سنجش مؤلفه‌های توانبخشی مبتنی بر جامعه(CBR): تحلیل عاملی

مقدمه: توانبخشی مبتنی بر جامعه راهبردی است که در همه کشورها می‌تواند به نیازهای افراد کم توان جامعه بپردازد. هدف: سنجش مؤلفه‌های تأثیرگذار بر توانبخشی مبتنی بر جامعه در ایران مواد و روش‌ها: این پژوهش توصیفی- تحلیلی و مقطعی در سال 1390 در دو مرحله انجام شد. در مرحله کیفی 45 نفر از خبرگان و در مرحله تحلیل عاملی 564 نفر از کارشناسان CBR کشور، کارشناس مسئول CBR و معاونان توانبخشی 31 استان، کارشناس CBR و معاونان توانبخشی شهرستان‌های مجری CBR مشارکت داشتند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته و مطالعه راهنما بود که اعتبار محتوای آن به صورت Expert Panel و اعتبار سازه آن با تحلیل عاملی اکتشافی (تحلیل مؤلفه‌های اصلی) انجام شد. پایایی آن با روش‌های آزمون مجدد و همسانی درونی با استفاده از آلفای کرونباخ تأیید شد. برای کفایت حجم نمونه، مقیاس کیزر مایر الکین و برای مناسب بودن داده ها آزمون کرویت بارتلت بکار رفت. نتایج: در تحلیل اکتشافی عاملی، 7 عامل قابل قبول با ارزش ویژه بالاتر از یک و واریانس کلی 84/61 درصد شناسایی شدند که 54 گویه با بار عاملی قابل قبول ( بیشتر از 4/0) در زیر این 7 عامل قرار گرفتند. این 54 گویه عوامل تأثیرگذار بر توانبخشی مبتنی بر جامعه محسوب می‌شوند. در مرحله اعتمادیابی همه 7 عامل با گویه‌های مربوطه، ضریب پایایی مناسب(بیشتر از 84/0) بدست آوردند. نتیجه‌گیری: استفاده از افراد نیمه حرفه‌ای(کارکنان جامعه)، حمایت‌های اجتماعی و سیاسی، خدمات آموزشی، تأمین معاش، خدمات بهداشتی، خدمات پزشکی و تلفیق اجتماعی معلولان با توجه به بافت فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی کشور ما می‌توانند ضمن توانمندسازی معلولان، موجب ارتقای کرامت انسانی فرد معلول و خانواده‌ای در جامعه شود.