کاربرد تئوری فرهنگی در تحلیل رفتار حفاظت آب کشاورزان دشت نیشابور

Authors

  • حسین راحلی دانشیار گروه ترویج و توسعه روستایی، دانشگاه تبریز
  • مریم تاجری مقدم دانشجوی دکتری توسعه کشاورزی، گروه ترویج و توسعه روستایی، دانشگاه تبریز
  • مسعود یزدان پناه دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
Abstract:

امروزه کمبود آب برای تولید مواد غذایی،نگرانی­ های گسترده ­ای را در سراسر جهان و به‌ویژه ایران ایجاد کرده است.با توجه به این­که بخش کشاورزی بزرگ‌ترین مصرف ­کننده آب در کشور است و کشاورزان به‌عنوان مهم ­ترین مصرف­ کنندگان، از آب موجود و در دسترس به‌خوبی استفاده نمی ­کننند، درک صحیح از رفتار کشاورزان در حفاظت از آب می­ تواند به سیاست‌گذاران در تدوین سیاست ­ها و شیوه ­های گسترده حفاظت از آب کمک کند. پژوهش حاضر با استفاده از تئوری فرهنگی، به تحلیل رفتار حفاظت از آب کشاورزان دشت نیشابور پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش، کشاورزان گندم­کار دشت نیشابور به تعداد 1300 نفر بودند که بر اساس فرمول کوکران، نمونه 235 نفری از آن ­ها تعیین شد. نمونه ­ها به روش نمونه ­گیری خوشه‌ای چندمرحله ­ای انتخاب شدند. داده ­های موردنیاز پژوهش با استفاده از پرسشنامه محقق ­ساخته گردآوری شد. روایی پرسشنامه از سوی گروهی از متخصصان ترویج و توسعه کشاورزی بررسی و تأیید شد و برای تعیین میزان پایایی بخش­ های مختلف پرسشنامه از روش پایایی مرکب استفاده شد (0/69 تا 0/94). نتایج ارزیابی جهان ­بینی کشاورزان در حفاظت از منابع آب نشان داد که بیشترین میانگین، مربوط به جهان ­بینی مساوات ­طلبی و کمترین میانگین، مربوط به جهان ­بینی فردگرایی در بین کشاورزان بوده است. بر اساس نتایج، چهار متغیر نگرش، درک ریسک، هنجار ذهنی و مسئولیت ­پذیری به‌طور مستقیم و جهان ‏بینی مساوات ­طلبی، سلسله ­مراتبی و تقدیرگرایی به‌طور غیرمستقیم بر نیت افراد نسبت به حفاظت از آب تأثیر می ­گذارند. از طرفی، رفتار حفاظت آب، به‌طور معنی ­داری توسط نیت تبیین می ­شود. در نهایت، بر اساس نتایج تحقیق، پیشنهاد‌هایی در راستای حفاظت از آب ارائه گردید.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل روانشناسی محیط‏زیستی رفتار مشارکت‎گرایانه کشاورزان در حفاظت از آب

یکی از راهکارهای خروج از بحران آب "توأم ساختن راهکارهای فناورانه با راهبرهای اجتماعی ـ رفتاری" است تا به این واسطه، تغییرات زیربنایی در راستای حفاظت منابع آب در افراد جامعه ایجاد شود. بر این اساس، هدف این پژوهش، تحلیل روانشناسی محیط‏زیستی از رفتار مشارکت‎گرایانه کشاورزان در حفاظت از آب بود. این مطالعه از نوع پژوهش‏های "کاربردی" و "توصیفی ـ همبستگی" است. ابزار پژوهش، پرسشنامه‏‏ای بود که روایی آن...

full text

رابطه سرمایه اجتماعی و رفتار کشاورزان در حفاظت از آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت قزوین)

طی چند دهه ی اخیر، مسائل آب به یکی از مسایل اساسی در محیط زیست ایران تبدیل شده است. در ایران علی‌رغم کمبود منابع آب، میزان مصرف آب فراتر از استاندارد‌‌‌‌‌‌‌‌‌های جهانی است و بیشترین اتلاف آن نیز در بخش کشاورزی صورت می‌گیرد. از جمله راهکارهای مناسب برای استفاده بهینه و موثرتر آب اتخاذ سیاست‌های مقابله‌‌ای است. موفقیت اجرای سیاست‌های مقابله‌ای، بستگی به رفتار کشاورزان به عنوان عاملان و دست اندرکا...

full text

تحلیل بحران آب دشت نیشابور

کمبود آب و عدم مدیریت صحیح منابع آب قابل دسترس، بحران آبی را ایجاد می کند که وقوع خشکسالیها باعث تشدید آن می گردد و دارای ابعاد مختلف زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی است. در پژوهش حاضر، بحران آب در دشت نیشابور مورد بررسی قرار گرفته است. برای این مطالعه از داده های آب و هوایی، هیدرولوژی، زمین شناسی و کاربری اراضی استفاده شده و تحلیل وضعیت آبخوان دشت، بیلان هیدرولوژیکی، بررسی نیازهای آبی و نقش کارب...

full text

سازه ‏های مؤثر بر رفتار حفاظت خاک کشاورزان استان آذربایجان غربی: ‌کاربرد رویکرد فرهنگی

خاک منبع مهم کشاورزی می‏باشد؛ اما مدیریت نادرست، بی‎‌توجهی و بهره‌برداری بی‌رویه، این منبع آسیب‌پذیر را به‌سوی نابودی سوق دادهاست. آمارها حاکی از آن است که 94 درصد از زمین‏های ایران در حال تخریب هستند و ایران در رتبه دوم جهان از نظر میزان فرسایش خاک قرار دارد. در این راستا، مطالعات نشان داده است که جهت جلوگیری از تخریب خاک باید رفتار حفاظت خاک کشاورزان را...

full text

تبیین رفتار حفاظت از آب کشاورزان با استفاده از تئوری توسعه‌یافته رفتار برنامه‏ ریزی شده: مورد مطالعه شهرستان الشتر

مهم‌ترین دغدغه کشور‏های در حال توسعه، حفظ امنیت غذایی در سطح ملی و خانوار می ‏باشد. از طرفی، بدون آبیاری، دستیابی سریع به رشد محصولات کشاورزی که یکی از ابعاد مهم امنیت غذایی است، امکان‏ پذیر نمی ‏باشد. بنابراین کمبود آب سبب عدم امنیت غذایی می ‏شود. ازآنجایی‌که بخش کشاورزی بزرگ‏ترین مصرف‌کننده آب در ایران است؛ بنابراین حفاظت و استفاده مناسب از آب توسط کشاورزان در زمان حال و آینده تأثیر زیادی...

full text

کاربرد تئوری بنیانی در مطالعه رفتار پایدار زیست محیطی کشاورزان؛ یک تحلیل اکتشافی

توسعه پایدار یک راهکار برای زندگی و کار در قرن بیست و یکم است. در میان شاخص­های مختلف پایداری، مهم­ترین مؤلفه توسعه پایدار، حفاظت از محیط­زیست در نظر گرفته شده است. نگرانی اساسی سازمان­های بین­المللی و اندیشمندان، بروز معضلات محیط­زیست و روند رو به افزایش آن­ می­باشد. "انسان" به­عنوان عامل تأثیرگذار و قربانی این بحران به­شمار می­رود. مطالعه حاضر با هدف دستیابی به مهم­ترین عوامل در شکل­گیری رفتا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 14  issue 1

pages  113- 129

publication date 2018-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023