نمایه‌ی توده‌ی بدن در جانبازان شیمیایی مبتلا به برونشیولیت مزمن

مقدمه: چاقی یکی از شایع‌ترین عوامل خطرزای بیماری‌های مهم و معضل مهم تغذیه‌ای، به عنوان یک عامل مستقل باعث افزایش خطر مرگ و میر می‌شود. بیماران مبتلا به برونشیولیت مزمن ناشی از گاز خردل (جانبازان شیمیایی) به دلیل مشکلات تنفسی و نیز بیماری‌های همراه مانند اختلال‌های روانپزشکی، فعالیت فیزیکی کمتری دارند که با افزایش احتمال چاقی همراه است. این مطالعه با هدف بررسی توزیع نمایه‌ی توده‌ی بدن در جانبازان شیمیایی مبتلا به برونشیولیت مزمن انجام شد. مواد و روش‌ها: مطالعه‌ی حاضر به صورت مقطعی ـ توصیفی انجام شد. حجم نمونه شامل 434 جانباز شیمیایی مراجعه کننده به درمانگاه فوق تخصصی ریه‌ی بیمارستان بقیه‌الله تهران در سال 1385 بود. روش نمونه‌گیری در دسترس بود. بیماران به سه گروه سنی 39-30، 49-40 و 59-50 تقسیم شدند. افراد مورد مطالعه از نظر شدت علایم بیماری‌های تنفسی (تنگی نفس، سرفه، بیدار شدن شبانه و خلط خونی)، حجم‌های ریوی (FVC، FEV1، FVC، FEV1) و نمایه‌ی توده‌ی بدن ارزیابی شدند. یافته‌ها: میانگین (±انحراف معیار) نمایه‌ی توده‌ی بدن در کل افراد مورد مطالعه و گروه‌های سنی 39-30، 49-40 و 59-50 ساله به ترتیب 4±26، 4±26، 4±26و 4±27 کیلوگرم بر مترمربع بود. هم‌چنین به ترتیب 143 نفر (33%)، 65 نفر (36%)، 72 نفر (33%) و 6 نفر(18%) دارای وزن طبیعی و 281 نفر (55%)، 111 نفر (61%)، 142 نفر (65%) و 28 نفر (82%) در گروه‌های فوق دچار افزایش وزن یا چاقی بودند. نمایه‌ی توده‌ی بدن با میانگین نمره‌ی شدت تنگی نفس، سرفه، بیدار شدن شبانه و خلط خونی و حجم‌های ریوی بیماران ارتباط معنی‌دار آماری را نشان نداد. نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان‌دهنده‌ی شیوع بالاتر اضافه وزن و چاقی در جانبازان شیمیایی نسبت به جمعیت عمومی بود. با توجه به اهمیت اضافه وزن و چاقی در بیماری‌های مزمن ریه، به نظر می‌رسد تعدیل نمایه‌ی توده‌ی بدن در این بیماران باید مورد توجه قرار گیرد. در این زمینه همکاری مشترک متخصصان ریه با متخصصان تغذیه، غدد درون‌ریز و روانپزشکان توصیه می‌شود.