هم‌خوانی و هم‌افزایی سیاست‌های کلان نظام آموزشی ایران در راستای توسعه فرهنگی

توسعه فرهنگی به‌عنوان یک هدف، به هماهنگی و هم‌افزایی عناصر تأثیرگذار بر آن، از جمله سیاست‌های نظام آموزشی وابسته است. هدف اصلی این مقاله، شناسایی و تعیین وضعیت هم‌خوانی و هم‌افزایی سیاست‌های کلان حاکم بر نظام آموزشی جمهوری اسلامی ایران در راستای شاخص‌های توسعه فرهنگی است؛ شاخص‌هایی که در سند چشم‌انداز 1404 و قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران تعیین گردیده است. این مطالعه با روش کتابخان‌های و تحلیل اسناد و منابع موجود انجام شده است. شاخص‌های فکری و زیباشناختی، سیاسی، اجتماعی، خلاقیت و گفتگوی فرهنگی عموماً از شاخص‌های توسعه فرهنگی شناخته می‌شوند. این شاخص‌ها در سند چشم‌انداز 1404 به تناسب ماهیت آن سند در سطح بسیار کلی، در نظر گرفته‌شده و بر آموزش جامعه نیز به‌عنوان بخش مهمی از شاخص‌های توسعه فرهنگی تأکید شده‌است. در برنامه پنجم توسعه نیز این مؤلفه‌ها به‌طور تفصیلی‌تر ولی باشدت و ضعف متفاوت مدنظر بوده است. تحلیل مفاد فصول مربوط نشان می‌دهد که به ترتیب شاخص‌های فکری و زیباشناختی، خلاقیت، سیاسی، اجتماعی و گفتگوی فرهنگی بیشتر مورد تأکید بوده و شاخص گفتگوی فرهنگی و هم‌خوانی و هم‌افزایی بین سطوح آموزشی مربوط به آن، در مقایسه با سایر سیاست‌های کلی مذکور، کمتر موردتوجه بوده است. همچنین بین سند چشم‌انداز و برنامه پنجم توسعه، هم‌خوانی و هم‌افزایی قابل‌مشاهده است ولی هم‌خوانی درونی برنامه پنجم، در حد هماهنگی میان سند چشم‌انداز و برنامه توسعه نبوده است.