سید نصرالله ابراهیمی

استادیار دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

[ 1 ] - شناسایی و ارزیابی پیامدهای زیست‌محیطی، اجتماعی، ایمنی، امنیتی و بهداشتی (ESHIA) پروژه‌های بالادستی صنعت نفت و گاز

پروژه‌های بالادستی نفت و گاز آثار متعددی بر منابع زیست‌محیطی، حیات اجتماعی و بهداشتی انسان‌ها و نیز مسائل ایمنی و امنیتی دارند که بایستی پیش از صدور مجوز اجرای یک پروژه، شناسایی و ارزیابی شوند تا اطمینان حاصل گردد که کلیۀ پیش‌بینی‌های لازم در خصوص نحوۀ مدیریت پیامدها به‌منظور آمادگی لازم برای جلوگیری، کنترل و کاهش آثار زیان‌بار احتمالی ناشی از اجرای یک پروژه انجام شده است. ضروری است شناسایی پیا...

[ 2 ] - بررسی مؤلفه‌های حکمرانی مطلوب در پروژه‌های بزرگ‌مقیاس چندسازمانۀ مشارکت مدنی

سیستم حکمرانی در پروژه­های بزرگ‌مقیاس که به‌منظور اجرای آن، شرکت‌های متنوعی با عنوان قرارداد مشارکت حضور پیدا می­کنند، می‌تواند بر عملکرد مشارکت تأثیرگذار باشد. با بررسی ادبیات موضوع در این زمینه و به‎منظور پرکردن شکاف تحقیقاتی، الزام به شناسایی مؤلفه­ها و اصول حکمرانی مطلوب در بستر مشارکت پروژه­های بزرگ­مقیاس مشخص شد. هدف این پژوهش درک عمیق تأثیرگذاری حکمرانی بر پروژه­های بزرگ­مقیاس چندسازمانۀ...

[ 3 ] - روش‌ شناسی و ابزار تحقیق در حقوق نفت و گاز

«حقوق نفت و گاز» رشتة جدید میان‌رشته‌ای در علم حقوق است که در سال‌های اخیر برای اولین بار در بین کشورهای نفت‌خیز خاورمیانه در دانشگاه تهران معرفی و تأسیس شد. این رشته از یک‌‌‌ سو متأثر از حوزه‌های گوناگون علم حقوق از جمله «حقوق خصوصی» و «حقوق بین‌الملل ‌سرمایه‌گذاری» در تحلیل رابطۀ فی‌‌مابین شرکت ملی نفت با «شرکت بین‌المللی نفتی است و از سوی دیگر متأثر از حقوق عمومی در مقام تحلیل رابطۀ فی‌مابین...

[ 4 ] - مدیریت تفسلی ریسک در تنظیم قراردادهای بین‌المللی نفت

چرخة حیات قرارداد در مدیریت تفسلی به مراحل طراحی، تشکیل، اجرا، کنترل و بستن قرارداد تقسیم می‌شود. مدیریت تفسلی قرارداد ایجاب می‌کند که قرارداد به‌طور جامع و مانع بررسی شود. در این چرخه از حیات قرارداد، باید ریسک‌های قراردادی شناسایی و ارزیابی شود و راهکارهای مناسب برای آن‌ها در نظر گرفته شود. شناسایی، طبقه‌بندی و مدیریت ریسک‌های قراردادی در مرحلة تشکیل قرارداد به‌آسانی امکان‌پذیر نیست، اما تا ح...

[ 5 ] - قرارداد سرمایه‌گذاری خارجی نگاهی بر ماهیت، احکام و ویژگی‌ها

قرارداد سرمایه‌گذاری خارجی که به قرارداد دولتی یا قرارداد توسعۀ اقتصادی نیز معروف است، متداول‌ترین روش برای سرمایه‌گذاری‌های بزرگ خارجی خصوصاً در کشورهای در حال توسعه است. این نوع قراردادها از نظر موضوعی طیف وسیعی از مراودات اقتصادی را شامل می‌شوند و مصداقاً نیز متنوع و گوناگون‌اند. مهم‌ترین ویژگی قرارداد سرمایه‌گذاری خارجی این است که یک طرف قرارداد، دولت یا شرکت دولتی یا شخص حقوق عمومی و طرف دیگ...

[ 6 ] - تعیین قانون حاکم در دعاوى نقض کپی‌رایت در محیط اینترنتى

   تعارض اجتناب‌آمیز دو اصل سرزمینی بودن حقوق مالکیت فکری و لامکان بودن اینترنت در مرحلۀ اجرا، تعیین قانون حاکم بر فعلی را که ادعای ناقض حق بودن آن شده تحت تأثیر خود قرار داده است، به‌خصوص در بحث حق کپی‌رایت که ثبت در آن ملاک حمایت نیست، این امر به کمرنگ شدن اصل سرزمینیبودن در تعیین قانون حاکم منجر شده است. از طرف دیگر کنوانسیون‌های بین‌المللی و منطقه‌ای که به بحث تعیین قانون حاکم بر دعاوی پردا...

[ 7 ] - رژیم حقوقی حاکم بر برچیدن تأسیسات نفتی در فراساحل در کنوانسیون‌های بین‌المللی و حقوق نروژ و انگلیس

    برچیدن تأسیسات نفتی فرایندی است که به‌موجب آن تصمیم گرفته می‌شود چگونه تأسیساتی که به پایان عمرشان رسیده‌اند جابه‌جا و از رده خارج شوند. این موضوع نسبتاً جدید به‌خصوص از دهۀ 1980م در سطح بین‌المللی توجهات زیادی را به‌ خود جلب کرده و نگرانی‌های عمدۀ دولت‌ها و صنعت نفت به‌طور کلی از آن زمان آغاز شده و تلاش‌های زیادی در جهت تبیین ابعاد مختلف آن صورت گرفته است. اگرچه این تلاش‌ها در روشن شدن ابعا...

[ 8 ] - تحلیل حقوقی انحصار و رقابت در بازار انرژی، با تأکید بر صنایع گاز و برق؛ چالش‌ها و فرصت‌ها

     از حقوق رقابت به‌عنوان یکی از عوامل مؤثر در ارتقای رفاه و کارایی اقتصادی یاد می‌شود. اما در یک اقتصاد، ممکن است تمامی صنایع و نیز همۀ بخش‌های یک صنعت توانایی پذیرش رقابت را نداشته باشند؛ این صنایع به‌عنوان «انحصار طبیعی» شناخته می‌شوند. گفته می‌شود که «انرژی» انحصار طبیعی محسوب شده و باید کاملاً در دست دولت باشد. این مقاله ضمن بررسی مفاهیم اولیه، به دنبال بررسی این موضوع است که آیا بخش انرژ...

[ 9 ] - طراحی چارچوب قراردادهای مشارکت در درآمد در فرض تغییر شرایط مهم اقتصادی پروژه

 بر اساس رویۀ صنعت بالادستی نفت و گاز در برخی کشورهای نفت‌خیز، قراردادهای خدماتی مانند بیع متقابل در ایران، فضای مناسبی برای توسعۀ میدان‌های نفتی فراهم نموده است. باوجوداین، در برخی زمینه‌ها، از جمله ذخایر و سازه‌های مشترک، میدان‌های واقع‌شده در آب‌های عمیق یا نسل دوم و سوم یک میدان نفتی ممکن است به سازوکارهای قراردادی جذاب‌تری از دیدگاه شرکت‌های سرمایه‌گذار خارجی نیاز باشد. در این راستا، قالب ...

[ 10 ] - شناسایی، ارزیابی و مدیریت ریسک‌ها در قراردادهای طرح و ساخت نفت و گاز و تاثیر آن در پیشگیری طرح از ادعا و اختلاف

براساس پژوهش­های قبلی صورت گرفته، اصلی ترین منشا بروز ادعاها و اختلافات در قراردادهای طرح و ساخت صنعت بالادستی نفت و گاز، عدم شناسایی و مدیریت ریسک­های پروژه می­باشد. بنابراین انتظار می­رود که با مدیریت ریسک­های شناسایی شده از طریق ظرفیت­های قراردادی، به میزان قابل ملاحظه ای از طرح ادعا و اختلاف در این صنعت پیشگیری شود. در این پژوهش، ابتدا تعداد 54 عدد از ریسک­های مهم این صنعت شناسایی شده اند، ...

[ 11 ] - بررسی الزامات قانونی استفاده از توان داخل در صنعت بالادستی نفت‌وگاز

  چکیده: اخیراًکشورهایدارایذخائرنفت‌وگازبااتخاذسیاست‌هایمختلفیدرپیافزایشهرچهبیشترسهمخودازعملیاتنفتیهستندمی‌باشند. تصویب قوانین حداکثر استفاده از توانمندی‌های داخل ازجمله این روش‌هاست تا با الزام به‌کارگیری خدمات نیروی انسانی، تجهیزات و کالاهای تولیدی در قلمرو سرزمینی آن کشور، ارزش افزوده‌ای مضاف ‌بردرآمدناشیازاستخراجنفتدراقتصادکشورایجاد‌نمایند. اززماناکتشافنفتدرایرانوخصوصاًپسازملیشدنصنعتنفتونیز...

[ 12 ] - مقرّرات حاکم بر سرمایهگذاری خارجی در پروژههای بالادستی صنعت نفت ایران بهویژه به روش تسهیلات بیع متقابل

با توجه به نقش حیاتی صنعت نفت برای توسعهٔ موقعیت اقتصادی ایران، لزوم جذب سرم آیه‌های خارجی و تشویق و حمایت آن‌ها در پروژه‌های بالادستی این صنعت به‌ویژه از طریق انعقاد قراردادهای پیمانکاری خدماتی (بیع متقابل) با سرمایه‌گذاران و شرکت‌های نفتی بین‌المللی امری انکارناپذیر به نظر می‌رسد. بدین منظور، تحقیق حاضر سعی در برشمردن قوانین و مقرّرت حاکم بر سرمایه‌گذاری خار جی در پروژه‌های بالادستی به‌ویژ...

[ 13 ] - حذف زیان تبعی در موافقت‌نامه‌های عملیات مشترک (م.ع.م) نفتی با تأکید بر نظام حقوقی انگلستان

    یکی از روش‌های مدیریت ریسک در موافقت‌نامه‌های عملیات مشترک نفتی استفاده از شروط عدم مسئولیت متقابل است. در یکی از اقسام پرکاربرد این شروط، طرفین اقدام به حذف مسئولیت نسبت به زیان تبعی می‌کنند. با وجود این‌ در انگلستان، دادگاه‌ها سعی در تفسیر محدود شروط حذف مسئولیت نسبت به زیان تبعی و عدم‌النفع و در نتیجه جبران‌پذیری زیان‌های وارده تا حد ممکن با وجود توافق طرفین بر حذف برخی از آنها دارند. در...

[ 14 ] - مؤلفه‌های حاکمیت موجود پروژه‌های بزرگ‌مقیاس چندسازمانه در شراکت‌های مدنی

The system of governance in mega-projects, which is implemented when a variety of companies under a consortium agreement play a role, can affect the performance and success of the consortiums. According to the literature and the present research gap, it became clear that one of the key factors influencing success is having a proper and well-defined governance system. The purpose of this study i...

[ 16 ] - Legal and Contractual Status of Income Taxation in Upstream Contracts of Oil and Gas Industry with Emphasis on Iranian Petroleum Projects

Fiscal regime of upstream oil and gas contracts is a crucial instrument that impacts sharing of revenue generated from petroleum project between host governments and oil company contractors. This regime consists of a variety of fiscal instruments and mechanisms, some of which have a legal and some others a contractual basis.  The most important legal instrument is project income taxation that i...