چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

این پژوهش به مسائل سیاسی ، فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی فراهان در دوره تاریخی قاجارها می پردازد.

در فصل اول سعی نموده ام تا خواننده را با تاریخ پیدایش و تحول خط در جهان آشنا نمایم و در این رهگذر با توجه به مطالعات تاریخی و دریافتهای شخصی منشاء پیدایش خط را در سه مقوله "نظریه اساطیری"، "نظریه دینی" و "نظریه علمی" مورد بررسی قرار دهم. فصل دوم اختصاص به بیان تاریخ و سیر تحول خط در ایران باستان دارد. در این مبحث خطوط مختلف و رایج در ایران را از عنصر هخامنشیان تا دوره ساسانیان به خوانندگان معرفی نموده ام. اگر چه بر این باورم که هیچ یک از این خطوط زمینه لازم را برای پیدایش خط نستعلیق در ایران فراهم نکرده اند اما برای اینکه بیان نمایم که خط و خوشنویسی در طول تاریخ ایران همواره به عنوان یک "سنت " پسندیده در انتقال فرهنگ به آیندگان مورد عنایت بوده است به این بررسی پرداخته ام. در فصل سوم و در ادامه فصل دوم روند تاریخی و تحول خط و خوشنویسی اسلامی را به عنوان پیش زمینه های ظهور خط نستعلیق در ایران مورد بحث قرار داده ام و تلاش کرده ام تا نشان دهم چگونه خط کوفی که در ابتدا فاقد اصول هندسی منظمی بود طی تطورات گوناگون که اعم آنها بوسیله خوشنوسیان ایرانی صورت گرفت قانونمند شده و از دورن آن خطوط دیگری مانند: نسخ، ثلث ، رقاع، توقیع، محقق و ریحان بیرون کشده شدند. در فصل چهارم به بررسی مفصل تری از تاریخ پیدایش خط نستعلیق و نستعلیق نویسی در ایران پرداخته ام و بعد از بیان نظرات استادان مطرح در این زمینه به تحلیل و نقد این نظرات پرداخته ام تا نشان دهم خط پیچیده ای مانند نستعلیق نمی تواند یکدفعه و بصورت ناگهانی تنها توسط یک نفر ابداع شده باشد. فصل پنجم اختصاص به بررسی "مکاتب خط نستعلیق در ایران" دارد. در این فصل نیز سعی کرده ام تا چگونگی پیدایش مکاتب مختلف را بازگو نمایم. بویژه خاطر نشان کنم که چگونه شرایط اقلیمی و عوامل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در رشد و تنوع این خط و ایجاد مکاتب گوناگون آن دخیل بوده اند. در همین رابطه در بررسی مکتب کلهر در عصر قاجار صنعت چاپ سنگی را به عنوان عامل مهمی در پیدایش مکتب جدید مورد بحث قرار داده ام و بر سر آنم که به سئوالات زیر در این زمینه پاسخ گویم: 1 - آیا ورود چاپ سنگی به ایران بر تحول هنر خوشنویسی در عصر قاجار موثر بوده است ؟ 2 - چه عواملی بوجود آورنده این تغییر و تحول بوده اند؟ 3 - آیا تغییرات باعث پیدایش مکتب جدیدی در نستعلیق شده است ؟ 4 - خط نستعلیق چگونه توانست با تغییر شرایط زمانه تغییر کند و هم اصول و قواعد زیبا شناسانه خود را از دست ندهد؟ فصل ششم حاوی بحث درباره "قواعد و ویژگیهای خط نستعلیق در ایران" است در این موارد نیز کوشیده ام که ضمن بیان قواعد این خط، آن دسته از ویژگیهایی که موجب افتراق و برتری هر چه بیشتر این خط از دیگر خطوط اسلامی می شود را ذکر نمایم. در فصل هفتم نیز به بحث درباره انواع نگارش خط نستعلیق و کاربردهای آن در ایران پرداخته ام و بدنبال آن هستم که نشان دهم خط نستعلیق نسبت به دیگر خطوط اسلامی بویژه در زمینه تبلیغات فرهنگی و کارهای تزئینی از تنوع افزون تری برخوردار است و سرانجام بانتیجه از مقدمات کار نگارش این رساله را به پایان می رسانم.

از قرن سوم هجری به بعد سلسله های ایرانی در قسمتهای شرقی ایران به عنوان بخشی از حاکمیت خلافت بغداد، به قدرت رسیدند که هر یک از آنها از جهاتی در تاریخ ایران دارای اهمیت می باشند. امارت مستقل گونهء طاهریان در حقیقت نخستین نمونهء حاکمیت ایرانی در دورهء تاریخی بعد از اسلام بود. حکومت آنها هر چند نوعی انفصال از حوزهء قدرت خلفا محسوب نمی شد، به سبب توجهی که به احیا حیات قومی در خراسان اظهار کرد، آغاز واقعی استقلال در ایران اسلامی محسوب شد. همچنین آنها در مدارای سیاسی و رعایت حقوق رعایای خود زبانزد گشتند. صفاریان که عصیان در برابر قدرت خلیفه که تقریبا همه چیز با نام او مشروعیت می یافت مشهورشان کرد ثابت کردند که می توان بوسیلهء قدرتی که در میان طبقات پایین جامعه نهفته است خلافت بغداد را به مصالحه وادار کرد. آل بویه نیز یکی از سلاله های ایرانی بودند که برای نخستین بار در تاریخ اسلام نواحی مرکز و جنوب ایران را از دست خلافت بغداد بیرون کردند به عبارتی دیگر، تشکیل دولتهای بومی که از مدتها پیش در مشرق ایران جریان داشت ، با وجود آل بویه، تحقیق آغاز کرد. آل بویه دستاوردی حتی بیش از این داشتند. آنها از فلات ایران به عراق آمدند و خود خلافت را زیر سلطهء خویش گرفتند و عصر آل بویه باب تازه ای نیز در تاریخ خلافت عباسی گشود. سلسلهء سامانیان نیز، که از سال 261 ه یعنی سالی که نصربن احمد سامانی منشور امارت ماورءالنهر را دریافت کرد تا سال 389 ه یعنی سالی که ایلک خان بخارا را به تصرف درآورد، بر خراسان و ماوراالنهر بطور مستمر و گاهی بر سیستان و گرگان و طبرستان و ری حاکمیت داشتند. آنها در بین حکومتهای ایرانی از جایگاه ویژه ای برخوردار هستند. و حکومت سامانیان بر نواحی فوق الذکر در حقیقت ، ادامهء حکومت محلی آنان بر بخشهایی از ماوراالنهر بود که سابقه آن به اواخر قرن دوم و اوایل قرن سوم هجری برمی گشت آنچه که وجه تمایز سامانیان نسبت به سایر خاندانهای حکومتی ایران در قرون سوم و چهارم هجری می باشد، خاستگاه اجتماعی آنان است .

پایان نامه حاضر با هدف بررسی زمینه ها، علل و عوامل جنبشهای ایرانی ضددستگاه خلافت عباسی نگارش یافته است . عصر اول عباسی، پرحادثه ترین دوار خلافت عباسی به شمار می رود که در طی این مدت جنبشهای متعددی در ایران بویژه در خراسان و ماوراءءالنهر روی داده است بطوریکه تاریخ ایران از نیمه دوم قرن دوم تا قرن سوم هجری در زیر این قیامها سپری شده است این جنبشها در ابعاد و اشکال متفاوتی بوده است . هدف از نگارش ایم پایان نامه شرح فتوحات و کشور کشاییهای اعراب مسلمان در ایران نیست ، بلکه نگرش به اعمال و رفتار و سیاست جهانگیران عرب نسبت به ایرانیان و عکس العمل ایرانیان نسبت به خلفا و سنجی روابط میان ایرانیان در ایران با اعراب مسلمانان است و در نهایت فراهم آوردن مجموعه ای یکدست و منسجم در خصوص سرچشمه و عوامل جنبشهای ایران ضدخلافت عباسی است که از جنبش به آفرید تا قیام بابک را شامل می گردد.

نگارنده در مدت انجام این پژوهش دو بار به تخت جمشید سفر نمود، یک بار در اواسط کار و یک بار در اواخر آن. این دو سفر که نسبت به سفرهای پیش با انگیزه ای بیشتر و جدی تر صورت می گرفت کمک زیادی به نگارنده نمود نکات زیادی را بر وی مکشوف کرد، هر چند اکنون معتقد است که برای شناخت کامل تخت جمشید به سفرهای بیشتر و توقف طولانی تر در آن جا نیاز هست. برخی از تصاویر ضمیمه در انتهای این پایان نامه حاصل این سفرها می باشد. بر اهل تحقیق پوشیده نیست که از مهمترین مشکلات پژوهش در کشور ما مساله دسترسی به منابع است، دوری راه ها، مشکلات اداری برای امکان استفاده از منابع، خصال روحی و روانی افراد ذیربط در نهادهای فرهنگی، نایاب بودن و یا گرانی بیش از حد ماخذ مورد نیاز، ضیق وقت از جمله مشکلاتی بودند که در این مدت بر سر راه نگارنده قرار داشت که بی تردید اثر خود را در این پژوهش نهاده است.