واکاوی شرایط زمینه ساز قصد و رفتار تک فرزندی در تهران

Authors

  • حسن سرایی استاد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی
Abstract:

باروری زیر سطح جانشینی (حدود 2/1 فرزند) از سال 1385 تاکنون در ایران نگرانی هایی را ایجاد کرده است. باروری زیر سطح جانشینی معرف افزایش رفتار تک فرزندی است. بر این اساس سؤال تحقیق حاضر، این است که تفسیر و برداشت زنان و مردان شهر تهران از دلایل و انگیزه های تک فرزندی چیست و چه شرایط و عواملی زمینه ساز این تصمیم هستند. برای پاسخ به این سؤال ها، تعداد 14 مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته با نمونه گیری هدفمند با زنان و مردان سنین مختلف در شرف ازدواج، همسردار بدون فرزند، همسردار با یک فرزند زیر 5 سال و افراد در پایان سنین باروری و دارای تک فرزند، ساکن شهر تهران انجام شد. مبنای نظری سؤال ها، نظریه های رفتار برنامه ریزی شده، گذار دوم جمعیتی و تئوری شناختی اجتماعی بود. مصاحبه های عمیق با روش استقرایی کدگذاری باز شده (تحلیل محتوایی متعارف) و کدهای باز بر اساس معانی مشترک ظاهری و مقایسه ی مداوم در قالب زیر طبقه ها و طبقه های فرعی و اصلی دسته بندی شدند. نتایج نشان داد که تصمیم تک فرزندی در واقع یک نوع راه کار یا استراتژی برای ایجاد نوعی تعادل بین شرایط فردی، زناشویی، خانوادگی و محیطی افراد است. این تصمیم حاصل تعامل بین برآیند نگرش ها، احساسات و مهارت های فردی به نفع تک فرزندی، فضای غیرحمایتی تعامل زناشویی برای فرزندآوری، فضای غیرحمایتی خانواده ی گسترده برای فرزن دآوری و فضای غیرحمایتی جامعه برای فرزند آوری است. بنابراین، در راستای تشویق باروری در نظر گرفتن پیچیدگی این تصمیم و رفتار ضروری است. مداخلات می توانند شامل ارتقای امنیت شغلی زنان، ارتقای کیفیت مراکز نگهداری کودکان، فرهنگ سازی هنجار فرزندآوری، افزایش احساس امنیت اجتماعی و اقتصادی خانوارها و تحکیم روابط در خانواده باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

روند و الگوی تک فرزندی در ایران

از پیامدهای استمرار میزان باروری زیر سطح جایگزین، شیوع خانواده‌های تک‌فرزند است که اطلاعات دقیق علمی درباره میزان شیوع و روند تغییرات آن در ایران موجود نیست. هدف این مقاله برآورد و توصیف دقیق میزان، تحولات و الگوی سنی تک‌فرزندی در ایران بین سال‌های 2000 تا 2016 است. برای این منظور داده‌های دو پیمایش باروری تهران (2009 , 2014), سه پیمایش ملی سلامت و جمعیت (2000، 2010 و2015) و داده‌های دو درصد سه...

full text

تک فرزندی، مصداق سوء استفاده از حقّ

فرزندآوری حقّی از حقوق زوجین است، حقّی که می توانند آن را استیفا یا اسقاط کنند. حال اگر زوجین از حق فرزند آوری خود استفاده کرده و تنها یک فرزند به دنیا بیاورند، آیا استیفای حق آنان، نوعی سوء استفاده از حق، محسوب نمی شود؟ آیا می توان پذیرفت که والدین، «حس پدر بودن و مادر بودن» خود را ارضاء کنند اما «حس همدل داشتن» کودک همواره و در تمام زندگی او ارضاء نشده باقی بماند؟ از «نگاه کودک» به این پرسش چه ...

full text

واکاوی رفتار روزانه جزیرة گرمایی شهر تهران

جزیرة گرمایی شهر به افزایش دمای فضای انسان ساخت شهری در مقایسه با حومه طبیعی آن اشاره دارد. این پدیده که از پیامدهای گسترش شهرنشینی و شهرسازی است، و امروزه به مسئله‌ای بسیار با اهمیت در اقلیم‌شناسی شهری تبدیل شده است. رشد سریع و عدم توجه کافی به عناصر طبیعی مؤثر در فرایند برنامه‌ریزی و اجرای طرحهای شهری، پیامدهای زیست محیطی متعددی به‌همراه دارند که از جمله آنها پدیده جزیرة گرمایی است که از تمرک...

full text

شرایط زمینه ساز برای پیشبرد تجاری سازی نتایج تحقیقات در بخش دانشگاهی

در رویکرد به توسعه ی نوآوری، بهره گیری از نتایج تحقیقات بخش دانشگاهی و تجاری سازی آن ها از اولویت های مهم محسوب می گردد. اما با توجه به ماهیت فرآیند نوآوری، دست یابی به این اولیت ها نیازمند شناخت بیشتری از شرایط زمینه ساز جهت بروز و ظهور این گونه نوآوری ها و تمهید مقدمات لازم برای شکل گیری آن ها می باشد. این مقاله با بررسی تجربیات کشورهای توسعه یافته، درصدد است چهارچوبی را به عنوان شرایط مورد ن...

full text

واکاوی ساز وکارها و اهداف جنگ نرم

چکیده انقلاب اطلاعاتی و ظهور رسانه‌های نوین به زندگی امروز ما شتابی بی‌سابقه داده است که موجب جایگزینی فرهنگ رسانه‌های نوین بافرهنگ رسانه‌های سنتی مانند کتاب، روزنامهو ... شده است و از آنجایی که رسانه‌های نوین مبتنی بر دیدار و شنیدار (و نه تفکر عمیق) هستند و نحوه ساخت برنامه در آنها نیاز به تفکر عمیق را منتفی کرده است، با اقبال گسترده جهانی روبه‌رو شده‌اند، همچنین فناوری‌های رسانه‌ای جنبه...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 18  issue 71 (بهار 1395)

pages  29- 58

publication date 2016-05-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023