محمد باقر قالیباف

دانشیار جغرافیای سیاسی، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران

[ 1 ] - تبیین مخاطرات ناشی از سیاست‌های ناکارامد خودکفایی بر منابع آبی در ایران

سیاست خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی به‌ویژه محصولات راهبردی، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مسئولان نظام جمهوری اسلامی ایران در چند دهۀ اخیر بوده است که در پاسخ به مخاطرات امنیت غذایی مورد توجه قرار گرفته است. از‌این‌رو هدف پژوهش حاضر، بررسی مخاطرات ناشی از سیاست‌های ناکارامد خودکفایی در تولید محصولات راهبردی کشاورزی بر منابع آبی و بیان راهبرد مطلوب به‌منظور افزایش امنیت غذایی کشور است. روش تحقی...

[ 2 ] - Debris management after earthquake incidence in ancient City of Ray

Ancient City of Ray, located at the southern urban part of Tehran province, is one of the best recognized civilization sites in the world. In this study, the past earthquake incidence in Ray was reviewed using hazards united states tool as a geographic information system-based natural hazard analysis tool. hazards united states tool was chosen to estimate the damage on structural and non-struct...

[ 3 ] - دیدگاه شهروندان تهرانی در مورد نقش شهرداری در توسعه گردشگری

دارا بودن ویژگی‌های گردشگری در یک شهر، دربرگیرنده منافع شخصی، اجتماعی، اقتصادی و محیطی برای ساکنان آن شهر است. به این صورت که رهایی از فشار و تنش، افزایش سلامت و بهداشت روانی، رشد خلاقیت و خودشکوفایی، رشد مهارت‌ها و آموزش‌ها و حتی تکامل شخصیت اجتماعی شهروندان را به عنوان منافع و مزایای شخصی حاصل از توسعه گردشگری شهری می‌توان بر شمرد. در این پژوهش تلاش است تا با استفاده از ظرفیت‌های موجود د...

[ 4 ] - تحلیلی ژئوپلیتیکی بر محصول‌های راهبردی کشاورزی ایران (مطالعۀ موردی: گندم)

کشاورزی و تولید مواد غذایی، در دهه‌های اخیر یکی از مسائل مهم جهانی است و همۀ کشورها اعم از صادرکننده و واردکننده را با چالش مواجه ساخته است. این پژوهش به‌منظور بررسی وضعیت تولید و مصرف محصول راهبردی گندم در ایران و نیز انتخاب راهبرد مناسب برای تأمین آن تا سال ۱۴۰۰، بهروش توصیفی- تحلیلی، مبتنیبر داده‌های FAO و با استفاده از نرم‌افزارهای Excel و GIS انجام شده است. آمار دوره‌های زمانی تولید و مص...

[ 5 ] - تبیین جغرافیایی بنیادهای هویت در مقیاس محلی

دو رکن اصلی جغرافیا را انسان و مکان شکل می‎دهد؛ به‎گونه‎ای که برخی جغرافی‎دانان از جغرافیا با عنوان علم مکان‎ها یاد می‎کنند. بحث دربارۀ هر مکان، اغلب در سه مقیاس جغرافیایی، یعنی محلی، ملی و جهانی مطرح می‎شود؛ زیرا در هر مقیاس، مجموعۀ متنوعی از پیوندها و شبکه‎های ارتباطی یا فرایندهای اجتماعی جریان دارند. برخلاف رشته‎های دیگر علوم انسانی، «هویت» در علم جغرافیا حاصل تعاملات متقابل بین انسان و مکان...

[ 6 ] - تبیین قلمروخواهی جنبش اخوان‌المسلمین در منطقۀ خاورمیانه‌

Middle East is one of the most important geopolitical areas of the world and therefore it has been always a field on which all the players have been competing to make it as their territory. While in the past it was the states that tried to territoriality, nowadays there are some non-governmental players as Muslim Brotherhood movements that try to play the game of territory making so that non-go...

[ 7 ] - جایگاه حکمروایی شهری در فرآیند بازآفرینی بافت فرسوده شهری مطالعه موردی: منطقه 12 شهر تهران

مقدمه: عوارض و مشکلات نواحی فرسوده شهری، بنا به سرشت خود چندوجهی و چندبعدی هستند و در هر مورد به شکل خاصی بروز می‌نماید. افت منزلت اجتماعی و اقتصادی و نابسامانی‌های کارکردی و کالبدی این بافت‌ها به همراه افت بسیار شدید کیفیت محیط شهری ازجمله دلایلی است که سیاست‌گذاران و برنامه ریزان شهری را مجاب به ارائه راهبردها و راهکارهای مدیریتی در مواجهه با مسائل و مشکلات آن کرده است. یکی از این رویکردهای ن...

[ 8 ] - اخوان‌المسلمین و قلمروسازی آن در جغرافیای سیاسی جهان اسلام

اخوان‌المسلمین نام جنبشی سیاسی‌ـ اجتماعی است که در سال 1928 م. حسن‌البناء آن را در شهر اسماعیلیة مصر تشکیل داد. با وجود آنکه این جنبش، یک سازمان مصری است، جوهر و ماهیت آن که بر یک قلمرو، یک امت و حاکمیت الهی مبتنی بود، آن را واجد انگیزه‌های فراملی در مقیاس منطقه‌ای و جهانی کرد. اخوان برای اینکه بتواند به هدف غائی خود عمل کند، به قلمروسازی در جغرافیای سیاسی جهان اسلام پرداخت و در سال‌های پایانی ...

[ 9 ] - همگرایی ناتو و هند و اثرات آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

هند در جنگ سرد، با راهبرد عدم تعهد، از رقابت های دو بلوک در دو سازمان امنیتی ورشو و ناتو، دور شد اما با فروپاشی شوروی و تغییر شرایط بین الملل، با فعال کردن ظرفیت های ژئوپلیتیکی خود نه تنها به قدرتی نو ظهور در قرن بیست و یکم تبدیل شده بلکه با راهبرد جهانی سازی، هم گرایی با قدرت های برتر بین المللی از جمله سازمان پیمان آتلانتیک شمالی را در دستور کار خود قرار داد. رابطه هند با ناتو و تاثیر آن ب...