تعیین مکان کروموزومی و رابطه بین شاخص‌های مزرعه‌ای و آزمایشگاهی تحمل به خشکی در لاین‌های دارای دو کروموزوم اضافی گندم- جو

    به منظور تعیین مکان کروموزومی ژن‌های کنترل‌کننده تحمل به خشکی در جو و رابطه بین شاخص‌های مزرعه‌ای و آزمایشگاهی تحمل به خشکی آزمایشی در سال زراعی 1383-در ایستگاه سرارود، کرمانشاه انجام شد. لاین ‌ های دارای دو کروموزوم اضافی گندم- جو ( Ch.sBarley ) که از مرکز بین ‌ المللی تحقیقات کشاورزی در مناطق خشک (ایکاردا) با ترکیب کروموزومی (2+42= n 2) و علائم اختصاری H 1، H 2، H 3، H 4، H 5، H 6 و H 7 (به ترتیب کروموزوم ‌ های شماره1، 2، 3، 4، 5، 6 و 7) جو، به همراه والددهنده که در این پژوهش جو رقم Hordeum vulgare L. Betzes) ) با ترکیب کروموزومی (14 x= 2 n= 2) و والد گیرنده با گندم بهاره چینی ( Chinese Spring ) با ترکیب کروموزومی (42 x= 6 n= 2) به همراه رقم گندم نان سرداری و جو سرارود-1 به عنوان شاهد در سه تکرار با استفاده از طرح بلوک ‌ های کامل تصادفی در مزرعه و طرح کاملا ً تصادفی در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس اختلاف معنی ‌ داری را برای شاخص جوانه ‌ زنی ( PI )، طول ریشه ( RL )، طول کولئوپتیل ( CL )، عملکرد در شرایط بدون تنش ( Yp ) و عملکرد در شرایط تنش ( Ys ) نشان داد. مقایسه میانگین ‌ ها نشان داد که اکثر مکان ‌ های ژنی کنترل ‌ کننده تحمل به خشکی بر روی کروموزوم ‌ های H 4 و H 5 قرار گرفته ‌ اند. ارتباط بین شاخص ‌ های مزرعه ‌ ای ( STI ) و آزمایشگاهی ( GSI ) تحمل به خشکی مشخص کرد که GSI را می ‌ توان به عنوان یک شاخص انتخاب سریع تحمل به خشکی به کار برد. نتایج حاصل از نمودار سه بعدی و تجزیه کلاستر نیز این احتمال را که بیشتر مکان ‌ های ژنی کنترل ‌ کننده تحمل به خشکی در جو بر روی کروموزوم ‌ های H 4 و H 5 قرار گرفته ‌ اند تایید کرد.