راهبردهای دستیابی به مدیریت پایدار آب‏ زیرزمینی

آب زیرزمینی حیاتی‏ترین منبع تأمین آب در ایران است که برداشت پایدار از آن از ضروریات اجتناب‌ناپذیر محسوب می‏شود؛ اما اضافه برداشت و غفلت از تبیین معیاری معقول برای بهره‏برداری از آب زیرزمینی در بسیاری از محدوده‏های مطالعاتی پایداری این منبع حیاتی را با چالشی جدی روبه‌رو کرده است. علاوه بر این، تغییر اقلیم و در نتیجه کاهش تغذیۀ آب‏ زیرزمینی بر این ناپایداری افزوده است. مجوزهای بهره‏برداری از آب زیرزمینی توانایی سازگاری با تغییرات آب‏وهوایی و ایجاد تطابق با تغییرات اجتماعی ـ اقتصادی را ندارد و نمی‏توان توسط آن‏ها به پیامدهای نامطلوب برداشت از آب زیرزمینی توجه و آن‌ها را پیگیری کرد. در این مقاله، به منظور بررسی پیامدهای نامطلوب برداشت از آب‏زیرزمینی، کل ذخیرۀ با کیفیت مناسب آبخانه در قالب سه سناریوی ایدئال، معقول و حداقلی مبتنی بر محدودیت‏های بهره‏برداری از آب‏ زیرزمینی تحلیل شده است. با توجه به گسترش پیامدهای نامطلوب اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی، اکثریت محدوده‏های مطالعاتی از تراز بهره‏برداری پایدار عبور کرده‏اند و هم‏اکنون در سناریوی سوم (حداقلی) قرار دارند. بنابراین این سناریو مورد توجه بیشتر قرار گرفته و الزامات مورد نیاز برای حفظ شرایط موجود و همچنین حرکت به سمت مدیریت پایدار آب‏ زیرزمینی پیشنهاد و تحلیل شده است.