احمد پوراحمد

[ 1 ] - تحلیل پراکنش افقی منطقه 12 تهران در سال 1390و تاثیر ان بر توزیع کاربری ها

در کشورهای جهان سوم  اسپراول شهری از ویژگی های شناخته شده شهرهای ناحیه و بزرگ به شمار میرود اسپراول در اغلب نواحی کلان شهری   چشم اندازی از فقر , بدمسکنی والگوهای غیر قانونی از کاربری زمین همراه با فقدن  شالوده تسهیلات عمومی  و خدمات اساسی را نشان میدهد که یکی ازنمونه ها ی ان را میتوان در منطقه 12 میتوان یافت هدف  اصلی از پژوهش مورد نظر , بررسی چگونگی نحوه گسترش منطقه 12 تهران و در انتها ارائه ...

[ 2 ] - شناسایی پیشران های موثر بر وضعیت آینده گردشگری پایدار شهر کرمان با رویکرد آینده پژوهی

پژوهش حاضر، با رویکرد آینده‌پژوهی به شناسایی مهمترین عوامل مؤثر و بررسی میزان و چگونگی تأثیرگذاری این عوامل بر یکدیگر و بر وضعیت آینده گردشگری پایدار شهر کرمان می پردازد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از نظر روش ترکیبی از روش های اسنادی و پیمایشی و از نظر ماهیت بر اساس روش های جدید علم آینده‌پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که با به کارگیری ترکیبی از مدل های کمی و کیفی انجام گرفته است. با توجه به م...

[ 3 ] - کاربرد سامانۀ اطلاعات جغرافیایی (GIS) در مکان‌یابی و تحلیل فضایی- مکانی آلودگی و منابع آلاینده‌‌های هوا در کلان‌شهر کرمانشاه

این تحقیق با هدف شناسایی کانون‌های آلودگی هوا، تحلیل فضایی- مکانی میزان آلودگی آلاینده‌های هوا و بررسی رابطة بین تراکم جمعیت با میزان آلاینده‌های هوا با استفاده از مدل‌های آماری و سامانۀ اطلاعات جغرافیایی (GIS) در کلان‌‌شهر کرمانشاه فراهم شده است. به منظور تحلیل داده‌‌ها و تشکیل پایگاه داده‌ای از نرم‌‌افزار Office/Excel و برای تحلیل تطبیقی و گرافیکی از نرم‌‌افزار Arcview در محیط GIS و نرم‌‌افزا...

[ 4 ] - ارزیابی چالش ها و فرصت های ایجاد شهر خلاق در مناطق آزاد تجاری (مطالعه موردی: منطقه آزاد تجاری ارس)

به کارگیری راهبردهای های شهرهای خلاق یکی از راهکارهای پیش روی بسیاری از شهرهای امروزی است. شهرهایی که با مشکلاتی در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و زیست محیطی مواجه اند، می توانند با اولویت قرار دادن عناصر خلاق در عرصه های مختلف، چنین مسائلی را تعدیل دهند. هدف تحقیق ارزیابی فرصت ها و چالش های ایجاد شهر خلاق در منطقه ی آزاد تجاری ارس می باشد.روش تحقیق توصیفی تحلیلی و نوع تحقیق بنیادی است. در ای...

[ 5 ] - سنجش توسعه‌یافتگی شهرهای استان ایلام با استفاده از مد‌ل‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره

استان ایلام  بر اساس پیشنیه‌ی پژوهش، از استان‌های محروم کشور از نظر توسعه‌ یافتگی طی یک دهه‌ی اخیر رده‌بندی شده است. بخشی از این مسئله در «توسعه‌ نیافتگی شهرهای» این استان ریشه دارد. هدف این پژوهش تعیین سطح توسعه‌یافتگی و شناخت تفاوت‌های بین شهرهای استان ایلام از نظر نماگرهای عمران و خدمات شهری است. در این پژوهش، از 28 نماگر در چارچوب مدل‌های موریس، تاپسیس، ویکور و مدل تلفیقی کوپلند در تجزیه و ...

[ 6 ] - ارزیابی احساس امنیت زنان در فضاهای شهری؛ مطالعه موردی:منطقه یک شهر اهواز

زنان نیمی از جمعیت ساکن شهرها هستند و روند روزافزون حضور آنان در محیط‌های کار و فعالیت اجتماعی شهری سبب می‌شود تا در مکانیابی و طراحی و ساخت کالبد شهر حضور گسترده این قشر در عرصه‌های عمومی مورد توجه قرار گیرد. حضور در فضاهای عمومی، برنامه‌ریزی برای ارتقای امنیت زنان را ضروری می‌سازد. مرحله قبل از برنامه‌ریزی، ارزیابی و شناخت عوامل مؤثر بر امنیت زنان است. هدف این پژوهش ارزیابی احساس امنیت زنان د...

[ 7 ] - نقش راهبرد توسعه شهری (CDS) در مدیریت توسعه گردشگری (نمونه موردی: جزیره هرمز)

گسترش شهرنشینی و مسائل و مشکلات خاص زندگی شهری، بیش از پیش ضرورت توجه همه جانبه به راهبردها و راه حل های سودمند برای بهینه سازی زندگی ساکنان شهرها را روشن ساخته است. در میان موضوعاتی مانند محیط زیست شهری، ایمنی شهری،  برنامه ریزی شهری و  توسعه شهری، یک عامل بسیار مهم مدیریت شهری است. استراتژی توسعه شهری، یک ابزار جدید برای کمک به توسعه و برای پاسخ به تغییرات جزر و مدی فراگیر جهانی و کاهش فقر شه...

[ 8 ] - تحلیل جایگاه پیرانشهر بر اساس شاخص‌های استراتژی توسعه شهری

هدف پژوهش حاضر، ارزیابی شهر پیرانشهر بر اساس اصول چهارگانه استراتژی توسعه شهری و شاخص‌های آن است تا با دیدی مشارکتی و با مشارکت ساکنان و ذی‌نفعان پیرانشهر به سؤال اصلی پژوهش که "آیا شاخص‌های استراتژی توسعه شهری در پیرانشهر در وضع مطلوبی قرار دارد؟"، پاسخی از دیدِ ساکنان این شهر داده شود. روش پژوهش توصیفی‌ ـ ‌تحلیلی و روش جمع‌آوری داده‌ها نیز به صورت میدانی با استفاده از ابزار پرسشنامه بوده که بد...

[ 9 ] - فرایندها و الگوهای شهرنشینی در ایران

فرایند شهرنشینی در مناطق مختلف جهان برآیند اندرکنش پیچیدۀ فاکتورهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فناوری، جغرافیایی و فرهنگی جهانی و محلی است. این فرایند در مراحل مختلف خود در طول زمان و بنابر مقضیات محلی، در حال تولید الگوهای مختلف شهری در مناطق گوناگون دنیا می‌باشد. بررسی تحولات شهری ایران در قالب عوامل محرک، فرایندها و الگوها هدف اصلی مطالعۀ حاضر است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد، فرایند شهرنشینی و رش...

[ 10 ] - آسیب‌شناسی سیاست‌های دولت در ساماندهی اسکان غیررسمی، نمونه موردی: محلات نای‌بند، شیرسوم و خواجه عطا، شهر بندرعباس

  چکیده   بنا بر برآورد برنامه‌ اسکانِ بشرِ سازمان ملل متحد، بیش از 50 درصدِ ساکنانِ شهرهایِ کشورهایِ کم‌درآمد و 20 درصدِ کشورهایِ با درآمدِ متوسط، در سکونتگاه‌های غیررسمی زندگی می‌کنند که سنجه‌های سواد، تندرستی، درآمد و پیشرفت اجتماعی، از میانگین شهری در آن کشورها پایین‌تر است و شایسته‌ شان و کرامت انسانی نیست. کشور ما نیز از جمله کشورهایی است که با این مسأله‌ شهری درگیر است. بر اساس تاکیدات موجود در ق...

[ 11 ] - بررسی ابعاد پیشگیری از بحران زلزله (مطالعه موردی: شهر بابل)

  چکیده   یکی از موضوع­هایی که بیشتر شهرهای جهان با آن دست به گریبانند، موضوع سوانح طبیعی است. سوانح طبیعی (بویژه زلزله) که اغلب خاموش و در عین ‌حال بالقوه مستعد ایجاد آسیب هستند، به طور متوسط سالانه بیش از 150000 نفر تلفات جانی و بیش از 140 میلیارد دلار خسارت مالی در کشورها بویژه کشورهای در حال توسعه به بار می‌آورند. در این میان، کشور ایران از کشورهای حادثه خیز دنیا بوده چنانکه در چند دهه قبل ...

[ 12 ] - سرزندگی فضاهای پشتیبان در مراکز نوین تجاری

 فضاهای پشتیبان در مجتمع‌های تجاری (شهربازی، فودکورت و نظایر آن) ابتدا برای رونق‌بخشی به تجارت در این مراکز ایجاد شده بودند، اما رفته‌رفته تبدیل به مقاصد مستقیم برای فعالیت‌های انسانی شده‌اند. به این معنی که مراجعین بدون آنکه هدف خرید داشته باشند، به منظور گذاران اوقات فراغت، تعاملات اجتماعی و... به مراکز خرید مراجعه می‌کنند و در حقیقت نوعی فضای عمومی نوین در مراکز تجاری شکل می‌گیرد. به نظر می‌...

[ 13 ] - بررسی کارایی سیستم حمل و نقل در محلات مدائن و هفت حوض تهران

با افزایش جمعیت، تقاضا برای سفر نیز افزایش پیدا می‌کند. شهر تهران یکی از پرجمعیت‌ترین شهرها در جهان و همچنین پرجمعیت‌ترین شهر ایران با حجم انبوهی از تقاضای سفر رو به رو است. انجام سفرهای بیشتر با اتومبیل‌های شخصی، باعث افزایش بیشتر ترافیک و آلودگی نیز می‌شود. حمل و نقل عمومی یکی از مهم‌ترین راه‌کارها برای حل این مشکل است. در این تحقیق قصد داریم به بررسی کارایی سیستم حمل و نقل عمومی در دو محله پ...

[ 14 ] - تحلیلی بر ماهیت فضای عمومی در پروژه‌های بزرگ مقیاس گردشگری شهری بر اساس نظریه «تولید اجتماعی فضا» (مطالعه موردی: شهر تهران)

یکی از چالش‌های حاکم بر فضاهای عمومی معاصر که پیامدهای آن در سال‌های اخیر، گردشگری شهری را تحت تأثیر قرار داده است، خصوصی‌سازی فضای عمومی است که از بارزترین نمودهای آن، می‌توان به ظهور و توسعه پروژه‌های بزرگ مقیاس گردشگری شهری اشاره کرد. در این مقاله با هدف شناخت ویژگی‌های این نوع فضای عمومی و نحوه تولید آن، به مطالعه دو پروژه بزرگ مقیاس باغ کتاب تهران و بوستان ولایت پرداخته شد. در این راستا، ن...

[ 15 ] - ارزیابی نقش فناوری اطلاعات در ارتقای صنعت گردشگری جزیرۀ کیش

یکی از مهم‌ترین کاربردهای فناوری اطلاعات در صنعت گردشگری است و این صنعت، اهمیت زیادی در ابعاد مختلف از جمله ایجاد اشتغال، منبع درآمد برای دولت و بهبود خدمات اجتماعی دارد. برای ورود به بازار رقابتی جهان، مجبور به تجهیز امکانات و بهره‌برداری از فناوری‌های نوین در قالب «گردشگری الکترونیکی» هستیم. هدف اصلی از پژوهش حاضر،ارزیابینقش فناوری اطلاعات در ارتقای صنعت گردشگری جزیرۀ کیش است. روش پژوهش حاضر،...

[ 16 ] - بررسی تأثیرات گردشگری شهری بر توسعة پایدار شهر با تأکید بر ادراک ساکنان (مطالعة موردی: شهر بانه)

کشورها،به‌خصوصدرکشوهایروبهتوسعه، نقشفعالومؤثریایفامی‌کند. شهرهاجاذبه‌های گردشگریفراوانیدارندوهموارهگردشگرانزیادیرابهسویخودجذبمی‌کنند.بنابراین،توسعةگردشگریشهریپایدارومدیریتخردمندانةآن،نیازمندبرنامه‌ریزیاست. شهرهایمرزیبااستفادهازمزیتنسبیخود بهکانون‌های جدیدجذبگردشگرورونقاقتصادمحلیتبدیل شده‌اند. شهر بانه، طییکدهة اخیر،باتوجهبه بازارچه‌هایمرزی فراوانش،مقصدبسیاریازگردشگرانبودهاست. روش پژوهش توصیفی‌ـ...

[ 17 ] - شناسایی و بررسی پتانسیل‌ها و قابلیت‌های موجود زمین با تأکید بر توسعه میان‌افزا (مطالعه موردی: محلات شهر سردشت)

مقدمه و هدف پژوهش: در پی رشد شتابان جمعیت و ظهور تحولات جدید شهرنشینی در جهان، شاهد گسترش الگوهای توسعه ی شهری همانند گسترش افقی و پراکنده رویی هستیم که سبب شکل گیری حومه‌ها، تخریب اراضی کشاورزی و به فراموشی سپرده شدن بافت‌ها میانی و تهی شدن آن‌ها از درون شده است. این امر لزوم به کارگیری ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های درونی و میانی شهر را ضروری می‌نماید. از این رو هدف این پژوهش، شناسایی و بررسی ظرفیت‌ه...

[ 18 ] - تحلیل الگوی توسعه‌ی کالبدی-فضایی شهری از منظر توسعه‌ی پایدار (مطالعه‌ی موردی: شهر کاشان)

    One of the critical issues related to sustainable urban twenty-first century urban growth pattern, and today most researchers believe a significant relationship between physical development of the city (urban form) and urban sustainability. So far as the organizing body of the cities under the framework of sustainable development is necessary. The aim of this study is to unde...

[ 19 ] - بهره‌گیری از مدل‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره در ارزیابی قابلیّت‌های گردشگری نمونه‌ی موردی استان سمنان

Introduction Today tourism industry is as an important source of income in the world and yet effective factors which are contributing  to the cultural exchange countries has the largest movement of people in peace time and one of the most promising development activities that are referred to as the gate of development. Tourism is a complex and contradictory phenomenon. It’s a bene...

[ 20 ] - ارزیابی زمین های بایر به منظور توسعه میان افزا با استفاده از تکنیک‌های تصمیم‌گیری تلفیقی وArcGIS( نمونه موردی: شهراهواز)

توسعه میان افزا یکی از رویکردهای اصلی در مقابله با پدیده پراکنش و رشد افقی شهرها می باشد.یکی از اصلی ترین حوزه هایی که در توسعه میان افزای شهر به آن توجه می شود زمین های بایر و بلا استفاده در محدوده شهر می باشد.توجه به ظرفیت بالای زمین های بایر در شهر می تواند راه ما را در رسیدن به شهری پایدار هموار کند. بنابراین در این پژوهش، هدف، ارزیابی زمین های بایر جهت توسعه میان افزا براساس متغیرهای تاثیر...

[ 21 ] - ارزیابی شاخص‌های توسعه پایداری گردشگری در جوامع میزبان مطالعه موردی : شهرساری

در دو دهه اخیر با ظهور پارادایم توسعه پایدار در ادبیات گردشگری معاصر در سپهر علمی و اجرایی در سطوح مختلف ملی و بین المللی نگرانی‌های فراینده ای در خصوص تاثیرات نامطلوب و مخرب گردشگری مطرح شد. لذا مطالعات و اقدامات تجربی زیادی برای عملیاتی کردن مفهوم توسعه پایدار و مدل‌های ارزیابی آن صورت پذیرفته است. اما علی رغم تمام این اقدامات نتایج حاصل از پیشرفت به سوی پایداری مطلوب نبوده است. از طرف دیگر م...

[ 22 ] - تعیین مناطق بهینه به‌منظور توسعۀ شهرها و شهرک‌های جدید با به‌کارگیری مدل‌های کارآمد (مورد مطالعه: استان تهران)

امروزه یکی از موضوعات حیاتی قرن بیست‌ویکم در ارتباط با پایداری شهر، چگونگی رشد و توسعة شهر در فضاست و بر‌ این مبنا، مدیریت شهری ناگزیر به توسعة اندیشیده‌ی شهرهاست. کلان‌شهر ‌تهران با رشد روز‌افزون، گسترش همه‌جانبه و بی‌برنامة کالبدی، ناپایداری را بر پیکرة زیست‌محیطی اطراف خود وارد کرده است. یکی از راهکارهای اندیشیده‌شده در آمایش سرزمین برای تمرکززدایی و بازتوزیع جمعیت و امکانات، توسعة شهرها و ا...

[ 23 ] - بررسی و ارزیابی کاربری اراضی شهری از منظر عدالت اجتماعی (مورد مطالعه: کاشان)**

در برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری، عدالت در توزیع و پراکنش فضایی کاربری‌ها یکی از مؤلفه‌های اساسی در توسعة پایدار شهری محسوب می‌شود. گسترش کالبدی کاشان در دهة اخیر و افزایش جمعیت آن باعث عدم تعادل در کاربری اراضی در نواحی مختلف آن شده و توسعة پایدار شهری را به خطر انداخته است. بنابراین، با توجه به اینکه کاربری‌ها و خدمات شهری با پاسخگویی به نیاز جمعیتی و افزایش منفعت عمومی نقش و جایگاهی مهم در ب...

[ 24 ] - بررسی بسترها و موانع رشد شهر هوشمند در شهرهای میانی مطالعة موردی: شهر خرم‌آباد

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی بسترها و موانع رشد شهر هوشمند در شهر خرم آباد به عنوان یک شهر میانی تدوین گردیده است، روش به کار گیری توصیفی- پیمایشی و مبتنی بر منابع اسنادی و کتابخانه ای می باشد. نتایج حاصل از بررسی ها براساس دیدگاه پاسخگویان نشان می دهد؛ مهم ترین پتانسیل های اعمال رشد شهر هوشمند در خرم آباد را می توان در شرایط بستری، ایجابی و مشوق ها دانست. شرایط کالبدی و محیطی شهر خرم آباد به عنوا...

[ 25 ] - تحلیل شاخص های کمی و کیفی و برنامه ریزی مسکن شهر زنجان

در کشور ما مسأله مسکن در چند دهه گذشته به یکی از چالش­های اصلی در برنامه­های توسعه اقتصادی و اجتماعی بدل شده است، که در این میان لزوم توجه به مسکن و برنامه ریزی آن در راستای توسعه­ی پایدار شهری در چهارچوب برنامه ریزی های ملّی، منطقه ای و شهری، بیش از پیش احساس می­شود، تا بهره­گیری از دانش و تکنیک های برنامه ریزی، مشکلات شهروندان را برطرف کرده و در نتیجه، محیطی آرام و سرسبز، همراه با امنیت و آسای...

[ 26 ] - ساماندهی مکانی پارک و فضای سبز شهری با استفاده از مدلهای ارزیابی چند معیاره و GIS (نمونه موردی: منطقه 6 تهران)

امروزه مفهوم شهرها بدون وجود فضای سبز قابل تصور نیست .پیامدهای توسعه شهری و پیچیدگی های معضلات زیست محیطی آنها، موجودیت فضای سبز وگسترش آنرا برای همیشه اجتناب ناپذیرکرده است .هدف از انجام این تحقیق انتخاب بهترین مکان برای ایجاد فضای سبز و پارک در منطقه 6 تهران می باشد. برای این منظور از مدل مجموع ساده وزنی (SAW) در محیط نرم افزار Arc Gis استفاده شده است. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی بوده است...

[ 27 ] - تبیین مفهوم و ویژگی‌های شهر هوشمند

طرح مسئله : شهرها به‌طور ذاتی با چالش‌های پیچیده و گسترده‌ای (و مرتبط به هم) مواجه هستند که تنها از طریق یک رویکرد سیستماتیک قابل حل است. به عبارت دیگر تجمع انبوه عظیمی از ساکنان منجر به آشفتگی و بی‌نظمی شده و شرایطی را به وجود آورده که نه تنها تعادل شهرها را به سقوط کشانده، بل...

[ 28 ] - تحلیلی بر فضای کالبدی شهر اهواز

یکی از عواملی که شهر را از سایر سکونتگاه‌های بشری متمایز می‌کند ویژگی‌های کالبدی آن است که همواره توجه زیادی از سوی مدیران، برنامه‌ریزان شهری، ساکنان و بازدیدکنندگان به آن معطوف شده و کیفیت آن بر زیست ساکنان تأثیر به سزایی دارد. بی‌برنامگی و توسعه بی‌رویه به ویژه در شهرهای بزرگ موجب شده کیفیت کالبدی موجود نیازهای ساکنان را برآورده نکند و انتقادات مختلفی به آن وارد باشد که نمونه آن شهر اهواز است...

[ 29 ] - راهبردهای ساماندهی بافت فرسودة محله قیطریه با استفاده از روش QSPM

اولویت‌بندی استراتژی‌های مؤثر به لحاظ میزان اثر‌بخشی مفروض در زمان، تحلیل موقعیت و انتخاب استراتژی بهینه، مسیر روشن‌تر و ساده‌تری را برای اجرای پیشنهادات و انجام اقدامات مؤثر فراهم می‌سازد. از این رو در تحقیق حاضر برای ساماندهی بافت فرسوده قیطریه از ماتریس برنامه‌ریزی راهبردهای کمی استفاده شد. بافت فرسوده قیطریه در شمال تهران واقع شده، اما به لحاظ برخی شاخص‌های اجتماعی ـ اقتصادی و کالبدی دارای ...

[ 30 ] - سنجش و تحلیل فضایی مؤلفه‌های تاب‌آوری کالبدی در بافت مرکزی شهر همدان با استفاده از خودهمبستگی فضایی موران

امروزه بیشتر شهرها و جوامع سکونت‌گاهی در مکان‌هایی بنا شده‌اند که در معرض وقوع انواع سوانح طبیعی و یا به دلیل پیشرفت‌های تکنولوژی در معرض انواع سوانح انسان‌ساخت هستند از این­رو،  توجه به مسائل کالبدی بافت­های مسکونی در شهرها و تبیین مفهوم "تاب‌آوری"  و به تبع آن مقاوم­سازی این بافت‌ها در مواجهه با حوادث و مخاطرات احتمالی اهمیت بسیاری دارد. قلمرو مطالعه حاضر،  بافت مرکزی شهر همدان که با جمعیت 55...

[ 31 ] - تحلیل فضایی مؤلفه‌های تاب‌آوری کالبدی بافت‌های فرسودة شهری در برابر زلزله (مطالعة موردی: منطقة 10 شهرداری تهران)

یکی از مهم‌ترین الزامات، پرداختن به مسائل کالبدی بافت‌های مسکونی در شهرها، تبیین مفهوم تاب‌آوری و پیرو آن مقاوم‌سازی این بافت‌ها در مواجهه با حوادث و مخاطرات احتمالی است. قلمرو پژوهش حاضر منطقة 10 شهرداری تهران است که 3 ناحیه و 10 محله دارد. این پژوهش به‌لحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ روش‌شناسی توصیفی ـ تحلیلی مبتنی بر رویکرد مطالعات کالبدی - سازه‌ای است. برای دستیابی به اهداف پژوهش، شاخص‌های برگزید...

[ 32 ] - قابلیت سنجی تحلیل خدمات شهری با استفاده از تکنیک VIKOR (مطالعه موردی شهر بناب)

خدمات شهری در شهرها و به خصوص در محلات در شکل گیری نظام‌های شهری نقش بسیار مهم و حیاتی ایفا می‌کنند. هم چنانکه لازمه توسعه پایدار در شهرها و محلات شهری وجود خدمات شهری می‌باشد. امروزه مشکلات ناشی توزیع نامناسب خدمات شهری، از قبیل تراکم، آلودگی‌های زیست محیطی، جدایی گزینی گروه های انسانی، جابه‌جایی جمعیت و غیره باعث شده است که توزیع خدمات شهری از کلیدی‌ترین عناصر شهری جهت افزایش سطح رفاه اجتماعی...

[ 33 ] - بررسی و ظرفیت‌سنجی شهرداری بابلسر از نظر پیاده‌سازی و توسعۀ زیرساخت داده‌های مکانی بخشی

یکی از مهم‌ترین و کلیدی‌ترین موارد برای تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی و مدیریت شهری یکپارچه، وجود اطلاعات مکانی جامع است. پژوهش حاضر، با هدف بررسی و ظرفیت‌سنجی شهرداری بابلسر از نظر پیاده‌سازی و توسعۀ زیرساخت داده‌های مکانی (SDI) انجام شده است. این پژوهش، توصیفی- تحلیلی مبتنی­بر مصاحبه و به­لحاظ هدف کاربردی است. جامعۀ آماری تحقیق، شامل کارکنان شهرداری بابلسر است و نمونه‌های آماری آن از واحدهای کلیدی ...

[ 34 ] - تحلیل تأثیر اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها بر شاخص‌های سلامت شهری (سلامت تغذیه و امنیت غذایی) در منطقه‌های چهارگانة کلان‌شهر قم

توسعة جامعه در گرو بهره­مندی از آرمان سلامت و شاخص­های مختلف آن است که به­طور مستقیم و غیرمستقیم، از سیاست­های کلان و ملی تأثیر می­پذیرد. براین‌اساس، در بعضی از کشورها از جمله ایران، به یارانه و هدفمندی آن با توجه به وضعیت داخلی اقتصادی- اجتماعی توجه شده است که با موضوع مذکور ارتباطی تنگاتنگ دارد. پژوهش حاضر نیز با ذکر این مقدمه و با علم به عوامل (فاکتورهای) مختلف تأثیرگذار بر سلامت زیست‌ شهری،...

[ 35 ] - بررسی گسترش افقی شهر مشهد در چند دهۀ اخیر و تأثیر آن بر منابع آب

الگوی حاصل از توزیع فضایی فعالیت‎های انسان شهری که از آن به فرم یا شکل شهر یاد می‎شود، بنا بر ماهیت پویا و متغیر شهرها، همیشه در حال تغییر و دگرگونی بوده است، اما ناپایدارترین و نامطلوب‎ترین شکلی که شهرها تا کنون به خود دیده‎اند، شکل گسترده یا گسترش افقی شهری است. شهر مشهد که شهر مورد مطالعه در این پژوهش انتخاب شده نیز از این مقوله مستثنا نیست. نتایج پژوهش نشان می‎دهد که رشد افقی سریع و بی‎برنا...

[ 36 ] - ارزیابی تطبیقی شاخص‌های کیفیت زندگی در محلات مسکونی (مطالعۀ موردی: شهر کامیاران)

کیفیت زندگی یا کیفیت زیست، مفهومی پویا و چندبعدی است که ناظر بر همۀ جنبه‌های عینی و غیرعینی زندگی است. از نخستین روزگار تاریخ تا به امروز، ابناء بشر همواره در تکاپوی ساختن زندگی متعالی و مطلوب خود بوده‌اند. گذار از گیرودار تاریخ و زمان، تا به امروز، این بوده است که چگونه می‌توان زندگی مطلوب و آرمانی ساخت و آیا اساساً راهی برای کشف و شناسایی آن وجود دارد؟! نکتۀ درخور ‌تأمل در بررسی کیفیت زندگی ای...

[ 37 ] - ارزیابی تأثیر سیاست های حمل و نقل شهری در بهبود کیفی فضاهای عمومی بخش مرکزی شهر تهران (مطالعۀ موردی: محلۀ بازار)

رشد سریع استفاده از خودروی شخصی موجب افزایش نگرانی‌ها دربارۀ ترافیک، آلودگی و در عین حال نابودی فضاهای عمومی شهرها شده است. در حال حاضر به علت تسلط روزافزون اتومبیل در تهران، بسیاری از فضاهای عمومی بخش مرکزی از دسترس شهروندان خارج شده و فقط به مکانی برای انجام فعالیت‌های اجباری و نه اختیاری و تفریحی تبدیل شده است. ادامۀ این روند، فضاهای عمومی بخش مرکزی شهر تهران را پژمرده‌تر و بی‌کیفیت‌تر می‌کن...

[ 38 ] - تحلیل نقش پیاده‌راه‌های شهری در ارتقای سرزندگی فضاهای شهری (مطالعۀ موردی: پیاده‌راه 17 شهریور، تهران)

در دهه‌های اخیر به‌دنبال گسترش بی‌رویة شهرها و اهمیت و نقش روزافزون اتومبیل در شهر، به‌تدریج نقش عابر پیاده در فضاهای شهری کم‌رنگ شده است. این امر موجب کاهش سرزندگی فضاهای عمومی و کاهش فضایی مناسب برای تعاملات اجتماعی در شهر شده است. به‌دنبال ایجاد سرزندگی بیشتر و تبدیل سکونتگاه‌های شهری به شهرهای انسان‌محور، بسیاری از شهرها فضاهای بدون وسیلة نقلیه‌ای به نام «پیاده‌راه» ساختند. پژوهش حاضر به دن...

[ 39 ] - مفهوم‌سازی و گونه‌شناسی فضای عمومی شهری معاصر

«فضای عمومی» موضوع در حال رشد دامنة متنوعی از رشته‌های علوم اجتماعی و علوم انسانی است. هر رشته‌ای فضای عمومی را از طریق لنزهای متفاوت و با علایق خاص و نگرانی‌های پیش رو می‌بیند. دانشمندان سیاسی برای نمونه بر دموکراسی و حقوق در فضای عمومی تمرکز دارند. جغرافی‌دانان بر حس مکانی و نامکانی، حقوق‌دانان بر مالکیت و دسترسی در مکان‌های عمومی، جامعه‌شناسان بر تعاملات انسانی و محرومیت اجتماعی تأکید دارند ...

[ 40 ] - سنجش میزان مشارکت شهروندان در زیباسازی شهری (مطالعۀ موردی: منطقۀ 6 تهران)

طرح‌های شهری باید علاوه بر تأکید بر بعد عملکردی، همسو با حس زیبایی‌شناسی و عشق به طبیعت باشند تا رضایت شهروندان را فراهم آورند. از سویی، رضایت هر جامعه به این بستگی دارد که تمام اعضای آن جامعه احساس کنند در آن مشارکت و سهم دارند و از جریان عادی جامعه کنار گذاشته نشده‌اند. مشارکت شهروندان در ادارۀ امور شهر از پیش‌نیازهای اساسی برای موفقیت برنامه‌ها و به ثمر رسیدن تلاش‌های مدیریت شهری است. با توج...

[ 41 ] - تبیین نقش شهرنشینی بر توسعۀ فرهنگ سیاسی در ایران

شهرها کانون اصلی رویدادها، کنش‌ها، واکنش‌ها و انواع تعاملات و مناسبات اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و کالبدی‌اند و از سوی دیگر به عنوان یک پدیدۀ مدرن معرف جایگاه و نقش ملت‌ها در روند توسعۀ تعاملات و مناسبات مذکور محسوب می‌شوند؛ بدین معنی که شکل‌گیری شهر و توسعۀ شهرنشینی ضمن اینکه متأثر از نتایج تصمیم‌گیری‌های عمدتاً سیاسی است، خود نیز پیامدهای فوق‌العاده‌ای در فرهنگ سیاسی و سیاست ملی، منطقه‌ای...

[ 42 ] - سنجش کیفیت زندگی شهری مهاجران ‌افغان مقیم ایران با رویکرد ذهنی (مطالعۀ موردی: شهر رباط‌کریم)

در چند دهۀ اخیر، کیفیت زندگی به عنوان یکی از موضوعات مورد علاقۀ بسیاری از علوم، مورد توجه محققان، برنامه‌ریزان و دولت‌ها قرار گرفته است. کیفیت زندگی دارای دو رویکرد اساسی عینی و ذهنی است. در این تحقیق کیفیت زندگی شهری با رویکرد ذهنی و با در نظر گرفتن شاخص‌های اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، کالبدی- محیطی و زیست‌محیطی بررسی شده و روش تحقیق توصیفی– تحلیلی است. یافته‌های حاصل از پرسش‌نامۀ میدانی با استف...

[ 43 ] - تعیین حقابه زیست‎محیطی دریاچه‎های طشک و بختگان با استفاده از روش طبقه‎بندی C - میانگین فازی

انسان می‎تواند با تکنولوژی موجود، طبیعت را مقهور اراده و خواست خود کند؛ ولی در صورت استفاده‎ی نامناسب و مهارنشده از طبیعت، موجب تخریب و بر‎هم‎خوردن تعادل اکوسیستم خواهد شد. آنچه به‎عنوان تخریب محیط زیست از آن یاد می‎شود، نتیجه‎ی برنامه‎ها و سیاست‎های نادرست در مدیریت سرزمین است و نمونه‎ی بارز این مسأله، دریاچه‎های طشک و بختگان است. با احداث سد‎های مخزنی (سدهای درودزن و سیوند) و برداشت بی‎رویه ا...

[ 44 ] - امنیت شهری؛ فضاهای عمومی بررسی و سنجش سطح امنیت پارک­های شهری در منطقه 2 شهر قم

      امروزه مقوله امنیت شهری بویژه در فضاهای عمومی مانند پارک‏ها و فضاهای سبز که همواره مأمنی برای آرامش، آسایش و تفریح شهروندان است، حائز اهمیت بسیاری است. در این زمینه پژوهش حاضر با نظر به اهمیت و جایگاه بحث امنیت در عرصه­های مختلف زندگی اجتماعی به عنوان مقوله بنیادی نیاز انسان، به مطالعه این موضوع در سطح پارک‏های منطقه 2 شهر قم (محدوده پژوهشی) که به عنوان پرجمعیت‏ترین و مهاجرپذیرترین منطقه ...

[ 45 ] - بررسی رابطه دینداری و احساس امنیت در فضاهای شهری و روستایی (مورد مطالعه: شهرستان کوهدشت)

با توجه به اینکه مهمترین هدف متخصصان و مسؤولان شهری ایجاد رفاه و آسایش شهروندان است، به همین علت، لذا احساس امنیت از مهمترین مقولات مورد توجه متخصصان برنامه‌ریزی شهری و علوم اجتماعی در چند دهة گذشته بوده است. گستره احساس امنیت در افراد، متأثر از عوامل متعددی است که یکی از مهمترین این عوامل دینداری و سطح اعتقادات فرد است که عاملی مهم در افزایش سطح احساس امنیت فرد در هنگام حضور در شرایط سخت و مکا...

[ 46 ] - ارزیابی توسعه فیزیکی شهر ارومیه به منظور حفظ پوشش گیاهی و اراضی کشاورزی

در مناطق شهری افزایش جمعیت باعث تغییر کاربری اراضی کشاورزی به مسکونی، تجاری و صنعتی شده است. این تغییرات دارای پیامدهای ناخوشایندی بر روی محیط زیست شهری هم­چون کاهش پوشش گیاهی، افزایش دمای محیط و تخریب زمین­های مرغوب کشاورزی شده است. در این رابطه یکی از راهبردهایی که سبب بهینه­سازی بافت فیزیکی شهری و کاهش خسارت­ها زیست محیطی شده، استفاده از تکنیک­های نوین سنجش از راه دور می­باشد که توانسته نقش ...

[ 47 ] - بررسی و تحلیل سلامت زیست و دسترسی به شاخص های سلامت در محلات حاشیه نشین، مورد مطالعاتی؛ محله شادقلی خان قم

امروزه مقوله سلامت­­زیست و زندگی­سالم شهری، با توجه به­رشد روزافزون جمعیت، شهرنشینی، مهاجرت، فقر و حاشیه­نشینی­که به­روند غالب جهان, به­ویژه درکشورهای جهان­ سوم تبدیل شده، از اساسی­ترین مسائل مطرح در مباحث جغرافیای پزشکی، کیفیت ­زندگی و توسعه پایدار می­باشد. ازاین­رو مقاله حاضر با هدف بررسی یکی­­از مهم‌ترین محلات حاشیه­­نشین ­شهر قم (شادقلی­خان)، به شناخت مشکلات موجود ساکنان از بُعد مسائل مرتبط ...

[ 48 ] - مدل‌سازی مکان‌یابی بیمارستان با استفاده از منطق Fuzzy با تلفیق AHP و TOPSIS در محیط ARCGIS

کاربری‌های درمانی و بهداشتی، از جمله کاربری‌هایی هستند که توزیع و پراکنش آن در سطح شهر اهمیت زیادی دارد، حتی برای سنجش توسعه پایدار شهرها از آن به عنوان یک فاکتور مهم استفاده می‌کنند و پراکنش مناسب آن به طوری که همه ساکنان یک شهر دسترسی مناسب به آن داشته باشند از الزامات شهر سازی نوین است. شهر تبریز یکی از مادر شهرهای کشور ایران است که از پراکنش فضای درمانی مناسبی برخوردار نیست. در این پژوهش شه...

[ 49 ] - شناسایی ظرفیّت های بافت کالبدی به منظور توسعة میان افزا با استفاده از مدل‌های تصمیم گیری ترکیبی و GIS (مطالعة موردی: شهر اهواز)

رشد کالبدی - فضایی شهرها سبب مشکلات فراوانی از جمله اتلاف انرژی، تخریب محیط‌زیست، افزایش هزینة زیرساخت‌ها و خدمات، تغییر کاربری زمین‌های مرغوب کشاورزی، آلودگی هوا و آلودگی خاک، عدم تأمین نیازهای ساکنان و... شده است. از رویکردهای مطرح شده در انتقاد به این مسائل می‌توان از رشد هوشمند، مدیریت رشد، نوشهرگرایی، شهر فشرده و توسعة میان‌افزای شهر نام برد. توسعة میان­افزا به دنبال بهره‌برداری از زمین‌ها...

[ 50 ] - مکان‌یابی بهینه‌ی جهات توسعه‌ی فیزیکی شهر سرخنکلاته با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

امروزه یکی از موارد بسیار مهم و پیچیده برای برنامه­ریزان­شهری، تصمیم­گیری در مورد مکان­های مناسب جهت گسترش آتی شهر و تعیین اراضی مناسب توسعه می­باشد که این مهم تنها با نگاهی جامع نسبت به تمام عوامل تأثیرگذار در جهت­یابی توسعه­ی فیزیکی شهر، محقق خواهد شد.­ در این راستا، پژوهش حاضر نیز که از نوع توسعه­ای-کاربردی می­باشد، با هدف تعیین مکان­های مناسب جهت گسترش آینده­‌ی شهر سرخنکلاته در استان گلستان...

[ 51 ] - سنجش ضریب ایمنی شاخص‌های کالبدی شهر کرج

امروزه روند رو به تزاید شهرنشینی و رشد تصاعدی خطرپذیری شهر و شهروندان در ارتباط با مخاطرات محیطی و تکنولوژیک و چالش‌های اجتماعی ضرورت اهتمام به مسأله‌ی ایمنی به عنوان یکی از مؤلفه‌های مهم و تعیین‌کننده‌ی یک شهر پایدار بیش از پیش احساس می‌شود. کرج، کلانشهر جوانی که از عمر جدید آن کمتر از نیم قرن می‌گذرد، از جمله شهرهایی است که با توجه به سیر تحول و تطور شتابان خود از سکونتگاه‌های پراکنده‌ی روستا...

[ 52 ] - سنجش کارکرد دفاتر تسهیل گری در نوسازی بافت های فرسوده شهری (مطالعه موردی: ناحیه 4 منطقه 11 شهر تهران)

در ایران دفاتر تسهیل گری نوسازی به منطور تسریع و تسهیل نوسازی این بافت ها راه اندازی شده است و انتظار می رود که این دفاتر با تأکید بر رویکرد مشارکتی و توانمندسازی ساکنین بافت های فرسوه نقش مؤثری در این زمینه ایفا نمایند. هدف تحقیق حاضر، بررسی و سنجش کارکرد دفاتر تسهیل گری در نوسازی بافت های فرسوده محله های ناحیه 4 منطقه 11 شهر تهران می باشد. است و حجم جامعه آماری با استفاده از فرمول کوکران، 320...

[ 53 ] - دگرگونی‌های حضور زنان در فضای عمومی شهری موردکاوی: پارک ائل‌گلی و خاقانی تبریز

در دهۀ اخیر، تغییراتی در زمینۀ حضور زنان در فضای عمومی شهری مشاهده می‌شود. بدین لحاظ، این نوشتار، با توجه به تحولات و دگرگونی‌های حاکم بر چنین فضاهایی برای پذیرش حضور زنان، انتخابی یا ضروری‌شدن حضور زنان را در این فضاها بررسی می‌کند. روش تحقیق از نوع پیمایشی است و برای گردآوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه استفاده شد. نمونۀ آماری شامل 128 نفر از شهروندان مرد و 133 نفر از شهروندان زن شهر تبریز است ک...

[ 54 ] - روند تحولات تاریخی فضاهای گذران اوقات فراغت زنان از قاجاریه تاکنون در شهر تهران

یکی از انواع فضاهای عمومی شهر، فضاهای گذران اوقات فراغت می‌باشد. مهم‌ترین علت تفاوت فضاهای فراغتی در شهرهای اسلامی با سایر شهرها، تأکید دین اسلام بر مساله جنسیت در فضاهای عمومی و رعایت اصل تفکیک جنسیتی و تعیین شرایط و ضوابط خاص برای حضور زنان و مردان در این فضاهاست. تهران به عنوان مهم‌ترین کلان شهر ایران و پایتخت یک کشور اسلامی از گذشته تا کنون شاهد تغییرات زیادی در سیمای فضاهای فراغتی خود بوده...

[ 55 ] - واکاوی نقش سرمایه روانشناختی در توانمندسازی ساکنان سکونتگاههای غیر رسمی (نمونه موردی: شهر رشت)

در دهه های اخیر،توانمندسازی در مطالعات محققان سکونتگاههای غیر رسمی مفاهیم مختلفی را در بر گرفته است. در این مقاله با توجه مفهموم روانشناختی توانمندسازی به بررسی وضعیت سرمایه روانشناختی در جهت توانمندسازی در سه گونه متفاوت(باندبازی و هجوم، پیشینه روستایی، تفکیک اراضی کشاورزی) از سکونتگاههای غیر رسمی شهر رشت پرداخته شده است.روش تحقیق مقاله حاضر، در مرحله ادبیات و مبانی نظری تحقیق، روش توصیفی و تح...

[ 56 ] - بازیابی نظام‌‌های طبیعی سکونتگاه‌های اطراف رودکنارها با رویکرد توسعه پایدار (نمونه موردی: بخش آسارا،روستای حسنکدر)

رودخانه ها به‌عنوان یکی از عناصر ساختاری شهر و کریدورهای طبیعی در فراهم کردن منابع زیست محیطی نقش مؤثری دارند. لذا سرمایه‌گذاری روی اراضی مجاور و احداث و توسعه بوستان‌های تفریحی پیرامون آن‌ها، علاوه بر اینکه تأثیرات زیست محیطی بسیار زیادی به همراه دارد، پیوندهای پسین و پیشین اقتصادی فراوانی هم دارد. روستای حسنکدر به‌زعم برخورداری از امکانت بالقوه و بالفعل، از نظر موقعیت، در روند توسعه آن محدود...

[ 57 ] - ساخت فضایی شهر در ایران قبل و بعد از اسلام

شهرحامل روح و بستر جغرافیایی پا گرفته در آن و تبلور تمدن و فرهنگ جامعه خود است. تفاوت های مکان جغرافیایی سبب ظهور تمدن های مختلف شهری شده است. شهرنشینی در ایران که در دوران اشکانیان و ساسانیان شکل ویژه ای به خود گرفت، نقش مهمی در روند تمدن ایران زمین داشته است. بررسی روند تغییرات شهرهای ایران بیانگر دو شکل متمایز از سازمان فضایی شهر در دوران قبل از اسلام و پس از آن است. در این مقاله حیات و ساخت...

[ 58 ] - مطالعه و بررسی روند و گسترش کالبدی- فضایی شهر قم با استفاده از مدل-های آنتروپی شانون، هلدرن و جینی

امروزه مناطق شهری بخصوص کلان­شهرها با جذب جمعیت، سرمایه و فعالیت، تبدیل به مراکز اصلی خدمات، تجارت، تولید، مصرف و سکونت شده­ و در مسیر پاسخگویی به نیازهای روزافزون خود، بسیاری از منابع انسانی و طبیعی را باچالش­های اساسی مواجه نموده است. در این میان، مقولة شهرنشینی توده­ای که به معنای افزایش فزاینده مهاجرت به شهرها، شهرنشینی گسترده، رشد فیزیکی شهرها و... می­باشد، گریبانگیر بسیاری از شهرها، بویژه...

[ 59 ] - ارزیابی کیفیت زندگی شهری با استفاده از سنجش از دور وGIS

زندگی در شهرهای امروزی در تعامل با شرایط مختلف محیطی، اجتماعی اقتصادی، زیرساختی، بهداشتی، امنیتی، سیاسی و فرهنگی شکل می‌ گیرد. حاصل این تعامل، کیفیت زندگی شهری را شکل می ‌دهد. به طور کلی کیفیت زندگی با دو دیدگاه عینی[1] و ذهنی[2] ارزیابی شده ا...

[ 60 ] - ارزیابی کیفیت محیطی فضاهای انضباطی شهری (نمونه موردی: پارک های بانوان شهر یزد)

امروزه، فضاهای عمومی بسیاری از شهرهای جهان به‌صورت مکان‌هایی پرمخاطره درآمده‌اند. به‌گونه‌ای که، هم‌زمان با تنزل کیفیت فضاهای عمومی، فضاهای خصوصی -چون پارک‌های بانوان-با تأکید بر محرمیت و ایجاد خلوتگاه، در نظر داشتن آسایش فردی، ایجاد عملکردهای اختصاصی و امنیت، رشد و شکوفایی یافت. در این پژوهش باهدف بررسی کیفیت محیطی فضاهای انضباطی به‌عنوان نمونه پارک‌های بانوان شهر یزد از سه مؤلفه کالبدی-عملکرد...

[ 61 ] - سنجش و ارزیابی اثرات حکمروایی خوب شهری بر زیست‌پذیری شهرها (مطالعه موردی: شهر بوشهر)

وجود مسائل و مشکلات ناشی از رشد سریع شهرنشینی در کشور و عدم امکان مدیریت جامعه شهری با ابزارها و شیوه‌های سنتی موجود، ضرورت تغییر در شیوه مدیریت و اداره شهرها را دو چندان کرده است. این تغییر با استفاده از رویکرد حکمروایی خوب شهری قابل تحقق است. رویکرد مذکور باعث افزایش پایداری، کیفیت زندگی و مطلوبیت زیست در شهرها می‌گردد. هدف این پژوهش ارزیابی تأثیر حکمروایی خوب شهری بر زیست پذیری شهر بوشهر می‌...

[ 62 ] - سنجش میزان رضایتمندی از کیفیت محیط مکان های گردشگری مطالعه موردی: منطقه 3 شیراز

گردشگری در صورت برنامه‌ریزی، سهم مهمی در توسعه پایدار در ابعاد اقتصادی و اجتماعی دارد. منطقه 3 شیراز به لحاظ ویژگی‌های آب و هوایی و شرایط اقلیمی خاص، پذیرای مسافران زیادی بویژه در ایام تعطیل می‌باشد. این منطقه به دلیل برخورداری از جاذبه های گردشگری طبیعی از یک سو و گردشگری تاریخی- فرهنگی از سوی دیگر، توانمندی‌های بسیار بالایی در جذب گردشگران داخلی و خارجی می‌تواند داشته باشد. با این وجود، مشکلا...

[ 63 ] - تحلیل اکولوژی شهر تهران با تأکید بر شاخص‌های اکولوژی امنیتی

     امروزه گسترش شهرها باعث تغییر قابل توجه‏ای در استفاده از زمین و عوامل محیطی، به‌ویژه در بیشتر شهرهای بزرگ ‌شده است. در مراحل توسعه، پایداری سامانه‌های اکولوژیکی شهرها از اهمیت زیادی برخوردار است. ایجاد شهر اکولوژیکی راه‌حل مناسبی در مدیریت و برنامه‏ریزی برای شهروندان و محیط شهری تلقی می‌شود. بنابراین هدف این پژوهش بررسی و تحلیل اکولوژی شهری در سطح مناطق 22 گانه شهرداری تهران است. روش پژوهش...

[ 64 ] - بررسی تاثیر مولفه های کالبدی بر دلبستگی مکانی در راستای تحقق محله پایدار، مطالعه موردی: شهر اهواز

دلبستگی مکانی یکی از فرآیندهای پیچیده‌ای است که در رابطه انسان و محیط شکل می‌گیرد و به دلیل ارتباط عاطفی برقرارشده، پیامدهای رفتاری مثبتی را نیز رقم‌خواهدزد. اینکه چه عواملی بر تقویت دلبستگیهای مکانی موثرند و پیوندهای ساکنان با مکان را مستحکم می-کنند، دستاورد مهمی برای برنامه‌ریزان شهری است تا بتوانند به ارتقاء کیفی سکونت انسان در محیط دست‌یابند. مقاله با هدف بررسی اثرپذیری دلبستگی مکانی از ویژ...

[ 65 ] - بررسی تاثیر چشم اندازهای شهری بر روی سلامت روانی شهروندان (مطالعه موردی: مقایسه تطبیقی مناطق 2 و 9 شهرداری تهران)

در آستانه هزاره سوم و به دنبال تغییرات بنیادین در شهرنشینی، روزبه‌روز بر استرس‌ها و مسائل و مشکلات روانی- اجتماعی جوامع افزوده‌شده است محققان اظهار می‌دارند بین ادراک محیط اطراف و سلامتی انسان رابطه وجود دارد و محیط شهر با فضاها، بافت و چشم‌اندازهای خود به‌عنوان بستر زندگی اجتماعی در این میان نقش بسیار کلیدی ایفا می‌نماید؛ اما اینکه این چشم‌اندازهای شهری تا چه میزان بر سلامت روانی شهروندان تأثی...

[ 66 ] - بازتعریف نقش شهرهای کوچک و میانی در فرایند توسعۀ منطقه‌ای؛ معرفی یک روش کاربردی آمایش مبنا (مطالعۀ موردی: ‌استان کردستان)

پژوهش‌های کمّی (‌و بعضاً کیفی) بسیاری در رابطه با نقش شهرهای کوچک و میانی در توسعۀ منطقه‌ای انجام گرفته است. مقالۀ حاضر نیز در این راستا انجام شده است؛ اما با اندکی تغییر و ساختارشکنی در شیوۀ برخورد با موضوع و تحلیل مسئله که آن‌هم تحلیل چند‌جانبۀ داده‌ها به کمک سیستم استنباط فازی است. هدف پژوهش با توجه به عنوان، کاربردی- توسعه‌ای است و ماهیت رویکردی توصیفی‌- تحلیلی دارد. به‌صورت کلی، روش کاربردی ...

[ 67 ] - واکاوی نقش سرمایه روانشناختی در توانمندسازی ساکنان سکونتگاههای غیر رسمی (نمونه موردی: شهر رشت)

در دهه های اخیر،توانمندسازی در مطالعات محققان سکونتگاههای غیر رسمی مفاهیم مختلفی را در بر گرفته است. در این مقاله با توجه مفهموم روانشناختی توانمندسازی به بررسی وضعیت سرمایه روانشناختی در جهت توانمندسازی در سه گونه متفاوت(باندبازی و هجوم، پیشینه روستایی، تفکیک اراضی کشاورزی) از سکونتگاههای غیر رسمی شهر رشت پرداخته شده است.روش تحقیق مقاله حاضر، در مرحله ادبیات و مبانی نظری تحقیق، روش توصیفی و تح...

[ 68 ] - ارزیابی کیفیت محیط مسکونی با استفاده از تکنیک DEMATEL و روش فازی (نمونه موردی: شهر اهواز)

مسکن به عنوان مهم‌ترین کاربری در سطح شهرها همواره به منظور ایجاد مکانی مناسب برای ارضای نیازهای روحی و جسمانی مورد توجه برنامه‌ریزان شهری و منطقه‌ای بوده است. مسکن مناسب مسکنی است که از لحاظ شاخص­های فیزیکی با استانداردهای تعریف‌شده همخوانی داشته باشد و امکان دسترسی راحت به محل­های کار، اوقات فراغت، خرید، درمانی و آموزشی و غیره را داشته باشد. با بررسی معیارها و شاخص‌های مؤثر در امر مسکن می­توان...

[ 69 ] - پهنه بندی و تعیین قابلیت اراضی جهت دفن پسماندهای شهری با استفاده از روش AHP-Fuzzy در محیط GIS - مطالعه موردی: شهر قلعه گنج

امروزه توسعه روز افزون مناطق شهری، افزایش جمعیت و افزایش مصرف مواد تجزیه‌ناپذیر سبب شده است که یکی از دغدغه‌های اصلی مدیریت شهری، چگونگی دفع پسماندها باشد. برای دفع زباله‌های شهری، روش‌های مختلفی وجود دارد اما دفن بهداشتی، هنوز رایج‌</s...

[ 70 ] - تحلیل فضایی بزهکاری در بافتهای ناکارآمد شهری (مطالعه موردی: محله هرندی)

بزهکاری ازجمله مهم‌ترین معضلات اجتماعی در اکثر شهرهای جهان است که بر زندگی افراد تأثیرات منفی روحی، جسمی و مالی می‌گذارد. این مقاله باهدف تحلیل فضایی بزهکاری در بافت ناکارآمد محله شهید هرندی در منطقه 12 تهران انجام‌شده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر تحلیلی و تطبیقی است و برای شناسایی و درک الگوهای مکانی بزهکاری در محله هرندی از آزمون‌های آماری و گرافیک مبنا در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS اس...

[ 71 ] - سیاست‌های زمین‌شهری و تأثیر آن در توسعۀ فیزیکی شهر اصفهان

پیدایش شهرها و سابقۀ شهرنشینی در ایران قدمت زیادی دارد، اما افزایش و توسعۀ سریع شهرها به دهه‌های اخیر مربوط است. چنانچه در طول نیم قرن گذشته جمعیت شهرنشین کشور از 4/31 درصد در سال 1335 به 71 درصد در سال 1390 افزایش یافت. تعداد شهرها نیز از 199 به 1300 رسید. در پی گسترش و توسعۀ شهرها، سیاست‌های زمین‌شهری و نحوۀ اجرای آن مورد توجه قرار گرفت؛ زیرا زمین بستر توسعۀ شهر و عامل اصلی در شکل‌گیری توسعه ...

[ 72 ] - تحلیلی بر کنترل فضای عمومی در پارک‌های شهر تهران

یکی از روندهای تأثیرگذار بر تولید فضاهای عمومی معاصر، گرایش روزافزون به کنترل و نظارت بر این فضاهاست، اما تاکنون این روند کمتر مطالعه شده است. پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر با هدف «ارزیابی کنترل فضای عمومی و روش‌های آن در پارک‌های شهر تهران» و «بررسی دیدگاه کاربران این پارک‌ها درمورد کنترل فضای عمومی» در دو بخش انجام شد. محدودة مورد مطالعه، شامل پارک‌های ملت، لاله، رازی و پارک شهر است. داده‌ها نیز ب...

[ 73 ] - ارزیابی میزان رضایتمندی ساکنان محله سیروس تهران از خدمات شهرداری

رضایتمندی مفهومی پیچیده ، چندگانه و مرتبط با مفاهیم دیگر و متاثر از زمان ، مکان و ارزش های فردی و اجتماعی است و تنها راه مطالعه این مفهوم بررسی لایه های درونی آن است. هدف این تحقیق سنجش میزان رضایتمندی و آزردگی ساکنین از کیفیت خدمات شهری در محله سیروس تهران ( شهرداری منطقه 12 ) است.که برمبنای شش شاخص ( امنیت و ایمنی ، بهداشت و نظافت ، زیبایی، رفاهی- اجتماعی، معابر و دسترسی ها و وضعیت نظارتی) مو...

[ 74 ] - به‌کارگیری رویکرد ترکیبی به‌منظور بررسی توزیع کاربری‌های خدماتی در بافت‌های فرسوده شهری (نمونه موردی: محلات دوازده‌گانه بافت فرسوده شهر میناب)

 توجه به نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده شهری برای ارتقای بهره‌وری شهری، کاهش خسارات ناشی از وقوع احتمالی زلزله، تحقق عدالت اجتماعی و رفع محرومیت‌های ساکنین این بافت‌ها و استفاده از پتانسیل‌های شهری امر ضروری است. یکی از مراحل قبل از اقدام جهت نوسازی و بهسازی بافت‌ها شناسایی و اولویت بافت‌ها ازنظر دسترسی به خدمات و کاربری‌های شهری می‌باشد. به همین منظور در این پژوهش هدف بررسی توزیع کارب...

[ 75 ] - تحلیل و ارزیابی آسیب پذیری بافت فرسوده و ناپایدار شهر بجنورد در برابر زلزله

امروزه در پی تغییرات سریع شهرها، بخشی از بافت­های شهری به علت فرسودگی و ناکارآمدی نتوانسته­اند ارتباطی مناسب با محیط خود و خدمات­دهی به بهره­برداران برقرار کنند. به‌عنوان قلمرو موردپژوهش بافت فرسوده شهر بجنورد به‌این‌علت که  بخش قابل‌توجهی از مشکلات شهر بجنورد در این بافت نمود عینی یافته است و به دلیل گستردگی بیش‌ازحد بافت فرسوده و روند فرسودگی شدید در آن موردپژوهش قرار گرفت. این پژوهش از نظر ر...

[ 76 ] - Investigation predisposing indictor’s citizen participation in urban affairs (Case study: Region 9 of Tehran)

Today participation considers one of the main concepts of sustainable development. One aspect of participation is citizen participation in urban affairs that the people have much more intercommunity in the city affairs that it provides the possibility of further success, as well as makes easy preparation and implementation of urban projects and consequently improves living standards. The purpos...

[ 77 ] - بررسی و مقایسه تاب آوری اجتماعات از پیش ایجاد شده و اجتماعات برنامه ریزی شده به منظور کاهش اثرات سوانح طبیعی (زلزله)؛ مطالعه موردی: شهر نورآباد و مسکن مهر شهر نورآباد

مدیریت بلایای طبیعی نیازمند شناخت ماهیت، ارزیابی  های دقیق، برنامه  ریزی و سپس ارائه راهکار مناسب است. امروزه اکثر برنامه  ریزی  های صورت گرفته در زمینۀ مدیریت زلزله به بازۀ زمانی حین و بعد از وقوع بحران محدود شده است و کمتر به برنامه  ریزی  های پیش از وقوع زلزله توجه می  شود. از میان برنامه  های کاهش مخاطرات می  توان تاب  آوری را برنامه  ای دقیق  تر و موفق  تر به دلیل توجه آن به ابعاد ...

[ 78 ] - بررسی و تحلیل متغیرهای حق به سلامت شهری (مطالعۀ موردی: شهر بجنورد)

حق به سلامت یکی از اساسی‌ترین و مهم‌ترین حقوق شهروندان در شهر است که بسیاری از گزارش‌ها، منشورها، قوانین، رویکردها و نظریه‌های جهانی بر آن تأکید دارند. در حق به سلامت شهری تأکید می‌شود هرکس با هر ویژگی، نگرش و پایگاه اقتصادی-اجتماعی و در هر مکانی از شهر که زندگی می‌کند، حق به سلامت کامل جسمی، روانی و اجتماعی و همچنین حق به عوامل تعیین‌کننده‌ سلامت شهری اعم از امنیت و ایمنی، تغذیة مناسب، درآمد م...

[ 79 ] - ارزیابی میزان رضایتمندی ساکنان از مسکن مهر (نمونه موردی: مجتمع وحدت شهر شیراز)

        مطالعات در مورد ضایت مسکونی درک ما را از سطح موفقیت یا شکست پروژه ­های مسکن، کیفیت پروژه و عوامل رضایت یا نارضایتی ساکنان افزایش می­ دهد. این مطالعات در اطلاع رسانی سیاست­های مسکن بسیار مهم است. هدف این پژوهش، ارزیابی میزان رضایتمندی ساکنان از مجتمع مسکن مهر وحدت شهر شیراز می­باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی– تحلیلی می­باشد. جمع­ آوری داده­ها به ص...

[ 80 ] - تحلیل ساختار فضایی شهری با تأکید بر توزیع فضایی اشتغال و فعالیت در شهر تهران

توسعة کلان‌شهرها نشان داده است به‌موازات گسترش فضایی و افزایش جمعیت، بخش مرکزی شهرها به‌مرور توان خود را در خدمات‌دهی به مناطق دوردست‌تر از دست می‌دهند. درنتیجه مناطق جدید شهری در قالب ساختار چندهسته‌ای پدید می‌آیند. شهر تهران طی صدسال گذشته، تجربه داشتن یک مرکزی قوی را در سطح ملی گذرانده  تشدید روند مهاجرت و توسعة فعالیت‌ها در پیرامون آن در پنج دهة اخیر، سبب شده است این شهر در محورهای فرعی جدی...

[ 81 ] - ارزیابی و تحلیل عوامل مؤثر بر زیست‌پذیری شهری جزیرۀ کیش

امروزه در ادبیات توسعه، بر مفهوم جدیدی از آن در برنامه‌ریزی شهری تکیه و تأکید می‌شود و آن مفهوم توسعة پایدار در سال‌های اخیر است. تحقق توسعة پایدار در گرو برنامه‌ریزی توسعه‌ای در همة ابعاد زندگی شهری است. برای رسیدن به توسعة شهری راهکارها و نظریه‌های مختلفی از قبیل پایداری، کیفیت زندگی، رشد هوشمند، نوشهرگرایی و زیست‌پذیری مطرح شده است. میزان زیست‌پذیری هر شهر رابطة مستقیمی با وجود خدمات شهری، ت...

[ 82 ] - الگوریتم پیشنهادی برای تشخیص جایگاه مقصد گردشگری در چرخه حیات

شناخت وضع موجود در فرآیند توسعه، تأثیر تعیین‌کننده‌ای در شناخت مسیر صحیح برنامه‌ریزی برای توسعه گردشگری دارد و مدل یا نظریه باتلر در خصوص چرخه حیات مقصد گردشگری یکی از بهترین ابزارها در این زمینه است که از انتشار اولیه در ابتدای دهه هشتاد میلادی تاکنون در فاصله زمانی بیش از چهل سال به‌عنوان یک نظریه معتبر علمی مورد پذیرش متخصصین حوزه گردشگری بوده است. از آغاز تا اکنون روش‌های بسیاری برای تشخیص ...

[ 83 ] - ارزیابی پایداری زیست محیطی گردشگری شهری (نمونه موردی: شهر رشت)

امروزه پایداری به یکی از مهمترین مباحث در بخش گردشگری شهری تبدیل شده است زیرا رشد و توسعه گردشگری شهری به دلیل پذیرش حجم انبوهی از گردشگران دارای پیامدهای مثبت و منفی متعددی برفضای بوم شناختی منطقه است. از این رو با ارزیابی وضعیت پایداری گردشگری می توان به برنامه ریزی و اتخاذ تمهیدات لازم جهت گسترش پیامدهای مثبت و کاهش اثرات منفی پرداخت. شهر رشت به دلیل موقعیت طبیعی خود و دارا بودن جاذبه های فر...

[ 84 ] - روندشناسی کاوش ها در حوزه مطالعاتی شهرهای هوشمند در کشور ایران با توجه به روند جهانی

امروزه در سطح جهان، شهرهای هوشمند از جمله مهمترین راهکارهایی است که در جهت مقابله با معضلات متعدد شهری طرح شده است. امر مهمی که چندی است در کشور ایران نیز، طرح، و فعالیت هایی در این زمینه انجام یافته است. اما مسئله این است که نتایج این فعالیت ها ملموس نبوده است. این مسئله ناشی از عوامل متعددی است،که در این راستا، این پژوهش به موضوع تحقیق و توسعه و در این ارتباط به کاوش ها به عنوان سطح ا...

[ 85 ] - تحلیلی تطبیقی بر روند کاوش ها در حوزه مطالعاتی شهرهای هوشمند در ایران با کشورهای پیشرو در جهان

هدف پژوهش حاضر، مقایسۀ روند کاوش های شهر هوشمند در ایران با کشورهای پیشرو، به منظور آسیب شناسی و پیشنهاد راهکارهایی می باشد. روش شناسی این پژوهش از نوع کاربردی علم سنجی است؛ و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است که برای تحلیل داده های تحقیق، از روش تحلیل محتوا و در این راستا، از ابزار گوگل ترندز بهره گرفته شده  است. جامعه ی آماری پژوهش، تعداد کاوش های اینترنتی واژگان «شهر هوشمند» و «شهرالکترون...

[ 86 ] - تحلیلی بر سلامت شهری از منظر سرمایۀ اجتماعی در کلان‌شهرهای مذهبی ایران. مورد پژوهش: کلان‌شهر قم

حقیقت این است که زندگی شهری امروزی درکنار ویژگی­های مثبت خود آکنده از عواملی است که ابعاد مختلف سلامت افراد را در معرض خطر قرار می­دهد. با توجه به اهمیت این موضوع، این پژوهش  نیز که بر پژوهش موردی استوار است، با استفاده از روش توصیفی- تحلیل به مطالعۀ سلامت اجتماعی کلان­شهر قم(محدودة پژوهش)، از منظر سرمایۀ اجتماعی می­پردازد. بر این اساس، باتوجه به مدل کوکران و با استفاده از تیمی هشت نفره از دانش...

[ 87 ] - نقش فضاهای شهری در خلق الگوهای رفتاری ناهنجار با تأکید بر عامل پیش‌گیری از وقوع جرم در محلة چهارباغ منطقة ثامن مشهد

فضاهای شهری یکی از تأثیرگذارترین عوامل در هدایت الگوهای رفتار فردی و اجتماعی افراد هستند. تمامی رفتارهای انسان در فضاهای معینی شکل می‌گیرد که بستر رفتار به‌شمار می‌آیند. از همین رو، با ارتقای کیفیت محیط می‌توان از بروز رفتارهای ناهنجار تا حدی جلوگیری کرد. ایجاد محیط دفاعی با نظر به ترکیب دو جنبة فیزیکی و روان‌شناسی به‌طور همزمان، جوهر و اساس مفهوم پیش‌گیری جرم ازطریق طراحی محیطی را تشکیل می‌دهد...

[ 88 ] - تحلیل شاخص‌های پایداری سکونتی در بافت‌های فرسوده شهری، مطالعه موردی: ناحیه 1، منطقه 9 تهران

[ 89 ] - بررسی نظری و تجربی شاخص‌‌های عدالت در سلامت شهری (مطالعه موردی: شهر بجنورد)

برنامه ریزی سلامت شهری، فرآیندی آگاهانه برای تأمین سلامت و تندرستی کامل جسمی، روانی و اجتماعی همه ساکنین شهر از طریق تعیین سیاست‌های سلامت محور، نظام مناسب برنامه‌ریزی سلامت شهری، بهبود تعیین‌کننده‌های اجتماعی، اقتصادی و محیط فیزیکی شهر است. هدف اصلی برنامه‌ریزی سلامت شهری دستیابی عادلانه همه ساکنین به سلامت کامل جسمی، روانی و اجتماعی و همچنین دستیابی عادلانه به تعیین‌کننده‌های سلامت شهری می‌با...

[ 90 ] - Identify and investigate the drivers to use the compact city (Case study: Ahvaz city)

The compact city as a tool to limit energy consumption and urban sprawl is a key element in the sustainable city debate. The purpose of this research is Identify and investigate the drivers to use the compact city in Ahvaz city. The present research is applied in terms of purpose and in terms of descriptive-analytical method. The statistical population includes 10 city managers and researchers ...