عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر کیفیت زندگی شهروندان تهرانی

Authors

  • ادریسی, افسانه
  • حسینی امین, سیده نرگس
  • سید میرزایی, سید محمد
Abstract:

مقدمه: کیفیت زندگی همواره به‌عنوان مفهومی کلیدی مطرح بوده و بشر به‌دنبال یافتن عوامل و شیوه‌هایی بوده که او را در جهت رسیدن به زندگی خوب رهنمون سازد. مطابق گزارش نامبئو (NUMBEO) سال 2015 در بررسی شاخص کیفیت زندگی، رتبه شهر تهران در مقایسه با شهرهای کشورهای دیگر از میان 113 کشور، 106 می‌باشد که این عدد وضعیت نامناسب کیفیت زندگی در کشور ایران را نشان می‌دهد. متغیر کیفیت زندگی، مفهومی پویا است و با مرور زمان دستخوش تغییر و دگرگونی می‌شود. بررسی و سنجش این مفهوم، وضعیت توسعه انسانی در جامعه را به تصویر می‌کشد. بنابراین بررسی مستمر کیفیت زندگی ضروری است. در این مقاله سعی بر آن است تا تأثیر عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر کیفیت زندگی شهروندان تهرانی، مورد بررسی قرار گیرد. بنابراین متغیرهایی از قبیل حمایت اجتماعی، احساس محرومیت نسبی، شادمانی اجتماعی و پایگاه اقتصادی اجتماعی به‌عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شدند. روش: پژوهش حاضر در سطح تبیینی است که با روش پیمایش انجام شده است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه شهروندان تهرانی در سال 1394 بود. انتخاب نمونه با تلفیق نمونه‌گیری خوشه‌ای و نمونه‌گیری طبقه‌بندی نامتناسب صورت گرفته است. تکنیکهای جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه و مصاحبه بودند که در حجم نمونه 420 نفر در سه منطقه شمال، جنوب و مرکز تهران (تعداد 140 نمونه در هر منطقه) اجرا و برای سنجش کیفیت زندگی، از پرسشنامه استاندارد جهانی کیفیت زندگی استفاده شد. تحلیل داده‌ها با کمک نرم‌افزار SPSS انجام شد. آزمونهای مورد استفاده برای تحلیل داده‌ها شامل آزمون همبستگی پیرسون، آزمون رگرسیون و تحلیل مسیر است. یافته‌ها: از نظر سنی، عمده پاسخگویان جوان و بیش از نیمی از آنها دارای کیفیت زندگی متوسطی بودند. در بعد ذهنی کیفیت زندگی، بیش از نیمی از پاسخگویان، برای فعالیتهای روزمره خویش نیازمند درمان پزشکی بودند. در بعد عینی کیفیت زندگی، اکثر آنها سلامت محیط اطراف خود را پایین ارزیابی کردند. اکثر پاسخگویان دارای حمایت اجتماعی پایین، احساس محرومیت نسبی متوسط،‌ شادمانی اجتماعی متوسط به بالا و پایگاه اقتصادی اجتماعی متوسط بودند. نتایج استنباطی حاکی از آن است که متغیرهای شادمانی اجتماعی، حمایت اجتماعی، احساس محرومیت نسبی و پایگاه اقتصادی اجتماعی بیش از نیمی از تغییرات کیفیت زندگی شهروندان تهرانی را تبیین می‌کنند که در این میان، متغیر شادمانی اجتماعی بیشترین تأثیر را دارد. بحث: متغیر شادمانی اجتماعی متأثر از احساس محرومیت نسبی و حمایت اجتماعی است و متغیر پایگاه اقتصادی اجتماعی نیز تحت تأثیر احساس محرومیت نسبی می‌باشد. متغیرهای تأثیرگذار بر کیفیت زندگی به ترتیب بیشترین اثرگذاری عبارت است از شادمانی اجتماعی، احساس محرومیت نسبی و پایگاه اقتصادی اجتماعی. بنابراین می‌توان گفت که کیفیت زندگی مناسب به‌وسیله وجود احساس شادمانی در فرد، کم‌تربودن احساس محرومیت نسبی، قرارگرفتن در موقعیت اقتصادی اجتماعی بالاتر و حمایتی که فرد از سوی خانواده، دوستان و آشنایان دریافت می‌کند، ایجاد می‌شود. با توجه به اثربخش بودن متغیرهای مستقل شادمانی اجتماعی، احساس محرومیت نسبی، پایگاه اقتصادی اجتماعی و حمایت اجتماعی در کیفیت زندگی شهروندان تهرانی با ضریب تعیین بالا و رابطه‌ای که متغیرهای مستقل با یکدیگر دارند، پرداختن به تمامی آنها نیازمند توجه عمیق و بررسیهای گسترده‌ای است که بایستی در رأس برنامه‌های اجتماعی و اقتصادی جامعه قرار گیرد. از آنجایی که کلان‌شهر تهران، جمعیت فراوانی را در خود جای داده است، یافته‌های پژوهش حاضر می‌تواند تا حدی قابل تعمیم به کلان‌شهرهای دیگر کشورمان باشد و بدین ترتیب نتایج پژوهش که تأکید بر دو بعد اجتماعی و اقتصادی دارد، کمک شایانی در اصلاح شرایط جامعه و ارتقاء کیفیت زندگی افراد خواهد داشت.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تبیین عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر بر کیفیت زندگی شهروندان

امروزه، مفهوم کیفیت زندگی در ادبیات توسعه پایدار به‌عنوان شاخص توسعه اجتماعی و فرهنگی جایگاه ویژه‌ای یافته است. کیفیت زندگی به مثابه درک فرد از وضعیت کنونی خود و ارزیابی مثبت از زندگی و محیط پیرامونی فرد تعریف شده است. هدف اساسی این مقاله، تبیین رابطه بین متغیرهای اجتماعی و فرهنگی و وضعیت کیفیت زندگی شهروندان در جامعه آماری مورد مطالعه است. این مطالعه از نوع پیمایش اجتماعی بوده و داده‌های تحقی...

full text

مطالعه کیفیت زندگی و عوامل مؤثر بر آن (مورد مطالعه: شهروندان تهرانی) سیده نرگس حسینی امین، سیدمحمد سیدمیرزایی، افسانه ادریسی

چکیده کیفیتزندگیمناسب مستلزم ایجاد احساسفردازشادیو رضایت است. از نظر وینهوون قابلیت زندگی جامعه در شادی اعضایش نشان داده می‏‌شود. از آنجاکهشادمانیدرسلامتی،عزت نفسوعملکردافراد مؤثر است،باعثبهبودکیفیتزندگیمی‏شود. حمایت‌های اجتماعی افراد را قادر می‏سازد تا توانایی رویارویی با مشکلات روزمره و بحران‌های زندگی را داشته باشند. هدف این پژوهش بررسی اندازه‌گیری کیفیت زندگی شهروندان تهرانی و تأثیر شادمان...

full text

گرایش به دموکراسی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در بین شهروندان تهرانی

این پژوهش بهمنظور مطالعۀ میزان گرایش به دموکراسی و بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر آن به روش پیمایش انجام شده است. جمعیت نمونۀ پژوهش را 643 نفر از شهروندان 20 سال به بالای شهر تهران تشکیل میدهند. گرایش به دموکراسی با توجه به مبانی نظری، با دو بعد نگرشی و رفتاری تعریف شده است . بعد نگرشی آن با مؤلفه های مدارای سیاسی، اثربخشی سیاسی و مخالفت با اقتدارگرایی و بعد رفتاری با مؤلفههای مشارکت سیاسی و اع...

full text

بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر برسبک زندگی خودمراقبتی شهروندان

«خودمراقبتی» ،یکی از ابعاد مهم سبک زندگی سلامت‌محور می‌باشد. افرادی که دارای درجه بالایی از خود مراقبتی هستند، به سلامت خود ارزش قائل شده و سعی می‌کنند کمتر بیمار شده و درصورت بیماری، تلاش می‌کنند زودتر سلامتی خود را بازیابند. در مقاله حاضر، ارتباط بین بعضی از عوامل اجتماعی و  بعد خودمراقبتی مورد بحث قرار گرفته و برای تبیین مسئله، از نظریه‌های جامعه‌شناسی استفاده شده است. روش تحقیق، پیمای...

full text

عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر کیفیت زندگی دانش آموزان

عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر کیفیت زندگی دانش آموزان دکتر محسن نیازی1 دکتر محمد گنجی2 زینب پروری آرانی3 چکیده گسترش تحقیقات در زمینه کیفیت زندگی از یک سو و لزوم برنامه ­ریزی برای دستیابی به توسعه­ ای همه جانبه از سوی دیگر، پژوهشگران و برنامه­ ریزان علوم اجتماعی را بر آن داشته است تا مطالعات خود را در این زمینه­ متمرکز کنند و نیز برای ارتقای آن بکوشند. آنان اعتقاد دارند که بهبود کیفیت زندگی، م...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 17  issue None

pages  223- 254

publication date 2017-10

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023