گروه‌بندی ژنوتیپ‌‌های موتانت برنج (Oryza sativa L.) در شرایط تنش خشکی

Authors

  • امین پناه, هاشم دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت
  • شریفی, پیمان دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت
  • عبادی, علی اکبر استادیار موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ‌ترویج کشاورزی
Abstract:

تحقیق حاضر به صورت دو آزمایش جداگانه تحت شرایط تنش خشکی و آبیاری معمول، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، در سال زراعی 94-1393 در مؤسسه تحقیقات برنج کشور در رشت اجرا شد. مواد گیاهی مورد استفاده شامل ١٤ لاین موتانت برنج (هفت لاین از رقم هاشمی، شش لاین از رقم طارم‌محلی و یک لاین از رقم خزر) و چهار رقم هاشمی، طارم‌محلی، خزر و گیلانه ‌بودند. تجزیه به عامل‌ها، در شرایط آبیاری معمول و تنش خشکی پنج و چهار عامل اصلی را شناسایی کرد که به‌ترتیب 5/81 و 3/79 درصد تغییرات صفات را توجیه کردند. نتایج این تجزیه نشان داد که در هر دو شرایط آبیاری معمول و تنش خشکی، انتخاب بوته‌هایی با باروری خوشه و طول خوشه بالاتر و طول میانگره و ارتفاع بوته کوتاه می‌تواند به افزایش عملکرد دانه بیانجامد. ژنوتیپ‌ها بر اساس تجزیه خوشه‌ای در هر دو شرایط در پنج گروه دسته‌بندی شدند. تجزیه تابع تشخیص صحت صددرصدی گروه‌بندی‌ ژنوتیپ‌ها را در تجزیه خوشه‌ای نشان ‌داد. نتایج حاصل از تجزیه‌های مختلف، لاین‌های TM6-230-VE-8-4-1، TM6-250-10-7-1، TM6-B-2-1-E و HM5-250-E-1-1 را با عملکرد دانه بیشتر در شرایط تنش خشکی (6/2227 کیلوگرم در هکتار) و صفات مطلوبی مانند باروری خوشه بالا (9/80) و طول خروج خوشه از غلاف پایین (3/6 سانتی‌متر) به‌عنوان ژنوتیپ‌های برتر شناسایی کردند. میانگین عملکرد دانه ژنوتیپ‌های یاد شده در شرایط آبیاری معمول، 9/4739 کیلوگرم در هکتار بود. کاهش عملکرد دانه ژنوتیپ‌های مذکور بر اثر تنش خشکی، 53 درصد و برای کلیه ژنوتیپ‌ها، 60 درصد بود. بنابراین، ژنوتیپ‌های منتخب یاد شده می‌توانند در پیشبرد برنامه‌های اصلاحی در توسعه ارقام جدید برنج با تحمل بیشتر به تنش خشکی، مورد توجه قرار داده شوند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی واکنش لاین‏ های موتانت برنج (Oryza sativa L.) به تنش شوری در مرحلۀ گیاهچه‏ ای

به‌منظور بررسی تأثیر جهش‏زاهای شیمیایی بر رقم برنج ’طارم محلی‘ در شرایط تنش شوری، بذور رقم برنج ’طارم محلی‘تحت تیمار دو موتاژن شیمیایی اتیل متان سولفونات (14 میلی‏مولار) و سدیم آزید (2 میلی‏مولار)، قرار گرفت و در نسل دوم بوته‏هایی که از نظر صفات مهم اقتصادی مطلوب بودند، انتخاب شدند. گیاهچه‏های حاصل از این بوته‏ها در نسل سوم با استفاده از یک آزمایش فاکتوریل دو‌عاملی در قالب طرح پایۀ کاملاً تصادفی...

full text

ارزیابی واکنش لاین‏ های موتانت برنج (oryza sativa l.) به تنش شوری در مرحلۀ گیاهچه‏ ای

به منظور بررسی تأثیر جهش‏زاهای شیمیایی بر رقم برنج ’طارم محلی‘ در شرایط تنش شوری، بذور رقم برنج ’طارم محلی‘تحت تیمار دو موتاژن شیمیایی اتیل متان سولفونات (14 میلی‏مولار) و سدیم آزید (2 میلی‏مولار)، قرار گرفت و در نسل دوم بوته‏هایی که از نظر صفات مهم اقتصادی مطلوب بودند، انتخاب شدند. گیاهچه‏های حاصل از این بوته‏ها در نسل سوم با استفاده از یک آزمایش فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح پایۀ کاملاً تصادفی...

full text

ارزیابی شاخص‌های تحمل به تنش خشکی در ژنوتیپ‌های برنج (Oryza sativa L.)

Drought stress is one of the most important abiotic stresses in crops that can reduce yield and yield components in terms of time, duration and severity of the stress. Current research was carried out in order to evaluate drought stress tolerance in rice genotypes. Experiment done in two separate schemes using randomized complete blocks design with three replications in Research Field, Faculty ...

full text

همبستگی صفات زراعی در شرایط آبیاری مطلوب و تنش رطوبتی در برنج (Oryza sativa L.)

In order to study the correlation of agronomic, morphologic and physiologic traits and their effects on grain yield of rice genotypes in two environments (favorable irrigation and water stress), 49 genotypes were evaluated using a completely randomized block design with 3 replications in two experimental conditions. All practices and conditions were the same for the two experiments with the exc...

full text

گروه‌بندی لاین‌های برنج (Oryza sativa L.) با استفاده از روش‌های آماری چند متغیره در شرایط تنش خشکی

به منظور ارزیابی و گروه‌بندی 150 اینبرد لاین برنج بر اساس صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک، آزمایشی در قالب طرح آگمنت بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان در سال زراعی 1393 اجرا شد. بررسی ضرایب همبستگی بین صفات مورد مطالعه نشان داد که همبستگی معنی‌داری بین عملکرد دانه با اکثر صفات وجود داشت. تجزیه به عامل‌ها نشان داد که چهار عامل اصلی و مستقل 23/94 درصد ا...

full text

ارزیابی تجزیه علیت بر روی عملکرد و اجزای عملکرد در برنج (Oryza sativa L.) تحت شرایط نرمال و تنش خشکی

In order to determine the relations between different characteristics with grain yield of rice lines, an experiment carried out with 150 F8 recombinant inbred lines derived from a cross between two Iranian rice varieties Sepidroud (drought susceptible variety, male parent) and Gharib (drought tolerant variety, female parent) along with 6 varieties as check varieties based on Augment design usin...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 19  issue 2

pages  148- 164

publication date 2017-09

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023