تغییرپذیری مکانی عملکرد دانه گندم و ویژگی‌های خاک در کشت‌زارهای دیم منطقه نیمه‌خشک در جنوب استان زنجان

Authors

  • علی‌رضا واعظی دانشیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
  • فاطمه بابائی دانشجوی دکتری علوم خاک، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
  • مهدی طاهری استادیار مرکز پژوهش‌های کشاورزی زنجان، زنجان
Abstract:

به­منظور پهنه­بندی عملکرد دانه گندم، روش­های کریجینگ معمولی، کوکریجینگ و رگرسیون-کریجینگ مورد استفاده قرار گرفت. برای این منظور 298 کشتزار‌ دیم گندم با فواصل 59/0 کیلومتر از هم در شهرستان خدابنده واقع در جنوب استان زنجان در سال 1393 انتخاب شد. عملکرد دانه گندم دیم در کشت‌زارها با استفاده از پلات مربعی مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. از هر کشتزار دو نمونه خاک سطحی جمع­آوری شد. ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک شامل شن، سیلت و رس، رطوبت گل اشباع، ماده آلی، واکنش خاک، هدایت الکتریکی، کربنات کلسیم معادل، ازت کل، فسفر قابل دسترس و پتاسیم قابل دسترس خاک در آزمایشگاه اندازه‌گیری شدند. داده های خاک برای ارزیابی مدل­های زمین آماری و بررسی نقش ویژگی­های خاک در تعیین عملکرد دانه گندم در کشتزارها به­کار رفتند. از بین کل داده‌های مورد بررسی، 238 داده برای ارائه مدل­های زمین‌آماری و 60 داده برای ارزیابی مدل­های مذکور مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان داد که روش کوکریجینگ عملکرد گندم دیم را در نقاط جدید با دقت بیش‌تری )74/0 =R2، 95/118=RMSE) نسبت به دو روش کریجینگ معمولی )74/0 =R2، 87/127=RMSE) و رگرسیون- کریجینگ )26/0 =R2، 84/198=RMSE) برآورد می‌کند. ازت کل خاک به عنوان یک متغیر کمکی در روش کوکریجینگ برای تعیین تغییرات مکانی عملکرد دانه گندم بکار رفت. به‌طور کلی این پژوهش نشان داد با آگاهی از تغییرات مکانی ازت کل خاک می‌توان تغییرات مکانی عملکرد گندم را کمی نمود و آن را به­صورت نقشه زمین‌آماری برای اهداف مدیریتی به کار گرفت.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تغییرپذیری مکانی شاخص‌های کیفیت خاک در کشتزارهای منطقه نظرآباد در غرب استان البرز

آﮔﺎﻫﻲ از ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﻜﺎﻧﻲ کیفیت ﺧﺎک از ﻣﻬﻢ‌ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت در ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‌رﻳﺰی، ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﺑﻬﺮه‌ﺑﺮداری بهینه از ﻣﻨﺎﺑﻊ خاک در هر منطقه است. در این مطالعه ویژگی‌های خاک سطحی (30-0 سانتی‌متر) در 95 مزرعه در منطقه نظرآباد استان البرز اندازه‌گیری و با استفاده از روش تجزیه به مؤلفه‌های اصلی (PCA)T داده‌های مؤثر بر کیفیت خاک انتخاب شدند و شاخص کیفیت تجمعی وزنی (SQIw) و ساده (SQIa) و شاخص کیفیت نمورو (NQI) ب...

full text

ارائۀ رابطۀ رگرسیونی بین عملکرد گندم دیم و ویژگی‌های خاک در منطقه‌ای نیمه‌خشک در استان زنجان

گندم دیم منبع غذایی اصلی غالب کشورهای درحال‌توسعه است که عوامل مختلفی بر تولید آن مؤثر است. هدف از این پژوهش ارائة مدلی است که عملکرد دانة گندم دیم را بر اساس ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک برآورد کند. بدین منظور، مقادیر عملکرد دانة گندم دیم و ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی در سه تکرار به‌طور جداگانه در یک سال زراعی ،1393، در 53 مزرعة گندم دیم، در سطح استان زنجان اندازه‌گیری شد. با به‌کارگیری روش ر...

full text

بررسی تأثیر آبیاری تکمیلی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم دیم منطقه ی ابهر، استان زنجان

پژوهش حاضر به‌منظور بررسی تأثیر آبیاری تکمیلی در مراحل مختلف پدیده‌شناسی گندم دیم بر زیست توده، عملکرد دانه، وزن هزاردانه و مقدار نیتروژن و پروتئین دانه، در سال زراعی 89-1388 در مزارع شهرستان ابهر در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تیمار و در سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی عبارت از I1 = یک نوبت آبیاری در مرحله خوشه رفتن و مقدار 500 مترمکعب در هکتار، I2= دو نوبت آبیاری در مراحل خوشه...

full text

تأثیر جهت شخم بر نگهداشت آب و عملکرد دانه گندم در کشتزار دیم در منطقه نیمه‌خشک در غرب زنجان

چکیده سابقه و هدف: فراهمی آب مهم‌ترین عامل تعیین‌ کننده بهره‌وری در مناطق خشک و نیمه‌خشک است. در این مناطق عملکرد محصول تحت تأثیر توزیع و مقدار بارش و نگه‌داری آب در خاک است. به کارگیری روش‌های مدیریت خاک می‌تواند در مهار روان‌آب سطحی و افزایش نگه‌داری آب در خاک مناسب باشد. خاک‌ورزی به عنوان یک اقدام مهم مدیریتی خاک می‌تواند بر تولید روان‌آب و فرسایش خاک و در نتیجه بر ذخیره آب و عملکرد محصول در...

full text

ارائۀ رابطۀ رگرسیونی بین عملکرد گندم دیم و ویژگی های خاک در منطقه ای نیمه خشک در استان زنجان

گندم دیم منبع غذایی اصلی غالب کشورهای درحال توسعه است که عوامل مختلفی بر تولید آن مؤثر است. هدف از این پژوهش ارائة مدلی است که عملکرد دانة گندم دیم را بر اساس ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک برآورد کند. بدین منظور، مقادیر عملکرد دانة گندم دیم و ویژگی های فیزیکی و شیمیایی در سه تکرار به طور جداگانه در یک سال زراعی ،1393، در 53 مزرعة گندم دیم، در سطح استان زنجان اندازه گیری شد. با به کارگیری روش ر...

full text

تغییرپذیری مکانی غلظت کادمیم در خاک و بذر گندم زارهای استان خوزستان

عناصر سنگین به ویژه کادمیم، از راه خاک و گیاه وارد زنجیره غذایی انسان می­شوند. شناخت مکان­ها و محصولات آلوده به این عنصر، نقش مهمی در کاهش گسترش گزند ناشی از این آلاینده دارد. با توجه به نقش گندم در زنجیره غذایی انسان، هدف از این پژوهش تعیین توزیع مکانی غلظت کادمیم در خاک مزارع و بذر گندم بود. بدین منظور، در دوره رسیدگی گندم، تعداد 255 مزرعه در کل استان خوزستان (با مساحت حدود 355 هزار هکتار) بر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 27  issue 3

pages  65- 78

publication date 2017-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023