محمد رحیم رهنما

دانشگاه فردوسی مشهد

[ 1 ] - تحلیل کیفیت پیاده‏ روهای شهری با تاکید بر مولفه‏ های سلامت: مطالعه موردی خیابان هفده شهریور مشهد

از آنجا که شهروندان بخش عمده‏ای از زندگی خود را در تعامل با محیط شهری سپری می‏کنند، تحلیل اثرگذاری این محیط بر جنبه‏های گوناگون زندگی آنها از اهمیت ویژه‏ای برخوردار گشته است. از جمله این جنبه‏ها که می‌تواند توسط محیط شهری به چالش کشیده شده و یا تهدید گردد سلامت می‏باشد. مباحث نوینی چون شهر سالم، پیاده مداری و جز آن بازنمون‏هایی از توجه به این جنبه‏ها می‏باشد. شرایط کالبدی-فضایی پیاده‏روهای شهری...

[ 2 ] - تحلیل عوامل زمینه ساز مدیریت مشارکتی در کلانشهر مشهد

مدیریت مشارکتی شهری رویکرد نوینی است که در پاسخ به ضعف روش‌های مدیریت شهری سنتی پدیدار گردیده است اما وابستگی زیادی به عوامل زمینه ساز از جمله فرهنگ جامعه و ایجاد نهادها و تشکل‌های مردمی و قانونی و تهیه ساختار و چارچوب لازم در مدیریت شهری دارد که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین در این مقاله سعی شد تا عوامل زمینه ساز مدیریت مشارکتی کلانشهر مشهد در سه عامل فرهنگ مردم، میزان رضایت م...

[ 3 ] - بررسی نقش تعریض معابر در طراحی سیستم های کلان حمل ونقل همگانی شهر مشهد

تحقیق حاضر به بررسی اثر تعری ضهای پیش بینی شده در طرح تفصیلی بافت مرکزی شهر مشهد بر فرایند طراحی مسیر خطوطاصلی حم لونقل همگانی است. ابتدا مسیر خطوط اصلی حم لونقل همگانی شهر مشهد با استفاده از روش الگوریتم کلونیمورچگان در دو حالت، با فرض تحقق و عدم تحقق تعریض معابر بافت مرکزی شهر بازطراحی شد هاست. سپس شاخص دسترسیبر پایه مدل هنسن به تفکیک دو حالت مذکور محاسبه شده است. آزمون فرض تحقیق نشان داد، شا...

[ 4 ] - تحلیل شاخص‌های رشد هوشمند شهری در مشهد

به­دنبال مسائل زیست محیطی، مبحث توسعه پایدار در سال 1987 از طریق گزارش براندلند مطرح گردید. در همین زمینه، نظریه‌پردازان برنامه­ریزی شهری مقوله شهر پایدار و در قالب آن رشد هوشمند را در دستور کار قرار دادند. در این پژوهش، هدف؛ بررسی شاخص­های رشد هوشمند شهری در شهر مشهد بر اساس سه شاخص فشردگی، زیست محیطی و دسترسی به تفکیک مناطق شهرداری می‌باشد. روش اصلی مورد استفاده در این پژوهش، روش توصیفی/ تحلی...

[ 5 ] - احیاء بافت فرسوده با رویکرد استراتژی توسعه شهری (CDS)نمونه موردی: بخش مرکزی شهر اهواز

مقدمه و هدف پژوهش: بافت کهنه،‌ فرسوده و نابسامان شهری که بیشتر در هسته مرکزی یا لایه‌های میانی شهرها واقعند،‌ نیازمند دخالت و ساماندهی هستند‌ که جهت احیاء برنامه استراتژی توسعه شهری (CDS) یکی از ضروری‌های مهم در امر برنامه ریزی محسوب می‌شود. هدف پژوهش تدوین استراتژی توسعه شهری (CDS) در راستای احیاء بافت فرسوده بخش مرکزی شهر اهواز است. روش پژوهش: روش تحقیق در قالب پرسشنامه های بسته با مقیاس اسم...

[ 6 ] - ارزیابی و پیش‌بینی تغییرات و پراکنش افقی شهرها با استفاده از تصاویر چند زمانه و مدل CA_MARKOVمطالعه موردی: شهر گنبدکاووس

آشکار سازی صحیح تغییرات اشکال سطح زمین، درک بهتری از ارتباط و واکنش بین انسان و پدیده های طبیعی جهت مدیریت بهتر منابع را فراهم می کند. روش های مختلفی برای آشکار سازی تغییرات کاربری و پوشش اراضی وجود دارد .مقایسه پس از طبقه بندی یکی از مؤثرترین روش های آشکار سازی تغییرات است. هدف این بررسی، آشکار سازی تغییرات پوشش اراضی گنبد کاووس است. بدین منظور پس از تهیه تصاویر ماهواره ای سالهای ۱۳۶۶-۱۳۷۹و ۱۳...

[ 7 ] - استفاده از دانش مدیریت ریسک پروژه برای تدوین راهبردهای بهبود مشارکت در پروژه‌های عمومی-خصوصی شهری (نمونه موردی: پروژه‌های مشارکتی شهرداری مشهد)

شهرداری‌ها به‌عنوان مهم‌ترین نهاد متولی مدیریت شهری، وظیفه تأمین زیرساخت‌ها و بهبود شرایط زندگی شهروندان را به عهده دارند. دستیابی به این اهداف با منابع و درآمدهای محدود و ناپایدار شهرداری‌ها امکان‌پذیر نیست. یکی از راهکارهای این مسئله توجه به مشارکت عمومی-خصوصی در طرح‌ها و پروژه­های توسعه شهری است. در همین راستا شهرداری مشهد از سال 1380 به تعریف پروژه‌های مشارکتی اقدام کرده اما علی­رغم حضور بخ...

[ 8 ] - بررسی وضعیت آگاهی و آموزش شهروندان در استفاده از خدمات الکترونیکی (مقایسة تطبیقی مناطق 1،6 و 8 شهر مشهد)

هدف پژوهش حاضر بررسی میزان استفادۀ شهروندان، سطح آموزش و میزان آگاهی آن‌ها از خدمات الکترونیکی در مناطق 1، 6 و 8 شهر مشهد و مقایسة این مناطق با یکدیگر است. روش تحقیق توصیفی- پیمایشی از نوع کاربردی است. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه استفاده شد. پرسشنامة پژوهش حاوی 41 سؤال در سه محور آموزش، آگاهی و سطح استفاده از خدمات الکترونیکی است. جامعة آماری شامل شهروندان سه منطقه از شهر مشهد است که با ت...

[ 9 ] - ارزیابی پایداری و تعیین اندازۀ بهینۀ جمعیت شهر مشهد بر اساس وضعیت منابع آبی

پژوهش حاضر در مرحلۀ اول به ارزیابی پایداری شهر مشهد در ارتباط با منابع آبی بر اساس مدل‌های توسعۀ شهری پایدار پیشنهادشده توسط هاتون اختصاص دارد و سپس جمعیت بهینۀ مشهد را بر اساس دو گزینۀ سازمان آب و فاضلاب برای تأمین آب مورد نیاز در سال 1395، با احتساب سد دوستی و ارداک و بدون احتساب این دو سد تعیین می‌کند. بر اساس ماهیت هدف‌گذاری، از روش تحقیق ترکیبی از نوع تودرتو استفاده شد؛ چرا که اطلاعات کیفی...

[ 10 ] - ظرفیت تحمل زیست‌محیطی و تراکم توسعه پایدار شهری در منطقه 9 شهرداری مشهد

امروزه مفهوم ظرفیت تحمل زیست­محیطی در برنامه­ریزی و مدیریت شهری، یکی از مهمترین ابزارها در جهت نیل به پایداری شهری است. در این مقاله تراکم مطلوب توسعه شهری با رویکرد ظرفیت تحمل زیست محیطی در منطقه 9 شهری تعیین و در آن مفهوم ظرفیت تحمل به دو مفهوم اساسی ظرفیت تحمل حیاتی و مقاومت محیط تقسیم گردید. به منظور تعیین ظرفیت تحمل در ابتدا پتانسیل بهره­وری هریک از منابع موجود و بار عملکردی هریک از تاسیسا...

[ 12 ] - اثرات اجرای طرح‌های بهسازی و نوسازی مرکز شهر مشهد بر محله‌ی پایین خیابان

وجود بیش از 50 هزار هکتار  بافت فرسوده در بیش از 100 شهرکشور و محدودیت منابع مالی - دولتی برای احیای آنها از یک طرف  و ظرفیت بالای این مناطق در تأمین نیازهای خدماتی و مسکن شهری از طرف دیگر، ضرورت به­کارگیری الگوهای برنامه­ریزی مبتنی بر مشارکت شهروندان و  به ویژه  ساکنان محلی  را در فرآیند احیای این مناطق  اجتناب­ناپذیر می­نماید. یکی از  مسایل و مشکلات  طرح­های احیای مراکز شهری، مشارکت­ناپذیری آ...

[ 14 ] - رویکرد استراتژی توسعه شهری (CDS) در احیای بافت فرسوده نمونه موردی: بخش مرکزی شهر اهواز

بافت کهنه، فرسوده و نابسامان شهری که بیشتر در هسته مرکزی یا لایه‌های میانی شهرها واقعند، نیازمند دخالت و ساماندهی هستند که در این راستا ساماندهی و احیاء بافت فرسوده شهری با رویکرد استراتژی توسعه شهری (CDS) یکی از ضروریات مهم در امر برنامه ریزی محسوب می‌شود. هدف پژوهش ارائه استراتژی توسعه شهری (CDS) در راستای احیاء بافت فرسوده بخش مرکزی شهر اهواز است. وسعت محدوده مورد مطالعه 302 هکتار و شامل 9 م...

[ 15 ] - برنامه‌ریزی شهری جهت ارتقای سلامت بانوان در مشهد با بهره‌گیری از ویتامین G

پژوهش حاضر کمی، و پیمایشی مقطعی است که هدف آن ارتقای سلامت جسمانی و روان‌شناختی بانوان شهر مشهد با تأکید بر برنامه‌ریزی شهری و بهره‌گیری از ویتامین G است. همچنین به توصیف شرایط در مقطعی از زمان می‌پردازد. با مطالعة سابقة موضوع، ارتباط میان فضای سبز، فعالیت بدنی، سلامت جسمانی و روان‌شناختی مشخص شد. رسم مدل پژوهش نیز بر این مبنا صورت گرفت که هریک از این ابعاد متغیر پنهان هستند. برای برازش متغیرها...

[ 16 ] - تحلیل خود همبستگی فضایی مرگ و میر بانوان و دسترسی به فضاهای سبز شهری (ویتامین G) در شهر مشهد

سلامت از مهمترین ابعاد حیات انسان و شرطی ضروری برای ایفای نقش‌های اجتماعی است. زنان شرایط سلامت منحصر بفردی دارند و بیشتر از مردان از سیستم خدمات سلامت استفاده می کنند. فضاهای سبز شهری دارای پتانسیلی برای مداخله مقرون به صرفه در رفع مسائل سلامت می باشند. با توجه به اهمیت موضوع این مقاله به تحلیل خودهمبستگی فضایی مرگ بانوان و دسترسی به فضاهای سبز شهری در شهر مشهد می‌پردازد. روش تحقیق حاضر توصیفی...

[ 17 ] - عوامل موثر بر ارتقای گردشگری سلامت؛ مقایسه دیدگاه گردشگران خارجی و مدیران داخلی

زمینه و هدف: گردشگری سلامت یکی از اشکال گردشگری است که سال‌هاست بین جوامع رواج داشته است. هدف پژوهش حاضر ارزیابی عوامل موثر بر ارتقاء گردشگری سلامت در مشهد از منظر گردشگران خارجی و مدیران می باشد. مواد و روش کار: پژوهش حاضر از منظر هدف کاربردی و با روش توصیفی-پیمایشی انجام شد. محدوده‌ی مورد مطالعه کلان شهر مشهد در بازه‌ی زمانی سال 94 و 95 بوده و جامعه آماری شامل مدیران و کارشناسان در سازمان های...

[ 18 ] - ارزیابی ریسک‌های سرمایه گذاری در پروژه‌های مشارکتی شهرداری مشهد از دیدگاه سرمایه‌گذاران بخش خصوصی

از مهمترین شیوه های تامین مالی شهرداریها برای توسعه زیرساختها مشارکت بخش خصوصی است. بخش خصوصی نیز به ارزیابی سود و زیان مشارکت در پروژه های شهری می پردازد بنابراین ارزیابی انان از ریسک و فرصت های سرمایه گذاری ملاکی تعیین کننده خواهد بود. در این مقاله پس از تعریف ریسک و انواع آن و ضرورت کاربرد آن در مدیریت پروژه، مدل مدیریت ریسک پروژه‌های توسعه بزرگ‌مقیاس در کشورهای درحال‌توسعه به‌عنوان مبنای شن...

[ 19 ] - مطالعه تطبیقی شاخص های استراتژی توسعه شهری(CDS) در شهرهای ایران از نگاه گروه های شهری

استراتژی توسعه شهری عبارت است از یک برنامه عملی برای توسعه متعادل در شهرها، توسعه و پایداری که از طریق مشارکت، برای بهبود کیفیت زندگی برای همه شهروندان حاصل می­شود و بر چهار رکن قابلیت زندگی، بانک­پذیری، رقابت­پذیری و حکمرانی خوب شهری استوار است. هدف این مقاله تحلیلی بر تحقیقات صورت گرفته پیرامون وضعیت شاخص­های استراتژی توسعه شهری و مقایسه وضعیت این شاخص­ها در شهرهای مختلف ایران است. رو...

[ 20 ] - Identification of Key Factors Influencing Tourism Development with Foresight Approach (Case study: Yazd province)

The present study, with a futuristic approach, identifies the most important factors affecting the future status of sustainable tourism in Yazd province and examines the extent and manner of these factors on each other. This research was applied in terms of its purpose and in terms of a combination of documentary and survey methods, and in terms of its nature, based on new methods of futuristic...

[ 21 ] - Investigating the Effect of Land Use Intensity on Environmental Sustainability of Transportation in Mashhad

Introduction Urban density includes population density, density of residential areas and employment density In addition, net and gross density are one of the most important determinants of the travel patterns of residents, which can be determined the type and extent of using personal and public transport and consequently the amount of CO2 emission. Kockelman (1997) states that the significance...

[ 22 ] - اصلاح مسیر سیستم‌های اصلی حمل و نقل همگانی شهر مشهد با روش الگوریتم کلونی مورچگان و رویکرد افزایش دسترسی

خطوط استخوان بندی حمل و نقل همگانی شهر مشهد حدود 50 درصد با یکدیگر همپوشانی دارند که این مسئله از سطح پوشش سیستم می­کاهد. این تحقیق با هدف باز طراحی مسیر خطوط مذکور با رویکرد حداکثرسازی خصوصیت دسترسی سیستم انجام شده است. جهت تعیین مسیرهای اصلاحی خطوط مذکور از روش الگوریتم کلونی مورچگان استفاده شده است. سپس شاخص دسترسی ترکیبی به روش هنسن به تفکیک 253 ناحیه ترافیکی در دو حالت سیستم وضع موجود و سی...

[ 23 ] - تدوین راهبرد جهت احیاء بافت فرسوده با استفاده از ماتریس QSPM (نمونه موردی: بخش مرکزی شهر اهواز)

 فرسودگی یکی از مهم‌ترین مسائل مربوط به فضای شهری است در این پژوهش 50 تا پرسشنامه در بین کارشناسان و متخصصان شهری توزیع گردید. روش نمونه‌گیری تصادفی بوده، عوامل داخلی و خارجی ماتریس SWOT بخش مرکزی شهر اهواز مشخص شد جهت سنجش 50 عامل داخلی و 46 عامل خارجی به کارگرفته شد. نتایج بدست آمده از داده‌های پرسشنامه، مهمترین ضعف ها، قوت‌ها، فرصت‌ها و تهدیدهای پیش روی محدوده ی مورد مطالعه شناسایی شد. با تد...

[ 24 ] - تحلیل سناریوهای احیاء منطقه شهری قلعه آبکوه در کلانشهر مشهد

         بکارگیری رویکردهای آینده­نگاری در احیاء بافت فرسوده، لزوم توجه به مقولۀ برنامه­ریزی سناریو را امری ضروری جلوه می­دهد. سناریونگاری روش بسیار مؤثر و مفیدی برای برنامه­ریزی میان­مدت و بلندمدت در شرایط با عدم­قطعیت است. هدف این پژوهش بررسی سناریوهای احیاء قلعه آبکوه مشهد است. نوع تحقیق بر مبنای هدف کاربردی، از نظر ماهیت و روش توصیفی _تحلیلی، از لحاظ جمع­آوری اطلاعات و داده­ها ترکیبی از کتا...

[ 25 ] - بررسى تاثیر نقش بازرگانى پیرانشهر بر شاخص هاى استراتژى توسعه شهرى

هدف این مقاله بررسى و تحلیل شاخص هاى استراتژى توسعه شهر و میزان تأثیرگذارى نقش شهر بر آنها و شناخت روند وعملکرد کنونى پیرانشهر در ارتباط با شاخص هاى یادشده است. داده هاى موردنیاز با استفاده از پرسش نامه با نظرخواهى از سهگروه شهروندان، مدیران و نخبگان شهرى با حجم نمونه 474 نفر گردآورى شده است. تجزی هوتحلیل اطلاعات با استفاده ازنرم افزارهاى SPSS و SmartPLS انجام شد. به دنبال تائ...

[ 26 ] - نقش رضایت شهروندان بر رفتارهای مثبت شهروندی (مطالعه موردی: شهر مشهد)

هدف از این مطالعه بررسی شاخص‏های رضایت شهروند و تأثیر رضایت بر رفتارهای مثبت شهروندی در شهر مشهد است. مطالعات نظری و همچنین تکمیل پرسش‏نامه به روش جمع‏آوری اطلاعات و داده‏های پژوهش بود. حجم نمونه برای تکمیل پرسش‏نامه برابر 450 نفر برآورد شد. نتایج آنالیز داده‏ها برای وضعیت کیفیت ادراک‏شده نشان داد میانگین‏های به‏دست‏آمده برای هر یک از گویه‏ها اختلاف معناداری را با سطح متوسط 3 نشان می‏دهد و در ب...

[ 27 ] - برنامه‌ریزی استراتژیک شهرستان پیرانشهر با استفاده از آنالیز تلفیقی تصمیم‌گیری چند معیاره و شبکه عصبی

آگاهی از نقاط قوت و ضعف شهرها، برای ارائه طرح‌ها، سیاست‌گذاریها و برنامه‌های شهر ضروری است. در واقع استفاده از شاخص-های اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و غیره می‌تواند معیاری مناسب برای تعیین جایگاه شهرها باشد و زمینه‌های رفع مشکلات و نارسایی‌های موجود برای دستیابی به توسعه مطلوب و واقعی به وجود آید. بر این اساس هدف از این مقاله تعیین جایگاه شهرستان پیرانشهر به لحاظ شاخص‌های برنامه‌ریزی استراتژیک و او...

[ 28 ] - The effective factors on the strategic position of the Supreme Council in the national development of Iran

Objective and Background: The aim of this study is the effective factors on the strategic position of the supreme council in the national development of Iran. The physical and organic aspects of the city and the optimal future development of the country are the fields of study for this research. Methodology: The research method in this research is qualitative and based on the grounded theory. T...

[ 29 ] - Explanation of smart environment scenarios in Mashhad metropolis

Aims: The term "smart" is a common term in urban policies that emerged after the 2000s. A smart city is a city that, through human and social investments and communication infrastructures, will ensure sustainable economic development and improve the quality of life, and its natural resources management will be conscious, and it will have the dimensions of economy, mobility, environment, people,...