تعیین میزان سهم رسوبدهی اراضی مارنی در حوزه آبخیز حبله‌رود با مقیاس ‏شبیه‌ساز باران

Authors

  • امیر صفاری دانشیار، دانشکده جغرافیا، دانشگاه خوارزمی تهران
  • امیر کرم دانشیار، دانشکده جغرافیا، دانشگاه خوارزمی تهران
  • علیرضا حبیبی دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی دانشگاه خوارزمی تهران و کارشناس ارشد، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
Abstract:

فرایند فرسایش یکی از مهم‌ترین فرایند تخریب سنگ‌ها ‌در طبیعت به‌ویژه در اقلیم نیمه‌خشک می‌باشد. اولویت‌بندی پتانسیل ‌رسوب‌زایی آن‌ها از مسائل پر اهمیت برای مدیران و برنامه‌ریزان حوزه‌های آبخیز است. این مطالعه در حوضه حبله‌رود و شمال شهر گرمسار با هدف بررسی و مقایسه ­سهم رسوبدهی سازندهای مارنی و غیرمارنی انجام شده است. برای این منظور نقشه واحدهای لیتولوژیکی به‌عنوان واحد کاری در سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه شد. سپس، پتانسیل مقدار رسوب بر اساس رسوب جمع‌آوری شده از دستگاه شبیه‌ساز باران کامفورست با شدت چهار میلی‌متر در دقیقه و تداوم 10 دقیقه در دو گروه لیتولوژی  مارنی و غیرمارنی‌ انجام شده است. نتایج نشان داد، در حوضه حبله‌رود سهم رسوبدهی، اراضی مارنی و غیرمارنی به‌ترتیب 40.6 و 59.4 درصد بوده است. در حالی که از لحاظ وسعت اراضی مارنی و غیر مارنی به‌ترتیب 21.4 و 78.6 درصد است. رسوب ویژه اراضی مارنی در کل حوضه 2.38 تن در هکتار بوده ‌که ‌دو برابر رسوب اراضی غیرمارنی است. تحقیق حاضر نشان داد که استفاده از دستگاه شبیه‌ساز باران به‌منظور رتبه‌بندی سهم رسوبدهی حاصل از سازندها، برای پژوهشگران حوزه‌های آبخیز روشی مناسب، جهت برآوردی صحیح از میزان فرسایش می‌باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تغییرات رسوبدهی معلق تحت تاثیر چرخه فرسایندگی باران در حوزه آبخیز سرخاب

یکی از مهم‌ترین پیامد­های پدیده­ی فرسایش خاک، رسوبدهی است که شناسایی و بررسی نوع و مقدار رسوب تولید شده به دلیل اثرات آن بر محیط زیست، شبکه­های آبیاری، سدها و مخازن آب از درجه­ی اهمیت بالایی برخوردار است. این پژوهش با هدف تعیین چگونگی تاثیر چرخه فرسایندگی باران بر تغییرات رسوبدهی معلق در حوزه آبخیز سرخاب واقع در استان لرستان انجام شد. ابتدا، شاخص فرسایندگی باران (EI30) 15 روزه و ماهانه، با تحلی...

full text

بررسی رسوبدهی معلق حوزه های آبخیز ایران

تفاوتهای زیادی بین برآوردهای ارائه شده از میزان فرسایش خاک ایران در منابع مختلف مشاهده می‏شود. افزون بر آن هیچگونه اولویت‏بندی قابل قبولی از فرسایش و رسوبدهی حوزه‏های آبخیز اصلی کشور در دست نیست. در این تحقیق با استفاده از داده‏های 209 ایستگاه رسوب سنجی، میزان رسوبدهی و فرسایش خاک کشور به ترتیب حدود 350 و1000 میلیون تن در سال و متوسط رسوبدهی ویژه مناطق مورد مطالعه 214 تن در کیلومتر مربع در سال ...

full text

بررسی اثر کاربری اراضی در شرایط فعلی و بهینه روی رسوبدهی حوزه (مطالعه موردی: حوزه آبخیز شور و شیرین شیراز)

Land use is one of the basic factors for controlling the hydrologic behavior of watersheds. Therefore, it is generally assumed that land use change is the cause of variation in hydrological dynamic of watersheds. In this paper, the land use effect in present and optimum conditions on sedimentation of watershed was studied using GIS and applying the HEC-HM model in Shoor-Shirin watershed in Fars...

full text

بررسی رواناب و تلفات خاک در واحدهای کاری حوزه آبخیز هیو، مقایسه در مقیاس شبیه‌ساز باران

فرسایش خاک یکی از پدیده‌هایی است که از آن به‎عنوان یک پدیده نامناسب نام برده می‌شود. فرسایش خاک، باعث فقیر شدن خاک و غیرقابل کشت شدن زمین‌ها و کاهش تولید محصولات کشاورزی می‌‌شود. برای بررسی و برآورد میزان فرسایش، روش‌های مختلفی وجود دارد که استفاده از دستگاه شبیه‌ساز باران، یکی از این روش‌ها است. در این پژوهش، ابتدا نقشه واحدهای کاری حوضه از تلفیق نقشه‌های سنگ‌شناسی، فرسایش و شیب، تهیه، سپس در ...

full text

تاثیر توپوگرافی، شیب و اقلیم بر میزان تولید رواناب در اراضی مارنی استان زنجان با استفاده از شبیه ساز باران

The most important factors affecting soil erosion and runoff include climate, soil erodibility, topography, vegetation cover and land management. In this article, an assessment of topography, slope and climate effects on the runoff production within marly lands in Zanjan province by using an artificial rain simulator. In this regard, by overlying slope, climate, and marly units of geological fo...

full text

بررسی تاثیر نوع لیتولوژی بر میزان فرسایش و رسوبدهی خاک در حوزه آبخیز سد سنگرد

در مناطق واجد خاک‌های با فرسایش‌پذیری زیاد که فاقد پوشش گیاهی بوده و یا میزان پوشش گیاهی ناچیز است، سرشت ذاتی سنگ مادر، نقش به‌سزایی در تولید رواناب و هدررفت خاک بر عهده دارد. این تحقیق، با هدف بررسی اثر نوع لیتولوژی و مواد مادری بر هدررفت خاک با استفاده از دستگاه شبیه‌ساز باران در حوزه آبخیز سد سنگرد واقع در استان خراسان رضوی انجام شد. برای انجام این پژوهش، ابتدا 11 واحد همگن (واحدهای کاری) بر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 3

pages  275- 289

publication date 2016-09-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023