مقایسه رفتار اطلاع‌یابی زعفران‌کاران نمونه با عادی استان خراسان جنوبی

زعفران از جمله محصولات صادراتی و دارای مزیت رقابتی در ایران محسوب می‌شود و زعفران‌کاران برای ارتقای کیفیت و عملکرد زراعی خود نیازمند دسترسی به اطلاعات مناسب هستند. ازاین‌رو پرداختن به رفتار اطلاع‌یابی و شناسایی مقوله‌ها، منابع و راهبردهای اطلاع‌یابی و چالش‌ها و مشکلات موجود می‌تواند در سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری‌های مقتضی یاری‌رسان متولیان امر باشد. ازاین‌رو پژوهش کاربردی حاضر باهدف مقایسه رفتار اطلاع‌یابی زعفران‌کاران نمونه و عادی استان خراسان جنوبی به روش پیمایشی انجام‌ گرفته است. جامعه‌آماری پژوهش شامل کلیه زعفران‌کاران استان خراسان جنوبی است (17387N=) که از طریق فرمول مورگان و با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تعداد 375 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شد. یافته‌های پژوهش نشان‌داد پیاز زعفران (با میانگین 58/3 از 5)، آفت‌کش‌ها و کودها (با میانگین 56/3)  و کارگر مزرعه (با میانگین 54/3) به‌ترتیب مهم‌ترین مقوله‌های اطلاع‌یابی دو گروه زعفران‌کاران بوده است. منابع کسب اطلاعات برای دو گروه بیشتر شامل مراجعه به تجارب قبلی (با میانگین 68/2 از 5)، زعفران‌کاران هم‌جوار (با میانگین 67/2)، تماس با افراد مطلع (با میانگین 64/2) و سایر اعضای خانواده (با میانگین 64/2) است. همچنین ارائه اطلاعات به زبان محلی (با میانگین 4 از 5)، توسط افراد بومی(با میانگین 98/3)، واضح و قابل‌فهم بودن(با میانگین 98/3) و کم‌هزینه بودن (با میانگین 82/3) از مهم‌ترین معیارهای هدایت‌کننده رفتار اطلاع‌یابی دو گروه مورد مطالعه بوده‌است. زعفران کاران با مشکلات مشترکی همچون عدم توجه کارشناسان به نیاز کشاورزان (با میانگین 57/3 از 5)، کافی نبودن کارشناسان فنی(با میانگین 42/3) روبرو هستند. همچنین مشخص شد که بین رفتار اطلاع‌یابی و میزان عملکرد دو گروه زعفران‌کاران عادی و نمونه رابطه معناداری وجود ندارد (r= -0.08 و p= 0.133). با توجه به یافته‌های تحقیق مبنی بر عدم توجه کارشناسان کشاورزی به نیازهای اطلاعاتی زعفران‌کاران به‌عنوان اصلی‌ترین مشکل (با میانگین 47/3 از 5)، پیشنهاد می‌شود سازمان ترویج کشاورزی خراسان جنوبی دوره‌های آموزشی مربوطه را مبتنی بر نیازهای زعفران‌کاران طراحی و اجرا کنند.