خصوصیات فیزیکی، شیمیایی، میکرومورفولوژیکی و کانی شناسی رسی خاک های حاوی زئولیت منطقه رفسنجان

Authors

  • محمد هادی فرپور استاد بخش علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
  • نگار یزدانی جهرمی دانش آموخته کارشناسی ارشد بخش علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
Abstract:

سابقه و هدف: زئولیت از جمله کانی‌های رسی آلومینوسیلیکات آبدار آنیونی با فرم ساختمانی سه‌بعدی است که کاربردهای فراوانی در رفع آلودگی خاک‌ها، رسوبات و منابع آب از عناصر سنگین دارد. این پژوهش با هدف بررسی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی، کانی‌شناسی رسی و میکرومورفولوژیکی خاک‌های برش طولی رفسنجان- سرچشمه در قالب یک ردیف پستی ‌بلندی و مواد مادری انجام گرفت. مواد و روش‌ها: منطقه مورد مطالعه از پدیمنت‌های پوشیده واقع در جنوب‌غربی رفسنجان شروع و تا 65 کیلومتری جنوب‌غربی این شهر یعنی منطقه سرچشمه امتداد دارد. رژیم‌های رطوبتی و حرارتی منطقه به ترتیب اریدیک و مزیک می‌باشند. در این پژوهش ابتدا با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی، نقشه‌های زمین‌شناسی و تصاویر ماهواره‌ای گوگل ارت، اشکال اراضی و سازندهای زمین‌شناسی موجود در منطقه شناسایی شدند. اشکال مختلف اراضی شامل پدیمنت پوشیده (خاکرخ 1)، پدیمنت سنگی (خاکرخ‌های 2 و 3) و کوه (خاکرخ‌های 4، 5، 6 و 7) هستند. شکل اراضی پدیمنت پوشیده از رسوبات سنگریزه‌ای جوان، پدیمنت سنگی از آرکوزها و توف‌ها و کوه از سنگ‌های تراکی-بازالتیک و دولریتیک تشکیل شده‌اند. در مجموع هفت خاکرخ متأثر از سازندهای مختلف زمین‌شناسی در اشکال اراضی فوق‌الذکر حفر، نمونه‌برداری و تشریح گردید. خصوصیات فیزیکی، شیمیایی، کانی‌شناسی رسی و میکرومورفولوژی نمونه‌های خاک تعیین و در نهایت خاک‌ها با استفاده از سیستم‌های رده‌بندی آمریکایی و طبقه‌بندی جهانی رده‌بندی شدند. یافته‌ها: بر اساس بررسی‌های صحرایی و آزمایشگاهی، افق‌های مشخصه کلسیک، ژیپسیک، آرجیلیک و کمبیک در این خاک‌ها شناسایی شدند. زیرگروه‌های تیپیک هاپلوکلسیدز، تیپیک کلسی‌آرجیدز، تیپیک توری‌ارتنتس و تیپیک هاپلوکمبیدز بر اساس سامانه رده‌بندی آمریکایی جدا شدند. در سامانه رده‌بندی جهانی خاک‌ها در گروه‌های مرجع کمبی‌سول، کلسی‌سول و رگوسول جای گرفتند. تشکیل افق Btk در خاکرخ‌های 4 و 5 به اقلیم مرطوب گذشته نسبت داده شد. بررسی مقاطع نازک کانی خاکستری زئولیت به شکل کاملا شعاعی (مخروطی شکل) با خاموشی موازی را نشان داد. عوارض خاک‌ساخت کربنات کلسیم به‌صورت پوشش، پوشش‌های زیرسطحی‌ و نودول، عوارض خاک‌ساخت گچ به‌صورت عدسی شکل و صفحات در هم قفل شده و رس به‌صورت پوشش‌های رسی در مقاطع نازک شناسایی شدند. کانی‌شناسی بخش رس خاک‌های منطقه مورد مطالعه حاکی از وجود کانی‌های رسی کائولینیت، ایلیت، پالی‌گورسکیت و اسمکتیت می‌باشد. سازندهای حاوی زئولیت منطقه حضور شابازیت با پیک‌های رده اول، دوم و سوم 0/64، 0/59 و 0/29 نانومتر و ناترولیت با پیک‌های رده اول و دوم 0/42 و 0/3 نانومتر را همراه با ناخالصی‌های کلسیت و کوارتز نشان دادند. زئولیت نوع ناترولیت در خاک‌های منطقه مورد مطالعه شناسایی شد که در خاک نسبت به فاصله از سازند زمین‌شناسی حاوی زئولیت روند کاهشی نشان داد. منشأ کانی زئولیت در خاک-های منطقه مورد مطالعه به ارث رسیده از مواد مادری می‌باشد. نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق نمایانگر نقش مهم پستی ‌بلندی و مواد مادری در تغییرپذیری خصوصیات خاک‌ها می‌باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی خصوصیات فیزیکی شیمیایی، رده بندی و کانی شناسی رسی خاک های حاوی زئولیت منطقه سرچشمه

به منظور بررسی تاثیر اقلیم و پستی و بلندی در پیدایش خاک و فرایند های خاکسازی، خاک های ترانسکت رفسنجان - سرچشمه از نظر تشکیل، طبقه بندی، خصوصیات میکرومورفولوژیکی و کانی شناسی رسی در قالب یک ردیف پستی و بلندی و در شرایط رطوبتی اریدیک و حرارتی مزیک مورد مطالعه قرار گرفتند. با توجه به حضور سازند زئولیتی در منطقه و هم چنین کارخانه ذوب مس در منطقه که باعث آلودگی خاک ها می شوند، بر روی کانی های زئولیت...

15 صفحه اول

بررسی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و کانی شناسی گردوغبار شهر اهواز

بیش از دو سوم کشور ایران در شرایط اقلیم بیابانی و نیمه بیابانی قرار دارد. با این حال علی‌رغم اینکه طوفان‌های گرد و غبار یکی از چالش‌های زیست محیطی در این مناطق به ویژه در استان‌های غربی و جنوب غربی می‌باشند، لیکن اطلاعات اندکی در رابطه با خصوصیات و منشاء وقوع این طوفان‌ها وجود دارد. این تحقیق با هدف بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و ترکیب کانی‌شناسی ذرات گردوغبار ترسیب یافته در شهر اهواز در تابس...

full text

تأثیر کاربری¬ اراضی بر ویژگی¬های فیزیکی، شیمیایی و کانی¬شناسی خاک¬های جنوب شهرستان اهر

جهت حفظ حاصلخیزی و افزایش بهره­وری خاک در کشاورزی پایدار، آگاهی از تأثیر کاربری­اراضی بر خصوصیات مختلف خاک ضروری می­باشد. در این تحقیق اثر کاربری گندم و سیب ‌درختی  بر روی خواص فیزیکی، شیمیایی و کانی­شناسی خاک‌های جنوب شهرستان اهر مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام این مطالعه، دو خاکرخ با کاربری گندم و دو خاکرخ با کاربری باغ­سیب حفر گردید و خاک‌های تحت بررسی بر اساس کلید رده‌بندی 2010 رده‌بندی شد...

full text

مطالعه اثرات دریاچه اورمیه بر خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و کانی شناسی خاک های منطقه دیزج دول، اورمیه

به منظور بررسی اثرات دریاچه اورمیه بر خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و کانی شناسی خاک ها در منطقه دیزج دول، 24 خاکرخ در دو ردیف اراضی در خاک های متأثر و غیرمتأثر از دریاچه اورمیه با مواد مادری، اقلیم و توپوگرافی مشابه مورد بررسی قرار گرفتند. طبق نتایج به دست آمده خاکرخ های متأثر از دریاچه دارای افق های ناتریک هستند و یونهای سدیم ناشی از آب دریاچه سبب تشکیل افق ناتریک در این خاکرخ ها گردیده است. تجزیه ...

full text

ارزیابی تأثیر بیوچار اصلاح شده و زئولیت بر برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک لوم

تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر سطوح مختلف بیوچار اصلاح شده باگاس نیشکر و زئولیت پتاسیمی به عنوان کودهای طبیعی و سازگار با محیط زیست، بر برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار به مدت سه ماه در سال 1397 در دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. سطوح استفاده از بیوچار و زئولیت شامل سه سطح 0، 2 و 5 گرم در هر کیلو گرم خاک (0، 2/0و 5/0 درصد وزنی) ...

full text

اثر صمغ عربی بر برخی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک های لوم و لوم رسی

سابقه و هدف: گزارش‌های متناقضی در مورد تغییر خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و پاسخ‌های بیولوژیکی خاک‌های اصلاح شده با بایوفیلم وجود دارد. اگرچه گزارشی از مقایسه اثرات صمغ عربی در بافت‌های مختلف خاک وجود ندارد، گزارشات اثرات بیوپلیمرهای متفاوت به عنوان آنالوگ بالقوه‌ای از بایوفیلم در خاک‌های مختلف به صورت متناقض وجود دارد. با فرض اینکه کلاس بافت خاک، به عنوان ویژگی ذاتی آن‌ها، ممکن است اثرات اصلاح کنند...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 6  issue 2

pages  101- 118

publication date 2016-08-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023