نام پژوهشگر: لیدا واصل

برآورد هدر رفت خاک در حوزه آبخیز رودخانه کهنک با استفاده از مدل swat
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده کشاورزی 1392
  لیدا واصل   علی اصغر بسالت پور

امروزه هدررفت خاک در عرصه آبخیز ها به عنوان معضلی جدی شناخته می شود. مدیریت نامناسب در آبخیزها منجر به فرسایش خاک، شکل گیری سیلاب ها، کاهش سطح سفره های آب زیرزمینی و نیز کاهش عملکرد محصولات و آلودگی آب ها می گردد که این امر منابع آب و غذا را با بحران مواجه می سازد. به همین دلیل برآورد رواناب و رسوب و نیز مولفه های آب سبز و آب آبی جهت مدیریت بهینه حوزه های آبخیز و شناسایی زیرحوزه های بحرانی برای اولویت بندی مبارزه با فرسایش امری ضروری است. به همین منظور از مدل swat جهت شبیه سازی مولفه های منابع آب، هدررفت خاک و اولویت بندی زیرحوزه های بحرانی در حوزه آبخیز رودخانه کهنک واقع در استان خوزستان استفاده شد. برای بهبود دقت داده های اقلیمی مورد استفاده در مدل، از دو سناریوی داده های اقلیمی حوزه کهنک و داده های اقلیمی جهانی استفاده گردید. شبیه سازی برای دوره زمانی 2009-1992 با در نظر گرفتن 3 سال دست گرمی انجام شد و روش هارگریوز به عنوان روش مناسب برای تبخیر و تعرق استفاده گردید. واسنجی، اعتبارسنجی و تجزیه و تحلیل عدم قطعیت نتایج مدل با استفاده از الگوریتم sufi-2 انجام گرفت و پس از شناسایی پارامترهای حساس برای هر مولفه، واسنجی و اعتبارسنجی مدل برای برآورد مولفه های هیدرولوژیکی انجام شد. هم چنین دامنه عدم قطعیت برای هر مولفه تعیین و در نهایت زیرحوزه های با شرایط بحرانی تعیین شدند. نتایج شبیه سازی رواناب و رسوب نشان داد که بیش ترین برآورد رسوب در زیرحوزه های شماره 5، 2، 3، 9 و 12 می باشد و این زیرحوزه ها به عنوان زیرحوزه های باخطر هدررفت خاک زیاد شناسایی شدند. علاوه بر آن زیرحوزه های شماره 1، 2، 3، 4، 5و 9 دارای بیش ترین تولید رواناب در منطقه بودند. نتایج شبیه سازی بارش و ذخیره آب سبز نیز نشان داد که زیرحوزه شماره 6 به علت بارش بیش تر و عدم قطعیت کم تر مناسب کشت دیم و از نواحی شمالی حوزه به دلیل ذخیره کم رطوبت در خاک، کم تر می توان برای کشت دیم استفاده نمود.