاه، دانشگاه‌بوعلی‌همدان، دانشگاه‌آزاد‌ایلام) می‌باشند که با روش سرشماری انتخاب شدند و گروه دوم را کارفرمایان بخش کشاورزی در استان‌های همدان، ایلام و کرمانشاه تشکیل دادند. حجم نمونه در این گروه 150 نفر به صورت هدفمند برآورد گردید. گروه سوم، دانشجویان رشته ترویج و آموزش کشاورزی که دوره کارآموزی را گذرانده بودند با استفاده از روش تصادفی100 نفر انتخاب شدند. ابزار گرد‌آوری داده‌ها پرسشنامه بود که روایی آن به روش صوری و پایایی آن با محاسبه آلفای کرونباخ برای هر سه پرسشنامه بطور جداگانه سنجیده شد (اساتید: 0/77 = α، کارفرمایان: 0/88 = α، کارآموزان:0/88 = α)که گویای پایایی ابزار تحقیق بود. نتایج نشان داد که، هشت عامل در اثربخشی دوره کارآموزی نقش دارند که عبارتند از: شفافیت وظایف کنشگران، آمادگی کارآموز، محیط کارآموزی، مدرس کارآموزی، فراهم بودن شرایط یادگیری، هماهنگی و برنامه‌ریزی، تعامل کنشگران و مدت زمان دوره. این عوامل در مجموع 69/5 درصد واریانس اثربخشی را تبیین نمودند. برگزاری کلاس‌های توجیهی برای کنشگران قبل از شروع دوره کارآموزی، فرستادن کارآموزان به ادارات و یا نهادهای مرتبط با رشته تحصیلی آنان، امضاء تفاهم‌نامه‌ای بین دانشگاه و کارفرما به منظور همکاری و دستیابی به اهداف دوره کارآموزی، نظارت استاد درس کارآموزی در طول دوره، تبیین جایگاه و اهمیت دوره برای کارآموزان در جهت آمادگی برای ورود به بازار کار توسط دانشگاه و افزایش طول دوره کارآموزی توصیه‌هایی است که می‌تواند در اثربخشی دوره‌های کارآموزی رشته ترویج و آموزش کشاورزی مؤثر واقع گردد.