واکنش قابلیت حیات بذرهای کلزا به تیمارهای پرایمینگ و شرایط خشک کردن بذرهای پرایم‌شده

به‌منظور بررسی تأثیر روش‌های خشک‌کردن (تیمارهای پسابیدگی)، تیمارهای شوک حرارتی و تنش اسمزی بر قابلیت حیات بذرهای پرایم‌شده‌ی ارقام کلزا، آزمایشی در آزمایشگاه تحقیقات بذر دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 97-1396 انجام شد. در این مطالعه بذرهای سه رقم کلزا بانام‌های دی‌کا-ایکس‌پاور، تراپر و هایولا50، بلافاصله پس از پرایمینگ، در معرض تیمارهای مختلف پسابیدگی، شوک حرارتی و پتانسیل اسمزی قرار گرفتند. سپس به‌منظور بررسی قابلیت حیات بذرهای تیمار‌شده با روش‌های مختلف پرایمینگ و شرایط مختلف در مرحله‌ی خشک کردن بذرهای پرایم‌شده، در معرض آزمون زوال کنترل‌شده قرار گرفتند و درنهایت با استفاده از برازش مدل لجستیک سه پارامتره به داده‌های درصد جوانه‌زنی طی آزمون زوال کنترل‌شده؛ زمان کاهش جوانه‌زنی بذرها به 50 درصد محاسبه و به‌عنوان معیار مقایسه‌ی قابلیت حیات بذرها قرار گرفت. نتایج نشان داد پاسخ ارقام کلزا به تیمارهای مختلف، متفاوت بود. به‌طورکلی تیمارهای شوک حرارتی توانستند در رقم‌های دی‌کا-ایکس‌پاور و تراپر بسیار مفید واقع‌شده و منجر به افزایش قابلیت ماندگاری بذرها شوند. در مقابل تیمارهای تنش اسمزی اغلب دارای اثرات منفی بر ماندگاری بذرهای تمامی ارقام داشتند. همچنین پرایمینگ به روش اسموپرایمینگ و خشک‌کردن بذرها به‌روش آرام دارای اثرات منفی بیشتری نسبت به هیدروپرایمینگ و خشک‌کردن سریع بودند.