مرتضی قاسمی حامد
دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه مذاهب اسلامی
[ 1 ] - بررسی تطبیقی روایات مواجهه حضرت یوسف(ع) با پدر
در جوامع روایی و تفسیری، 10 روایت درباره مواجهه حضرت یوسف(ع) با پدر وجود دارد که در آنها از بی‌احترامی حضرت یوسف(ع) به پدر، سخن به میان آمده است. پنج روایت در منابع امامیه و پنج روایت در منابع اهل‌‌سنت نقل شدهاند. روایات امامیه با اهل‌‌سنت تفاوت ماهوی دارند، هرچند یکی از روایات اهل‌‌سنت مشابه روایات شیعه است، اما همگی حکایت از این دارند که حضرت یوسف(ع) به پدرش احترام نکرد. در این نوشتار، اسناد...
[ 2 ] - رویکرد کلامی ـ تقریبی شیخ طوسی در آثارش
شیخ طوسی از علمای بزرگ قرن چهارم و پنجم قمری (385-460ق) است که آثار بسیاری را در زمینه‌‌های مختلف اسلامی به رشته تحریر درآورده است. نگارنده در این نوشتار میزان و موضوعات آثار شیخ طوسی را مورد بررسی قرار داده که پس از بررسی به 56 کتاب از تألیفات شیخ طوسی دست یافته، در صورتی که در آخرین تحقیق صورت گرفته 53 اثر معرفی شده است. از میان این آثار، 23 اثر در زمینه کلام نگارش یافته که نشان دهنده رویکرد ...
[ 3 ] - بررسی روایات تفسیری فریقین در مسئلۀ ازدواج حضرت با یوسف (ع) زلیخا
In the holy Quran no mention is made of the marriage of Yusuf and Zulaykhā, but in the compendiums of narrations and exegeses of the two sects there are fourteen narrations about it of which eight are mentioned in exegeses and six in books of traditions. Of course, the exegeses compared to books of narrations are much older. A survey of these narrations shows first that they have been reported ...
[ 4 ] - کارکردهای «عقل» در نهج البلاغه
در نهجالبلاغه مردم به تعقل دعوت شدهاند و نقش‌ها و کارکردهایی برای عقل ترسیم شده است، اما این موارد به صراحت بیان نشده و در فحوای کلام امام علی(ع) قرار دارند. کارکردهای عقل در نهجالبلاغه بر دو نوع است؛ یکی نظری که باعث ارتقای سطح معرفتی انسان میشود و دیگری عملی که باعث رشد جامعه خواهد شد. این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی به استخراج کارکردهای عقل و نظام بخشیدن به آنها در چهار محور میپردازد...
[ 5 ] - معرّفی و نقد روش ایزوتسو در کتاب مفاهیم اخلاقی ـ دینی در قرآن مجید
یکی از مؤثرترین دانشمندان در زمینه معناشناسی قرآن، توشیهیکو ایزوتسو محقّق ژاپنی در کتاب «مفاهیم اخلاقی ـ دینی در قرآن مجید» است. این کتاب از سه بخش کلّی در قالب یک پیشگفتار، 11 فصل و یک خاتمه تشکیل شده است. این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی کتاب میپردازد. مطابق نظر این کتاب، مفاهیم اخلاقی ـ دینی قرآن دو دسته‌اند: دستة اوّل، تقابل‌های اخلاقی که قرآن به تأیید یا تصحیح آنها و یا مخالفت با آ...
[ 6 ] - روش ملامحمدتقی مجلسی در شرح روایات در لوامع صاحبقرانی
محمدتقی مجلسی مشهور به «مجلسی اول» از علمای قرن یازدهم هجری، در شرح کتاب حدیثی آثار گران‌قدری به جای گذاشته است که از جمله آنها روضه المتقین(شرح عربی من لایحضره الفقیه) و لوامع صاحبقرانی (شرح فارسی من لایحضره الفقیه) است.محمدتقی مجلسی در لوامع صاحبقرانی روایت‌ها را در سه محور کلی، بررسی صحت متن روایت، شرح ظاهر روایت‌ها و جمع و حل روایت‌های متعارض کاویده است. او برای احراز صحت متن از روش‌های تو...
Co-Authors