اصغر ایزدی جیران

استادیار گروه انسان‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

[ 1 ] - چشیدن مناسک: مردم نگاری حسی غذای نذری در تهران

پژوهش مردم‌­نگارانه نگارنده در این مقاله متمرکز بر غذا، خوردن و حس چشایی در مناسک محرم در مناطق مرکزی و جنوب شرقی و غربی شهر تهران است. غذا و خوردن جایگاه مناسکی خاصی در مناسک محرم و به ویژه روزهای نهم و دهم آن دارند، اغلب شرکت­‌کنندگان این مناسک بزرگ یا غذا تهیه می‌کنند یا غذا می­‌خورند و ادراک حسی درگیر در خوردن غذا همچون عملی مناسکی است که امر قدسی را از خلال رفتارها و باورهایی از جهان بیرون...

[ 2 ] - مناسک امانت: آشوب مرگ و آرامش سفر در کشکسرای مرند

در منطقه کشکسرای شهرستان مرند در استان آذربایجان شرقی تا دو دهه پیش، تدفین مردگان به شیوه منحصر به فردی بنام تدفین ”امانتی“ انجام می‌شد. محققان این مقاله با تکیه بر مشاهده مشارکتی و گفتگو با عاملان مناسک ”امانت“ داده­های مربوط را جمع‌آوری کرده‌اند. در مناسک امانت، مرده به طور موقتی در اتاقکی در قبرستان قرار می­‌گیرد و چندین سال مورد مراقبت است. سپس در فصل پاییز، استخوان­‌های باقی­مانده برای تدف...

[ 3 ] - بازار ورنی: زندگی‌نامة اجتماعی دست‏بافته‏هایی از لومه‏دره تا تهران

در این مقاله نگارنده بر آن است تا با تجربة مردم‏نگارانة خود از بررسی دست‏بافته‏ای به نام «ورنی» چیزهایی دربارة جامعة لومه‏دره، از عشایر شمال غرب ایران و جامعة تهران بگوید. حرکت ورنی با تحریک بازار باعث می‏شود تا دربارة ماهیت چیزها و فرایندهای منظره‏سازی به شیوة انسان‏شناختی تأمل کنیم. زندگی‌نامة عناصر و فرم‏های فرهنگی در دهه‏های اخیر موجب کارهای جذابی در میان انسان‏شناسان شده است. بررسی زندگی‌ن...

[ 4 ] - ادراک حسی و ارزش‏های فرهنگی در هنر پرده‏ خوانی

تمرکز انسان‏شناختی من بر تجربه و ادراک مخاطبان پرده‏خوانی متأثر و ملهم از انسان‏شناسی حسی است که در آن فرهنگ به‌مثابۀ شیوه‏های حس‌کردن جهان تعریف می‏شود. بدین‌ترتیب، هنر پرده‏خوانی نیز با فنون گوناگون خود در پی ایجاد تجارب حسی خاص و به دنبال آن، معانی حسی و ارزش‏های حسی ویژه‏ای است. ‌علاوه بر این، گرچه پرده یک هنر دیداری است، تجربۀ حسی حضار فراتر از حس بینایی می‏رود و گرچه پرده‏خوانی یک هنر شنی...

[ 5 ] - فاطماننه هانا اوزادیر: دیدن و چشیدن تصویر در دست‏بافته‏های زنان لومه‌ـ دره

این مقاله دعوتی است برای پذیرفتن و وارد‌کردن حس‏ها به قلمرو پژوهش‏های مردم‏نگارانة هنر. تلاش کرده‏ام تا بعد زیبایی‏شناختی دست‏بافته‏های زنان اجتماع لومه‌ـ دره، از تیره‏های طایفة ترکمه در شمال غرب ایران را در جهان حسی جامعة تولیدکننده قرار دهم و به سوی درک آن حرکت کنم. کار میدانی‏ام در میان لومه‌ـ دره با تمرکز بر دست‏بافته‏ها صورت گرفت. تجربۀ مردم‏نگارانه نشان داد که نمی‏توان تصاویر بافته‏شده بر...